Afbraak van de hitte met onweersbuien

De weersverwachting voor het komende weekeinde: afbraak van de hitte door (onweers)buien. Na de heetste week ooit waargenomen zal in het weekeinde de hitte een halt toegeroepen worden. Buien zullen daarvoor zorgen die met onweer, hagel en windstoten gepaard kunnen gaan. Daarbij kan in korte tijd 20 tot 30 mm vallen. Het begint al in de nacht van vrijdag op zaterdag en dat zet het hele weekeinde door.

De temperaturen beginnen dan ook te zakken van 27 op zaterdag tot 24 á 25 graden op zondag. Als we op zondag de 25 graden niet meer halen komt er ook een einde aan de tweede regionale hittegolf. Na het weekeinde zijn we weer op Hollandse bodem beland met typisch Hollands zomerweer. Oftewel een afwisseling van zon en wolken, af en toe een bui en temperaturen die overdag rond de 25 en ‘s nachts op 14 tot 15 graden komen te liggen. Kunnen eindelijk bijkomen.

Deze week gaf het KNMI code oranje af als een weerwaarschuwing voor de extreme hitte die eraan zou komen. En dat hebben we geweten ook. Sinds maandag zijn de temperaturen op tropische waarden terecht gekomen en vanaf gisteren zijn we zelfs op ‘Afrikaanse’ waarden beland van minstens 40 graden. Niet normaal.

De nieuwe temperatuurrecords vlogen als letterlijk warme broodjes over de toonbank alsof het niets was. Dagrecords, julirecords en zelfs het landelijk hitterecord moesten eraan geloven. Voor weerliefhebbers zijn het prachtige momenten, maar voor de meeste mensen is het een ramp. Het RIVM had dan ook het Nationaal Hitteplan in werking gezet, want het werd bloedheet voor mens en dier.

Op woensdag leek het wel een race om het warmste weerstation ooit. Want het werd wel duidelijk dat het landelijk record van Warnsveld uit 1944 met 38,6°C eraan ging, maar dat dit al op woensdag gebeurde was toch een verrassing. Maar in de loop van de middag zagen we dat het die dag ging gebeuren en hoe. Eerst werd het Gilze-Rijen die met 39,2°C de grens doorbrak, maar een paar uur later ging Eindhoven uiteindelijk met de eer er vandoor toen het kwik daar op 39,3°C bleef steken.

Na 75 jaar kwam er dan een einde aan dit unieke weerrecord. Nog geen 24 uur later werd echter het landelijke hitterecord alweer gebroken en niet zo’n klein beetje ook. Voor het eerst gingen we met 7 (?) KNMI-weerstatons door de 40-gradengrens heen, waarbij Gilze-Rijen er met de hoofdprijs vandoor ging: 40,7°C. De hoogste maximumtemperatuur sinds 1706 toen de waarnemingen zijn begonnen. Brabant was op deze donderdag zelfs de warmste provincie van ons land. Want naast Gilze-Rijen had Eindhoven 40,4°C, Woensdrecht 40,2°C en in Volkel werd het 39,9°C.

In steden werd het een stuk warmer, zoals in Tilburg en Berkel-Enschot waar de thermometer 42,3°C aangaf. De Tilburgse Kermis moest er onder zuchten en dat gold voor meer evenementen. Omdat in De Bilt ook records werden verbrand kregen we officieel de warmste 23, 24 en 25 juli ooit sinds 1901 met respectievelijk 31,9°C, 36,4°C en 37,5°C. Dan te bedenken dat het in De Bilt nooit warmer is geweest dan 35,7°C, gemeten op 19 juli 2006 en 26 juli 2018.

Oorzaak van deze zinderende hitte is de aanvoer van zeer warme lucht rechtstreeks vanaf Afrika. Een hogedrukgebied boven Scandinavië en een depressie bij Ierland zorgden ervoor dat de stroming extra werd versterkt en we de Afrikaanse warmte en tevens droogte ons land kon binnenstromen.

Hierdoor werden niet alleen in ons land landelijke records gebroken, maar dat gebeurde ook in België, Luxemburg en Duitsland. Door de hitte krijgen we over enkele uren de warmste nacht ooit waargenomen. Het kwik zal namelijk op enkele plaatsen niet verder dalen dan 25 graden. De warmste nacht ooit sinds 1901 werd vorig jaar van 26 op 27 juli waargenomen in Deelen toen de temperatuur bleef steken op 24,4°C. Dan wordt dus plakken vannacht.

De vrijdag wordt (eindelijk) de laatste hete dag van deze week, waarbij de thermometer in onze regio nog steeds de 39 tot 40 graden zal aanwijzen. Dat levert voor onze regio meteen de tweede hittegolf van dit jaar op.

Opvallend is dat deze allemaal uit tropische dagen bestaat en dat is uniek. Daarbij is er morgen veel zonneschijn afgewisseld met hoge sluierwolken. En dat is een teken dat hoog in de atmosfeer koelere lucht arriveert. In de loop van de middag ontstaan er stapelwolken die uit kunnen gaan groeien tot een enkele onweersbui. In de avond en nacht worden de buien intensiever en wordt de hitte langzaam afgebroken. Dan kan wel gepaard gaan met veel donder en bliksem. Met 20 graden krijgen we nog wel een tropennacht naar zaterdag toe, maar het zal anders aanvoelen.

Het weekeinde staat in het teken van de totale afbraak van de hitte en mogelijk van de hittegolf, want op zondag halen we de 25 graden waarschijnlijk niet meer. Dat is nog even afwachten. Op zaterdag daarentegen wordt het nog zomers warm met een graad of 27. Het zal wel broeierig aanvoelen, want de hele dag gaan er buien vallen die met onweer, hagel en windstoten gepaard kunnen gaan. Daarbij kunnen er hoosbuien vallen van 20 tot 30 mm in korte tijd. Deze buien zorgen voor de afkoeling, waardoor we op zondag op normale waarde komen voor de tijd van het jaar. Maar van de (onweers)buien zijn we nog niet af.

Veel zon zullen we in het weekeinde niet zien en dat zal wel even wennen zijn na zo’n week. Na het weekeinde komen we op middagtemperaturen van een graad of 25 en in de nacht dalen deze naar 14 tot 15 graden vanaf dinsdag. Met een afwisseling van zon, wolken en af en toe een bui zijn we terug op Hollandse bodem met typisch Hollandse zomerweer en kunnen we eindelijk bijkomen. Puf, puf.