Begroting 2017 – een bloemlezing (deel 1)

Deze week presenteerde wethouder van financiën, Erik de Ridder, namens het College van B&W (Burgemeester en Wethouders) de gemeentelijke begroting voor 2017. Een lijvig (digitaal) boekwerk van een kleine 300 pagina’s waarin staat hoe het komende jaar (en de jaren hier op volgend) het gemeentelijk budget van €886,9 miljoen wordt besteed.

De verwachting is dat Tilburg op 1 januari 2017 in totaal 215.890 inwoners heeft, waarvan 45.740 kinderen en jongeren tot 20 jaar, 135.567 volwassenen tussen de 20 en 65 jaar en 34.583 mensen van 65 jaar of ouder. De totale bevolking is in dit jaar gestegen met 2.961 personen, oftewel met 1,4%.

Tilburg heeft op 1 januari 2017 18.192 bedrijven, 481 meer dan een jaar eerder (+2,7%). Een jaar eerder hadden 108.100 mensen werk, maar het is niet bekend hoeveel mensen op 1 januari 2017 werk zullen hebben. Wel is het aantal mensen met een uitkering gestegen met 168 personen, een stijging van 2,2% ten opzichte van begin 2016.

De gemeente Tilburg heeft financiële ruimte om voor een bedrag van €28 miljoen nieuwe ‘dingen’ te gaan doen of extra uit te geven aan bestaande activiteiten. (Zie ook het kopje ‘Touwtrekken met Den Haag’).

Hulp aan huis

Hulp aan Huis blijft in 2017 ongewijzigd. Gemeente Tilburg wil €1,6 miljoen extra besteden hiervoor, zodat de eigen bijdrage voor Hulp aan Huis niet omhoog gaat, ondanks bezuinigingen van het Rijk. De kans bestaat dat de Rijksoverheid in 2017 de gemeenten gaat verbieden om gebruik te maken van alfahulpen. Om hiervoor op tijd een oplossing te vinden wil het gemeentebestuur in 2017 onderzoek doen  naar oplossingen, waarbij de alfahulpen worden betrokken en hun wensen worden meegenomen. Van Rijkswege is het afgelopen jaar 40% bezuinigd op de hulp aan huis.

Beschut werk

BUIG
Gemeenten ontvangen geld om de uitkeringen te betalen aan bijstandgerechtigden. Ook krijgen ze een Participatiebudget waarmee ze re-integratie en begeleiding kunnen betalen. Daarnaast ontvangen gemeenten geld om de salarissen van ambtenaren voor de uitvoering van deze regelingen en het minimabeleid te bekostigen. …verder lezen op de website van Divosa.

Het kabinet heeft aangekondigd in de Participatiewet de verplichting op te gaan opnemen voor gemeenten om de voorziening Beschut Werken aan te bieden. Dit zal volgens planning per 1 januari 2017 in gaan. Hierbij bepaalt de Rijksoverheid per gemeente een minimum aantal in te vullen plekken per jaar en de gemeente die dat minimum niet haalt krijgt een boete in de vorm van een strafkorting op het budget dat de gemeente krijgt: het BUIG-budget. Er komt hiervoor geen extra geld van het Rijk. De financiele gevolgen voor Tilburg zijn nu nog niet bekend, want moeten nog worden berekend.

• Zie ook: Regeling ‘beschut werk’ mogelijk toch verplicht – 19 september 2016

Samenwerking met regiogemeenten

Kleinere gemeenten in de regio rond Tilburg hebben steeds meer moeite om alle verplichtingen en taken uit te voeren, die door de Rijksoverheid worden overgedragen. En nu het Rijk naar verwachting ook het ‘beschut werk’ verplicht gaat stellen wordt deze situatie nog moeilijker. Deze financiële nood leidt ertoe dat steeds meer kleinere gemeenten inzien dat samenwerking met Tilburg een oplossing zou kunnen bieden.

Eind 2016 start daarom een onderzoek naar de kansen en mogelijkheden om op beleidsmatig, financieel en uitvoerend niveau meer samen te gaan werken in de regio. In 2017 verwacht het College dat hiervan de eerste praktische uitwerking te zien zal zijn. Het is mogelijk dat bijvoorbeeld de sociale diensten (Werk en Inkomen) samen zullen gaan, maar ook dat de budgetten die de gemeenten krijgen worden samengevoegd.

Armoede

Tot en met 2014 werd het aantal mensen in armoede in Tilburg geteld door het aantal mensen met een bijstandsuitkering en de mensen die bijzondere bijstand aanvroegen, bij elkaar op te tellen. Sinds 2015 is de gemeente anders gaan rekenen en wel met cijfers van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek), die veel nauwkeuriger zijn, maar ook later beschikbaar zijn. Daardoor is het aantal mensen in armoede in Tilburg nog niet bekend voor 2016, maar wel voor 2015: 16,7% van de Tilburgers leeft van een inkomen tot 110% van het sociaal minimum. Dat zijn bijna 36.000 mensen.

Nieuw gebouw voor ‘De Nieuwste School’

Het schoolbestuur Ons Middelbaar Onderwijs (OMO) heeft een aanvraag ingediend voor vervangende nieuwbouw van De Nieuwste School. Het huidige schoolgebouw aan de St. Josephstraat is te klein, kan niet meer worden uitgebreid, heeft geen gymnastiekvoorzieningen in de buurt en bestaat voor een groot deel uit verouderde semipermanente units. Daarnaast huurt OMO het schoolgebouw
tegen een forse huurprijs. Het huurcontract voor het huidige schoolgebouw loopt tot 1 januari 2020. Samen met het schoolbestuur wil het gemeentebestuur op zoek naar een nieuwe locatie voor de school met ingang van het jaar 2020. Voor vervangende nieuwbouw is een investeringsbudget beschikbaar van €8,5 miljoen, voor een schoolgebouw voor 750 leerlingen en met twee gymzalen.

Touwtrekken met ‘Den Haag’

Soms lijkt het wel alsof gemeenten altijd geld overhouden terwijl er op andere momenten toch weer bezuinigd moet worden. Deze onduidelijkheid wordt voor een groot deel veroorzaakt door de landelijke politiek in Den Haag. Gemeenten zijn voor het grootste deel van hun begroting afhankelijk van wat de landelijke overheid beschikbaar stelt. In Tilburg komt 58,3% van alle inkomsten (€517,1 miljoen) van de Rijksoverheid en andere overheden zoals de Provincie en de Europese Unie.

Begin juni stuurt ‘Den Haag’ de Meicirculaire naar de gemeenten, waarin staat welke bedragen te verwachten zijn voor het volgende jaar. Gebaseerd op deze verwachting maakt de gemeente Tilburg in juni een Perspectiefnota, waarin de gemeenteraad afspreekt wat ze het volgende jaar belangrijk vindt en het beschikbare geld aan wil uitgeven. Voorlopig, want er is dan nog geen enkele zekerheid over de werkelijke bedragen.

Na Prinsjesdag stuurt ‘Den Haag’ de Septembercirculaire, waarin de definitieve bedragen staan die de gemeente krijgt. En om het ingewikkelder te maken: deze definitieve versie wordt in de weken erna vaak alsnog aangepast, doordat er vergissingen zijn gemaakt, of omdat nodige informatie nog niet beschikbaar was, bijvoorbeeld cijfers van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek).

En dan is het verhaal nóg niet rond, want in december volgt de volgende informatieronde van ‘Den Haag’ naar de gemeenten, met alle veranderingen die zijn ingebracht ná de ‘definitieve’ versie van september.

• Zie ook: www.rijksoverheid.nl/…/circulaires-gemeentefonds-2014-2016.

Deze situatie leidt er dit jaar toe dat Tilburg voor de Begroting 2017 een financiële meevaller heeft. Het is echter niet zo, dat er ineens geld over is. De meevaller wordt veroorzaakt doordat ‘Den Haag’ in mei-juni minder geld voor 2017 heeft toegezegd dan in september.  Bij de plannen die de gemeenteraad in juni heeft opgesteld is dan ook met minder geld rekening gehouden dan er werkelijk beschikbaar komt.

Een meevaller.

• Vervolg: Begroting 2017 – Leegstand, Media en Gate2 (deel 2) – 20 oktober 2016