Vandaag, 22 september, om 16.49 uur staat de zon precies boven de evenaar, waardoor dag en nacht overal op aarde even lang duren. Het zal een prachtige dag worden met wolkenvelden en zonneschijn, maar wel koel want warmer dan 16 graden wordt het niet. Vorig jaar en het jaar daarvoor begon de herfst op de 23e, maar in 2009 en 2008 was het begin van de herfst ook weer op de 22e. Volgend jaar zal de herfst overigens opnieuw op de 22e vallen. Dat geldt ook voor 2016, 2017 en 2020. Heel opvallend is dat voor de andere seizoenen (winter, lente en zomer) het begin vrijwel altijd op de 21e plaatsvindt. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat de baan van de aarde geen cirkel is. De verschillende data zijn het gevolg van het feit dat we eens in de vier jaar een schrikkeljaar hebben dat één dag meer telt dan de andere jaren.
In het begin van de vorige eeuw viel de eerste herfstdag enkele keren zelfs op 24 september, het laatst in 1931. De wintertijd gaat pas in het laatste weekeinde van oktober in; dat sluit beter aan bij het weer omdat het in de herfst nog prima nazomerweer kan zijn en dat hebben we deze maand wel gemerkt.
Vorig jaar startte de astronomische herfst met bewolkt weer. In de loop van de middag werd al het grijs weggebrand door de zon en werd het nog ruim 19 graden.
In 2010 was de start van herfst veel mooier die met zonneschijn begon en de temperatuur deed oplopen naar bijna 24 graden. Later op de dag nam de bewolking toe en vielen er buien. In 2009 was het alleen maar zon wat de klok sloeg. Er was geen wolkje aan de lucht en het kwik liep naar ruim 23 graden. In 2008 was de 22e de dag waarop de herfst begon. Toen was het echter de gehele dag bewolkt en liep het kwik naar een graad of 17. Vijf jaar geleden begon de herfst op de 23e en toen was het in de ochtend nog onbewolkt. In de loop van de middag nam de bewolking toe, maar het bleef droog. De temperatuur was vrij hoog met 23,6°C. In 2006 was het nog warmer met de start van de herfst. Op 23 september werd het toen 24,7°C en de dagen ervoor waren zelfs zomers met op 21 en 22 september respectievelijk 26,6 en 26,8°C. Zeven jaar geleden had de eerste dag van de herfst alleen maar zon in petto, waarbij de temperatuur nog steeg naar een aangename 23 graden. De start was wel koud, want in de vroege morgen was het maar 7 á 8 graden. In 2004 deed het begin van de herfst zijn naam eer aan. In de ochtend was het al bewolkt, waaruit het vervolgens in de middag ging regenen en daarbij kwam het soms met bakken eruit. In totaal viel er die tijd 35 mm aan neerslag. De temperatuur viel dan ook flink tegen met slechts 14 graden. Het herfstweer werd compleet gemaakt door een vrij krachtige wind. In 2003 was het daarentegen prachtig weer bij het begin van de herfst, met wel veel wind en een zomerse temperatuur van maar liefst 26,4°C. Pas op het einde van de avond en nacht begon het herfstachtig te worden met regenbuien die soms vergezeld gingen van onweer afgewisseld door flinke opklaringen. In buien zakte de temperatuur tot 11 á 12 graden en doordat het af en toe ook eens flink waaide voelde het fris aan. Ook een jaar eerder vielen er flinke buien bij de start van het herfstseizoen.
Volgens de klimatologische seizoensindeling is de herfst begonnen op 1 september en duurt dit seizoen tot en met 30 november. De astronomische herfst zal overigens eindigen op 21 december 2012 om 12.12 uur als de zon boven de Steenbokskeerkring staat.
Het weer stoort zich natuurlijk niet aan deze data en tot laat in de herfst kan het nog zomers zijn. Zelfs in oktober zijn de laatste jaren in ons land nog regelmatig temperaturen gemeten tussen de 20 en 25 graden. In 2011 waren de eerste drie oktoberdagen zelfs zomerswarm met in Berkel-Enschot kwikstanden van respectievelijk 27,0°C op de 1e, 27,2 op de 2e en op 3 oktober werd het nog 26,6°C. Wel worden de verschillen in temperatuur tussen het noordelijk halfrond en de tropen steeds groter, waardoor zich diepere depressies kunnen vormen die veel wind veroorzaken. Een heel rustig en nevelig weertype is echter ook karakteristiek voor het najaar.
Bron: KNMI en Jean-Paul Korst
Recente reacties