De gemeente Tilburg heeft de bioscoop Cinecitta een lening van 2,8 miljoen euro toegekend, een collegevoorstel dat door de gemeenteraad is goedgekeurd. Hier is nogal wat ophef over geweest, over de zekerheden, garanties en exploitatiemogelijkheden. Én over vertrouwelijke documenten zoals het rapport van de BNG (Bank van Nederlandse Gemeenten). Het is nuttig eens naar de feiten te kijken. We bekijken de volgende collegestukken, raadsvoorstel, concept leenovereenkomst, toelichting op publieke taak en de vertrouwelijkheid van de BNG brief en onderliggende stukken.
De toegekende lening betreft volgens het college een ‘zachte lening’; in het raadsvoorstel op pagina 2 staat de uitleg: “De gemeente verstrekt een 10 jaars lening van € 2.800.000, tegen een rente van 2,1%. Dit is inclusief opslag voor risico en administratiekosten. […] De term zachte lening verwijst naar de hoogte van de rente en de voorwaarden. In het verzoek wordt een rente voorgesteld van 2,1 %, dat is lager dan de marktrente”.
Dat is dus een rente die zo’n vier procent lager ligt dan in de kapitaalmarkt, en bovendien uitgaat van enkelvoudige interest, zoals blijkt uit bijlage 1 bij het conceptvoorstel van de leningsovereenkomst waar het aflossings-schema staat. In het handelsverkeer is samengestelde interest gebruikelijk, waarbij je ook rente betaalt over de nog verschuldigde rente.
Maar het is een bewuste keuze van de gemeente Tilburg om deze ‘zachte lening’ met deze voorwaarden toe te kennen. Met de volgende argumenten:
- Cinecitta dient een publieke taak
- De lening benadrukt de waardering voor het initiatief
- Cinecitta wordt een stichting met als doel het realiseren van cultuuraanbod op het gebied van theater en film in Tilburg en omgeving. Bovendien stelt het college: “Het wordt een ANBI-stichting; Bron van inkomsten zal onder meer zijn het verkrijgen van giften en schenkingen om dit mogelijk te maken. De eigenaar van Cinecitta is in dit kader zelf van plan om na zijn overlijden (en na overlijden van zijn echtgenote) het resterende vermogen ten gunste van deze stichting, en daarmee ten gunste van onze stad, te laten komen.”
- Besparing van subsidie
- Lagere exploitatie voor de bioscoop op korte en middellange termijn door lagere financierings-lasten.
Er zijn wel bijzondere eisen gesteld aan het risico dat de gemeente loopt. Omdat het bovendien ongebruikelijk is dat de gemeente een lening verstrekt is ook extra advies gevraagd. Het college: “Conform bepalingen in de nota ‘gemeentegaranties en geldleningen 2012’ hebben we advies gevraagd bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG).”
Dit advies was blijkbaar niet zo positief want stelt het college: “Op basis van het rapport van de BNG hebben wij zekerheden gevraagd voor de panden. Deze zekerheden zijn dan ook in de lening verdisconteert en vertegenwoordigen een hogere waarde dan waar de lening voor staat.” Daarom heeft het college hypotheekrecht bedongen op de volgende panden, volgens het concept van de leenovereenkomst: “krijgt als zekerheden het recht van hypotheek op de panden: Cinecitta (Willem II – straat) en Industriepand (Lovense Kanaaldijk) binnen de gemeente Tilburg, die minimaal de waarde vertegenwoordigen van de geldlening. De waarde is aangetoond met een recent en gewaarmerkt taxatierapport, opgesteld door een erkend, onafhankelijk taxateur.”
Daar lijkt de gemeente dus geen risico te lopen. Maar waar liggen wel risico’s? Eigenaar Paul Vermee stelt: “dat hij bij banken had kunnen lenen maar dat hij het hierdoor te realiseren rentevoordeel ten gunste van de exploitatie van het initiatief wil laten komen.” Heeft de eigenaar meer zekerheden en vermogen achter de hand dan alleen de panden waarvan de Gemeente nu het Hypotheekrecht krijgt?
Waar de schoen wat wringt in deze leningconstructie zijn de kerntaken van de gemeente. Éen van die taken luidt “verstrekt subsidies, bijvoorbeeld aan een zwembad of bibliotheek.” Eigenlijk wil de gemeente wel een subsidie verstrekken op grond van het algemene belang en de publieke taak, maar het ontbreekt de wil en de middelen. Om toch aan deze doelstelling tegemoet gekomen is gekozen voor een niet-alledaagse constructie in de vorm van ‘vriendelijke’ en ‘zachte’ geldlening, met daarin ook ‘zachte’ voorwaarden aan de kant van Cinecitta die met de stichting het lange termijn beleid voor kwalitatieve filmvertoning voor ogen staat. Maar liggen daarin misschien de risico’s. Hoe zeker is het dat de stichting er komt? Komen de panden dan in de stichting waarover de Gemeente het hypotheekrecht heeft. Is de gemeente de enige hypotheekverstrekker in deze? Is het enkel de ‘wens’ van de eigenaar om zijn vermogen bij overlijden naar de stichting over te dragen, of is dit al geconcretiseerd en ‘zeker’. Zolang dit niet helemaal duidelijk is, liggen daar de risico’s.
Behalve de genoemde en openbare documenten, is er ook sprake van vertrouwelijke documenten die alleen door raadsleden mogen worden ingezien. Dit bleek onlangs in de raadsvergadering van 22 september toen de raad de beslissing nam.
Volgens enkele oppositiepartijen, OPA en LST, hebben lang niet alle raadsleden de moeite genomen om deze vertrouwelijke documenten te lezen. Daarentegen wist de griffie (de ambtelijke dienst die de raad ondersteunt) dat meerdere raadsleden wel degelijk de stukken hadden ingezien, maar dat een aantal van hen vergeten waren om voor die inzage te tekenen. Jan van Beurden (OPA) en Hans Smolders (LST) hebben dit vertrouwelijke document in ieder geval wel gelezen en hebben gezegd dat de risico’s groot zijn. Of dat zo is, blijft voor alsnog onduidelijk.
3 reacties
Voeg die van jou toe →‘De meeste raadsfracties kritiekloos dit soort voorstellen accepteren. De controlerende rol van de gemeenteraad is blijkbaar bij een brede coalitie ver te zoeken’.
En die hebben we dan als burgers zelf gekozen! Om voor ons na te denken, op te komen en te waakzaam te zijn in het heden voor een goede toekomst voor Tilburg en zijn burgers.
Denk na voor je de volgende keer weer gaat stemmen, vergeet dit alstublieft nu eens niet, het gaat met een beetje pech een herhaling van het Midi schandaal worden, een ramp om Tilburg weer zo op de kaart te zetten!
Cinecitta heeft een duidelijke plek binnen Tilburg. Er bestaat een duidelijke behoefte in de stad aan kwalitatief goede, minder alledaagse films. Het is een juweel binnen de culturele instellingen in de stad, zonder storende pretenties. Als een lening nodig is het voor Tilburg te behouden, is dat wat mij betreft zeker aanvaardbaar.
Bovendien, dat geld ziet de gemeente een keer terug (als het goed is). Het is geen gift, al zijn de voorwaarden prettig.
Uit bovenstaand verhaal begrijp ik dat er onderpand wordt gegeven, ben benieuwd waar hier nog voetangels en klemmen zitten.
Een gemeentebestuur dient open en transparant te opereren. De gekozen constructie voldoet niet aan deze criteria. Op een dergelijke manier een alternatief vinden voor subsidieverstrekking is merkwaardig. Zeker als men naast deze rare constructie ook nog daadwerkelijk subsidie verstrekt. Ook merkwaardig is het feit dat het BNG-rapport als vertrouwelijk wordt gezien. Bovendien merkwaardig als men op basis van dit rapport alsnog zekerheden gaat zoeken. Ongetwijfelt zal BNG de constructie hebben ontraden. Maakt niet uit op welke gronden, want met gezond en zakelijk verstand kiest men niet voor een dergelijke constructie. Wil men Cinecitta om welk motief dan ook helpen, dan had men een betere constructie moeten bedenken. Wellicht via nieuw beleid om de argumenten een “zachte” landing te geven. Bizar is het feit dat de meeste raadsfracties kritiekloos dit soort voorstellen accepteren. De controlerende rol van de gemeenteraad is blijkbaar bij een brede coalitie ver te zoeken. Over precedentwerking zullen het maar niet hebben!