Aldert van der Burg: Brabants Dagblad heeft besloten het opiniestuk van A.H.J. Dautzenberg over mijn werk als journalist bij De Tilburgse Koerier (dat afsluit met een interessante opdracht aan CDA-wethouder Erik de Ridder) niet te publiceren. De krant gaf hem als reden hiervoor: ‘Het bevat een groot aantal feitelijke beweringen die niet te controleren te zijn. Bovendien zijn de door u beschreven ontwikkelingen bij het weekblad te onbelangrijk om er een fors ‘opiniestuk’ aan te wijden.’ Ik vind het niet onbelangrijk en daarom plaats ik het hier met toestemming van Dautzenberg.
Journalist Aldert van der Burg werd onlangs ontslagen bij De Tilburgse Koerier. Of dat een gevolg is van de recessie valt te betwijfelen, ook al is dat als officiële reden naar buiten gebracht. De gemeente Tilburg speelde een dubieuze rol bij het ontslag.
‘De Tilburgse Koerier moet reorganiseren en schrapt vier van de veertien arbeidsplaatsen, voor het geval u dat nog niet wist. Een vervelende, doch zeer noodzakelijke operatie, laat ik dat vooropstellen. Onder de mensen die het bedrijf verlaten, bevinden zich de enige fotograaf van dit blad en ik, de enige journalist. Een buitengewoon interessante keuze van de directie van de Koerier, zullen we maar zeggen.’
Het hadden afgelopen week de afscheidswoorden van Aldert van der Burg moeten zijn, maar directeur Joost de Beer weigerde om de laatste column van Van der Burg te publiceren. Het typeert het samenwerkingsverband. Laat ik bij het begin beginnen.
Op 14 maart 2005 trad Van der Burg in dienst bij de Koerier. Een week later verwelkomde burgemeester Ruud Vreeman de nieuwe redacteur in de raad met de volgende woorden: ‘Ik wens Aldert van der Burg succes als luis in de pels.’ Luis in de pels, dat knoopte de geboren Rotterdammer zich goed in de oren. Hij was een ambitieuze journalist en zou zijn stinkende best gaan doen.
Al snel startte Van der Burg met zijn wekelijkse column. Voor Tilburgse begrippen waren dat gepeperde teksten, en dus zorgden ze vrijwel meteen voor beroering. Voor mij was zijn geluid te rechts, wat heet, maar ook Van der Burg mag zijn liedje zingen – zo zijn we met elkaar getrouwd. De column groeide de afgelopen jaren uit tot hét gezicht van de krant.
Van der Burg viel ook op door zijn wekelijkse aanwezigheid bij de raadsvergaderingen. Hij nam zijn taak als journalist serieus en zat bovenop het lokale politieke nieuws. Hij kreeg volop waardering van de raadsleden. Tot zover ging alles goed. Toch?
Nee, in mei 2009 werd hij op het stadskantoor ontboden; Rick van Wandelen, hoofd communicatie van de gemeente Tilburg, wilde met hem praten. Wat was het geval: Van der Burg schreef in de ogen van de gemeente te kritisch over de geplande shopping mall, ten noorden van de stad. In juni stond een referendum over het onderwerp gepland en de gemeente was bang dat het voorstel zou sneuvelen…
Een paar dagen later kreeg ook Joost de Beer hoog bezoek van de gemeente. Opnieuw waren de kritische geluiden van Van der Burg het onderwerp van gesprek. Als grootste adverteerder – de Gemeentepagina leverde ongeveer 8% van de omzet op – meende de gemeente invloed te hebben op het inhoudelijk beleid van de Koerier. Van der Burg kreeg van De Beer het verzoek zijn (journalistieke) toon te temperen.
In 2006 zei Rick van Wandelen nog tegen Van der Burg, tijdens een congres over lokale journalistiek op de Fontys Hogeschool: ‘Ik ben blij met je kritiek op de gemeente, want dat maakt de Gemeentepagina geloofwaardiger.’ Maar toen stond het referendum over de mall nog niet voor de deur, met mogelijk politieke gevolgen voor de burgemeester.
Van der Burg was echter aangenomen als journalist, dus gedroeg hij zich ook als journalist. Hij joeg daarmee De Beer regelmatig tegen zich in het harnas. En blijkbaar ook de gemeente, want die haalde de Gemeentepagina na enkele waarschuwingen uiteindelijk weg bij de Koerier, en stalde die vervolgens bij concurrent Stadsnieuws – een blad dat niet echt bekendstaat als kritisch. De Koerier is deze klap in deze crisistijd niet meer te boven gekomen, met vier ontslagen tot gevolg.
Met het verdwijnen van de enige fotograaf (nota bene het langst zittende redactielid) en de enige journalist kiest directeur De Beer voor een gemakzuchtige koers: de overgebleven medewerkers mogen persberichten overtikken, amateurfoto’s opvragen en (vooral) advertenties opmaken. Meer mag dat niet zijn. Ze mogen geen raadsvergaderingen verslaan en al helemaal geen kritische columns schrijven.
Volgens Van der Burg is de Gemeentepagina bij de Koerier weggehaald vanwege zijn gepeperde meningen – naar eigen zeggen sprak zelfs de burgemeestersvrouw hem cynisch aan op zijn kritische houding. Of dat zo is, weet ik niet, maar het lijkt me verstandig dat dit tot op de bodem wordt uitgezocht. Er zijn in Tilburg al zo weinig mensen met gepeperde meningen. Wethouder De Ridder betuigde overigens steun aan Van der Burg: ‘zijn vertrek is een gemis voor de lokale journalistiek.’ Als hij dit meent, dan laat hij onderzoeken wat er in 2012 precies gebeurde.
A.H.J. Dautzenberg.
Geweldig Anton, goed stuk over het monddood maken van, in dit geval, van Aldert.
Als het niet zo tragisch was zou ik er van smullen, maar het is meer dan jammer, het lijkt af en toe wel op een dictatuur hier in Tilburg! Maar dat idee had ik jaren geleden jammer genoeg al, toen ik de kans kreeg om een aantal columns te mogen schrijven, hield ik me behoorlijk laf alleen aan de onderwerpen die geen kwaad konden, wel kritisch, maar tam.
Waarom durft het Br. Dagblad het plaatsen van dat artikel niet aan? Doen die soms ook aan partijpolitiek, of durven ze het risico niet te nemen vanwege het teruglopen van het aantal abonnees? Het water staat in de wereld van kranten en tijdschriften menigeen tot aan de lippen, maar juist dan moet je niet huiverig zijn voor artikelen die de waarheid vertellen.
Dank je wel voor de mogelijkheid om dit toch te mogen lezen….
Als dit de trend is voor de weinige nog overblijvende schrijvende pers (journalisten die interviews houden, vragen stellen, activiteiten bezoeken en daar ! onafhankelijk ! verslag van doen) dan zullen de knip en plak media (die louter ingezonden stukjes uit de mail halen en op papier plakken) de overhand krijgen.
Belangrijker is te beseffen dat deze gedrukte knip en plak media dan geen enkele toegevoegde waarde meer hebben op de digitale media, want dan lezen we in de kranten alleen nog dagen oud knip en plakwerk. Dit terwijl we op internet naast het actuele knip en plakwerk ook opinie mogen aanhoren en lezers hier zelfs actief aan mogen deelnemen! Gevolg zou kunnen zijn dat deze kranten wel in de bus vallen, maar niemand ze nog echt leest!
Meteen wil ik van de gelegenheid gebruik maken aan te geven dat lezers over het algemeen hoor en wederhoor belangrijk vinden, en het ook zeer waarderen dat ook kritische meningen aan bod kunnen komen. Het geeft de lezer (inwoners) het gevoel dat ze serieus worden genomen, juist dat weerspiegelt de bruisende samenleving en geeft toekomst aan de hedendaagse media.
Heeft een weekblad dan nog toekomst? Ja, ik denk van wel, mits in een juiste mix van professionele en betrokken journalistiek, met hedendaagse schrijfstijl, actuele lokale onderwerpen, in een ijzersterke combinatie van een gedrukte en digitale verschijning.
Media die daarvoor hun kop in het zand steken zullen het op termijn niet redden. Ze zullen op korte termijn wat besparen aan kosten, maar geen lang leven kennen. Als adverteerders blijven kijken naar het aantal oplagen zal het nog wel goed komen met die knip en plak krantjes; de verstandige hedendaagse adverteerder kijkt echter naar doelgroep en kosten per ! meetbare ! lezer (dus naar het aantal euro’s per hoeveelheid bezoekersaantallen, zoals bij een website), voor hen is het denk ik snel duidelijk!
Tot slot zullen naar verwachting binnen nu en 2-3 jaar steeds meer gemeenten overgaan tot het beëindigen van de door de gemeente betaalde en ingevulde gemeentepagina’s. Immers heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vorig al jaar besloten om de verplichting tot publiceren in de krant stop te zetten. Krijgt de afdelingen communicatie geen budget meer voor een eigen pagina, dan zijn ze volledig afhankelijk van de goodwill van de media; of deze media hun kostbare papier nog willen (of nog kunnen) vrijhouden voor deze berichten is dan de vraag.
Wat mij betreft zit de kracht in de synergie tussen krant en internet, gecombineerd met een opvallend zichtbare lokale betrokkenheid in de samenleving. Kritiek mag er zijn om bewustwording te creëren, inwoners tot denken te zetten en lezers op te roepen hun mening te geven. De schrijvende pers is juist nodig het verschil te maken en de binding met de lezers te waarborgen.
Bij dit soort zaken is het erg moeilijk alle ins and outs goed op een rijtje te krijgen. De timing van het ontslag van Aldert van den Burg roept beslist vragen op. De gemeente heeft zeker de neiging om onwelgevallige geluiden te smoren, en dat komt de besluitvorming en het vertrouwen in deze stad niet ten goede. Hier ligt een mooie taak voor het Brabants Dagblad, en ook voor deze website.
Dit was de conceptversie van het opinieartikel. Toen ik deze had gelezen, stuurde ik Dautzenberg de volgende e-mail:
Hoi Anton,
Goed stuk, denk ik. Vooral mijn ontwikkeling bij de Koerier weet je goed te schetsen. Een paar (inhoudelijke) opmerkingen:
– Raadsvergaderingen vonden/vinden niet wekelijks plaats. Van ‘Van der Burg viel ook op door zijn wekelijkse aanwezigheid bij de raadsvergaderingen’ kun je dus beter maken ‘Van der Burg viel ook op doordat hij vrijwel altijd bij de raadsvergaderingen aanwezig was’.
– Rick van Wandelen is inmiddels al een aantal jaar geen hoofd communicatie van de gemeente Tilburg meer. Overigens zou ik zijn naam weglaten, maar dat is een persoonlijke keuze. Zijn toenmalig leidinggevende was overigens José van Aerle, heb ik gisteren tijdens die borrel nagevraagd.
– ‘Congres over lokale journalistiek’ moet zijn ‘debat over lokale journalistiek’.
– Je schrijft ‘Maar toen stond het referendum over de mall nog niet voor de deur’. Ik zou ervan maken ‘Maar toen stonden zaken als het referendum over de mall en het Midi-schandaal nog niet voor de deur’, omdat die laatste Vreeman uiteindelijk de das omdeed.
– Het moet zijn ‘de enige fotograaf (nota bene het langst zittende lid van de afdeling vormgeving)’. De fotograaf van de Koerier was dus geen lid van de redactie. Het langst zittende redactie lid is overigens Peter van Oirschot.
– ‘Volgens Van der Burg is de Gemeentepagina bij de Koerier weggehaald vanwege zijn gepeperde meningen’ is pertinent onjuist. Ik heb donderdag gezegd dat hierover geruchten de ronde hebben gedaan. Beter is: ‘Nadat de Gemeentepagina bij de Koerier werd weggehaald, werd her en der gespeculeerd dat de gepeperde meningen van Van der Burg hieraan ten grondslag lagen’ of zoiets. En dan vervolgen met: ‘Volgens Van der Burg sprak zelfs de burgemeestersvrouw hem een keer cynisch aan…’ enz.
– Tot slot blijf ik van mening dat mijn alternatieve plan cruciaal is en dus in het stuk vermeld dient te worden om de reden die ik je gisteren gaf. Maar ook hier geldt dat ik de keuze aan jou laat. Zoals het artikel er nu uitziet, vind ik al heel goed.
Mail je me de eindversie? Dan plaats ik die – met uw welbevinden – op Facebook op (of na) de dag waarop dit in BD komt.
En mocht me nog wat te binnen schieten, dan mail ik je meteen.
Groet,
Aldert