De gemeente Dantumadiel mag niet de hulp aan een hoogbejaard echtpaar schrappen op basis van een algemene bezuiniging op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), die van toepassing is op alle burgers in een gemeente. Tot dat oordeel kwam de rechtbank van Groningen dinsdagochtend. De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor andere Nederlandse gemeenten.
Een hoogbejaard echtpaar uit het Friese Dantumadiel houdt de huishoudelijke hulp na 1 januari 2015. Het echtpaar had een rechtszaak aangespannen tegen de gemeente, die de hulp met ingang van het nieuwe jaar wilde stoppen. Dat gebeurde op grond van een algemene bezuinigingsmaatregel op de budgetten voor de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. De rechtbank in Groningen oordeelde echter dat de gemeente dit niet kan doen bij wijze van algemene maatregel, zonder naar de specifieke situatie van de betreffende cliënt te kijken.
In slechts een handjevol gemeenten verandert er komend jaar niets rondom de huishoudelijke hulp, blijkt uit de inventarisatie. Het gros van de gemeenten neemt echter maatregelen; de ene drastischer dan de andere. Veel gemeenten stoppen er simpelweg mee. Inwoners moeten de eenvoudige schoonmaakhulp – hulp bij het huishouden niveau 1 (hh1) – vanaf 1 januari zelf gaan regelen en betalen. Wel is er veelal een (financieel) vangnet voor mensen die de hulp zelf niet kunnen betalen. In tal van andere gemeenten wordt er op uren beknibbeld, worden klanttarieven ingevoerd, bemiddelingsbureaus in het leven geroepen of aparte was- en strijkservices opgezet. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015), waar de hh1 onderdeel van uitmaakt, biedt gemeenten beleidsvrijheid, maar wel binnen wettelijke kaders. En daar wringt de schoen.
De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor Nederlandse gemeenten. Uit onderzoek van Binnenlands Bestuur bleek onlangs dat gemeenten massaal zijn overgegaan tot het schrappen van huishoudelijke hulp zonder dat daar een intrekkings- of wijzigingsbesluit en een persoonlijk gesprek aan ten grondslag ligt. Een kwart van de gemeenten is zelfs van plan de huishoudelijke hulp helemaal te schrappen. De rechtszaak in Dantumadiel gold als een testcase voor alle gemeenten die zonder persoonlijk gesprek deze hulp beëindigen. Zij lopen nu het risico dat mensen die hun huishoudelijke hulp vanaf 1 januari verliezen, massaal naar de rechter stappen om daar een stokje voor te steken.
Recente reacties