Srebrenica. Het blijft een naam, een stad die in één adem genoemd wordt met de oorlog van de jaren ’90 en de gruwelijkheden die daar hebben plaatsgevonden. Muamer Čivić, Miroslav (Mix Mikš) Andrić en Adel Hrustic, de drie leden van de Bosnische band Afera, zijn er inmiddels wel klaar mee. Zij willen niet in het verleden blijven hangen maar een toekomst opbouwen. En niet alleen voor henzelf, maar voor alle generatiegenoten. De stad die vroeger een kleine 40.000 inwoners telde, met een bloeiende economie op het gebied van toerisme, cultuur en muziek, telt nu nog maar 4.000 inwoners. De meeste jongeren trekken weg omdat er geen opleiding of werk te vinden is.
Muamer: “In de afgelopen 20 jaar zijn er veel organisaties langs geweest die Srebrenica wilden ondersteunen.
Er zijn gebouwen gerenoveerd, dat is mooi. Maar wat we echt nodig hebben is ondersteuning van de mensen en van de cultuur. Maar 90% van de organisaties helpen niet echt, die geven geld aan de autoriteiten, wat vervolgens nooit terecht komt waar het voor bedoeld is. En ook journalisten laten het afweten.
“We hebben al zoveel internationale journalisten gezien, die ons beloofden om een groot verhaal te schrijven. Maar achteraf hoor je niks meer van die mensen. Ze zijn eigenlijk alleen geïnteresseerd in de oorlog, maar dat is alweer meer dan 20 jaar geleden. Wij willen niet met het verleden bezig zijn, maar alleen met de toekomst. Dit is hard nodig, want jonge, getalenteerde mensen trekken weg. Wij willen banen creëren voor jonge, talentvolle mensen. Zodat er een toekomst voor hen is en zij bij hun familie kunnen blijven wonen.”
Artists in Residence
Een Wereld te Winnen is de naam van het beleid van de gemeente Tilburg, waar het gaat om internationale samenwerking en ontwikkeling. In dit beleid staan samenwerking op economisch gebied voorop, mits het initiatief wordt genomen door mensen of organisaties uit Tilburg, en niet zoals vroeger vanuit de gemeente. Behalve samenwerking staan ook de Milleniumdoelen hierin centraal (zie volgende inzet).Meer over ‘Een Wereld te Winnen’ op Tilburgers.nl. …lees verderDeze wens is een flinke kluif om te realiseren en daarom krijgen ze ondersteuning van PortAgora, Centrum voor Europese Samenwerking in Tilburg. En in het kader van Een Wereld te Winnen helpt de gemeente Tilburg bij de financiering van een programma voor drie jaar.
Muamer Čivić, Miroslav Andrić en Adel Hrustic uit Srebrenica verblijven drie maanden als ‘Artists in Residence’ in Tilburg en Maastricht. In Maastricht bij de Muziekgieterij hebben zij de afgelopen zes weken les in de praktijk gehad. Dit betekent: drie keer per week organiseerden ze als leden van een team, concerten met bands uit de gehele wereld en zorgden voor de techniek, faciliteiten en ondersteuning.
Mix Mikš: “We hebben heel veel geleerd en vooral wat er komt kijken bij de organisatie van professionele bands, concerten en bij het professioneel opnemen van muziek. En hoe we zelf in Srebrenica een muziekcentrum kunnen opzetten. Want dat is ons doel.” Muamer: “Het is enorm belangrijk om mee te maken hoe goed georganiseerde bands werken en om te leren hoe belangrijk het is om in een team te werken.
En elke stijl van muziek vraagt om andere techniek en andere ondersteuning, ook dat hebben we geleerd.”
Fons van Iersel, in Tilburg bekend van onder meer Noorderlicht en de oprichting van 013, is hun coach, samen met Jan van Esch, projectleider van PortAgora. Fons legt de keuze voor de Muziekgieterij uit: “Om de praktijk goed te leren was het van belang dat deze jongens konden werken in een niet te groot team, zodat ze alles kunnen meemaken en overal aan meedoen. Hiervoor is 013 voor hen te groot en wat te professioneel. Anderzijds hebben we ook gekeken naar Hall of Fame, maar daar gebeurt weer voor hen iets teveel omheen wat niet met muziek te maken heeft. De Muziekgieterij heeft voor hen precies de goede maat.”
Jan van Esch vult aan: Bovendien wil de Muziekgieterij ervaring opdoen met het begeleiden van Artists in Residence, zodat dit voor hen ook een praktische oefenperiode was. Maar de komende twee maanden zal Afera in Tilburg verblijven en het geleerde hier in de praktijk gaan brengen.” Hierin zullen zij veel gaan samenwerken met Ivo Barac, eveneens Bosniër en uitbater van Kolektivo aan de Trouwlaan.
Nu de eerste zes weken in Maastricht voorbij zijn, gaan Muamer Čivić, Miroslav (Mix Mikš) Andrić en Adel Hrustic voor één week naar huis. In deze week gaan ze een evenement met concerten organiseren in Srebrenica en voor Afera gaan ze een deel van een nieuwe videoclip opnemen. Het andere deel van deze clip wordt vervolgens in Tilburg opgenomen en zal gebruikt worden voor een nieuwe song. Wanneer die uitkomt? “Dat weten we nog niet. Het grootste verschil tussen Bosnië en Nederland is, dat hier alles volgens planning gebeurt. In Bosnië plannen we nooit.” ze lachen er alle drie hartelijk om. Miks: “Het nummer en de videoclip maken we omdat we graag de Tilburgers en de gemeente Tilburg willen bedanken voor hun steun, want zij hebben voor ons het verschil gemaakt. Hiermee willen we onze dankbaarheid tonen.”
Muziekcentrum Srebrenica
De wens om een muziekcentrum te starten in Srebrenica is een logische. De stad stond ooit bekend om de vele muziekevenementen, die het hele jaar rond georganiseerd werden. Tegenwoordig is dit nog maar één groot evenement per jaar, het Srebrenica Wave festival. En ook: muziek verbindt. In het voorjaar van 2017 hebben Muamer Čivić, Miroslav Andrić en Adel Hrustic een evenement georganiseerd met bands uit geheel voormalig Joegoslavië, waaronder ook Kroa
tië. Het gevolg was dat het publiek, mensen uit de stad, met elkaar in gesprek raakten en enkele Kroaten die in Srebrenica wonen, begonnen te vertellen over hun muziek en hun achtergrond. Nog niet eerder, in ruim 20 jaar hadden deze mensen durven vertellen dat ze uit Kroatië afkomstig waren. De bedoeling is nu dat de jongens van Afera voortaan twee evenementen per maand gaan organiseren, óók in de winter.
Fons: En natuurlijk is het belangrijk om te investeren in mensen, maar een gebouw heb je wel nodig. Je moet ook ergens een plek hebben waar vanuit je aan de slag kunt. En omdat ik ervaring hiermee heb, ben ik meegegaan om leegstaande gebouwen te bekijken. En dankzij de burgemeester van Srebrenica – Mladen Grujičić – is de keuze nu op het oude postkantoor g
evallen, dat nu leegstaat.
Dit gebouw is heel geschikt. Boven is een grote ruimte die dienst kan doen als concertruimte en beneden is ruimte voor allerlei activiteiten, voor ontmoeting en tal van andere functies. Mladen Grujičić doet zeer zijn best en zet zich nu in om te achterhalen of de eigenaar van het pand, de overheid van de Servische Republiek, dit wil verkopen en wat het moet kosten.”
Muamer: “In Nederland kunnen mensen leegstaande gebouwen gebruiken om cultuur te ontwikkelen, zoiets bestaat in Bosnië niet. Bij ons gaat het alleen maar om geld. Ook de politici denken alleen aan geld en geven niks om mensen en om cultuur. Ze houden de mensen liever dom.” Miks: “We willen graag het oude postkantoor gebruiken, dat leeg staat. Fons is komen kijken en zegt dat het een geschikt pand is. De burgemeester van Srebrenica, die ons graag steunt, krijgt van hogere overheden niet te horen wat de prijs van het pand is.”
Het kopen van het pand, maar ook allerlei technische en organisatorische zaken kosten veel tijd, zoals het oprichten van een stichting voor Afera, zodat zij ook als evenementen-stichting aan de slag kunnen. Dat verhindert echter niet dat er ondertussen al veel meer economische activiteit tussen Tilburg en Srebrenica tot stand komt. Activiteit die op gang kon komen dankzij het budget van Een Wereld te Winnen.
Bierbrouwerij
De Millenniumdoelen zijn in 1990 opgesteld door de Verenigde Naties en ondertekend door 189 regeringsleiders. Het doel hiervan is om wereldwijd te zorgen voor een beter leven voor iedereen.Dit economische programma sluit aan bij de Millenniumdoelen:
* Onderwijs
* Werk voor iedereen
* Ontwikkelen van een sterke economie
* Recht en Vrede
Meer hierover lezen…
Zo zijn twee andere jonge mensen in Srebrenica begonnen met het brouwen van speciaal bier, in de schuur achter hun huis. Dit werd meteen een succes, toen zij het presenteerden bij een bierfestival in Sarajevo, waar het werd uitgeroepen tot beste lokale bier in Bosnië. Via PortAgora zijn deze jongens in contact gebracht met de drie brouwers van de Tilburgse brouwerij FierBier om meer kennis op te doen. In juli 2017 komen ze een week naar Tilburg om bij FierBier stage te lopen en meer te leren over het brouwproces. Vervolgens gaan twee mannen van FierBier in september 2017 naar Srebrenica om daar te helpen een grotere en betere brouwerij op te zetten, zodat deze jongens professioneel kunnen gaan brouwen en ook personeel kunnen aannemen.
Voor Tilburgers betekent dit niet alleen een verrijking op het gebied van kennis, maar ook een vernieuwing in de lokale productie van bier. FierBier en de brouwers uit Srebrenica gaan samen nieuwe recepten ontwikkelen en produceren. Het eerste voorbeeld hiervan komt uit in de zomer van 2017, dat voorlopig de naam Havenslibb heeft meegekregen: een bier van het basisbier va FierBier met Bosnische slivovic (likeur), die gemaakt is door de vader van Miroslav (Mix Mikš) Andri, een van de bandleden.
Toerisme
Een ander voorbeeld van nieuwe, economische activiteit betreft het toerisme. In Srebrenica wil een jonge vrouw met een opleiding in toerisme een agentschap opzetten in Srebrenica, om het toerisme nieuw leven in te blazen. Een student van de NHTV in Breda is nu samen met haar een marktonderzoek aan het doen, om samen te ontdekken op welke manier een vakantie naar Srebrenica aantrekkelijk gemaakt kan worden voor Nederlanders. Ook Adel Hrustic, die toerisme studeert, zal hier een rol in gaan nemen. In het najaar van 2017 zal een eerste proefreis worden georganiseerd.
Voor deze economische activiteiten is financiering nodig. Hierin wordt voorzien in de vorm van microkredieten
door PortAgora, Een Wereld te Winnen en Emmaus, dat nog steeds de grootste maatschappelijke organisatie is in Bosnië.
Muamer Čivić, Miroslav Andrić en Adel Hrustic hebben er veel vertrouwen in dat het goed komt en inmiddels beschouwen ze Tilburg als hun tweede thuis. Anders dan Muamer en Mix Mikš is Adel voor het eerst in Nederland en zelfs voor het eerst de Bosnische grens over. Tijdens het interview is hij stil en luistert geamuseerd mee. Zijn belangrijkste indruk, is dat mensen zo positief ingesteld zijn en open staan. Na even nadenken merkt hij op: “Het waait hier altijd!” Toch vindt hij het ook fijn om weer een week naar huis te gaan: “Ik mis de bergen, en de natuur.” Hij vindt Nederland wel erg stenig.
Afera bij 10 Jaar Tilburgers.nl Afera geeft op 4 juni 2017 tijdens het Jubileumfeest 10 Jaar Tilburgers.nl een concert in Kim’s Kroeg, Piusplein 61.
Meer weten…