Leon wacht ons al op in de deuropening als we de galerij van zijn flat in de Binnenstad oplopen. Uit de bouwput waar de Stadswachter zal verrijzen klinkt oorverdovend lawaai. “Waarschijnlijk ben ik er al gewend, want ik hoor het al niet meer.” lacht Leon.
De kleine flat van Leon is gezellig en hoewel het buiten stevig vriest, aangenaam warm. “Ik zet nooit de verwarming aan, want dat kan ik niet betalen” legt Leon uit. “Alles wat je ziet zijn ‘krijgertjes’, de inrichting, maar ook mijn kleding. Mijn bril heb ik van mijn peettante gekregen. Ik heb nog nooit iets gekocht.”
Als Leon koffie serveert, verontschuldigt hij zich dat er geen suiker is. Hij steekt direct van wal: “Ik heb eigenlijk nooit bij mijn ouders gewoond. Vanaf dat ik anderhalf jaar was, zat ik elk halfjaar in een ander tehuis of pleeggezin. Elke keer moest ik weer weg en kreeg ik niet de kans om een basis op te bouwen. Ik had heel graag een thuis gehad, maar dat zat er niet in.”
“De schulden zijn begonnen toen ik 18 werd, ik ben nu 39. In die tijd was de leeftijd waarop je meerderjarig werd net veranderd van 21 naar 18 jaar, en de Raad van Kinderbescherming zette me op straat, ik viel niet meer onder hun verantwoording. Maar wat ik nog niet wist, was dat de Kinderbescherming bedragen vooruit had betaald en die ze meteen gingen terugvorderen. Van enige begeleiding was geen sprake.”
“Via TBV Wonen kreeg ik woonruimte in de Reeshof. Ik werkte bij Albert Heijn, daarnaast had ik een krantenwijk en ik had nog verschillende uitzendbaantjes om die schulden te kunnen aflossen. Daarnaast zat ik ook op school, ik leerde voor agogisch medewerker. Maar door al die baantjes had voor school geen tijd meer en noodgedwongen moest ik stoppen met de opleiding. Als gevolg daarvan moest ik ook mijn studie gaan terugbetalen. Alles bij elkaar was het meer dan mijn salaris. De Reeshof, in die tijd was alleen de B-buurt gebouwd, was net een dorp, iedereen roddelde. Ik ben toen tijdelijk bij familie gaan wonen.”
“Tot aan 2000 ben ik van plek naar plek verhuisd, want nergens kon ik blijven. In 2000 werd ik ziek en belandde in de WAO. Ik heb PDS, prikkelbaar darmsyndroom, wat me afhankelijk maakt omdat er altijd een toilet in de buurt moet zijn en daar voel ik me zo ongemakkelijk bij, dat ik nauwelijks de deur nog uitkom. Daarnaast is er versnelde botontkalking vastgesteld, waardoor ik heel snel botten kan breken. Het is gelukkig nog niet gebeurd, maar ik ben er wel bang voor. Ik krijg nu medicijnen met extra calcium. Maar als ik twee uur actief ben geweest ben ik helemaal afgebrand en moet ik een hele dag bijkomen.”
“In 2000 kreeg ik weer een woning in de Reeshof, ditmaal van Wonen Breburg. Daar heb ik tot 2011 gewoond. De huur werd steevast een dag eerder afgeschreven dan dat ik mijn WAO kreeg, maar ik betaalde altijd direct daarna en dat ging 10 jaar lang goed. Na 10 jaar kreeg ik met Wonen Breburg een huurconflict hierover. Bovendien kreeg ik van de buurtbeheerder dreigementen over het onderhoud, terwijl Wonen Breburg al die jaren nooit iets aan onderhoud had gedaan.”
“Maar de rechter gaf mij gelijk. Ik heb gewonnen omdat ik voor niemand mijn mond hou, ik heb geleerd te overleven. Mijn verdediging deed ik zelf, want geld voor een advocaat had ik niet. Wonen Breburg was zelf niet eens bij de rechtbank aanwezig en de rechter eiste dat zij een tekeningsbevoegd persoon zou sturen. Ik heb zelf de fouten van de deurwaarder en van Wonen Breburg aangetoond, de dagvaarding zat er vol mee. WonenBreburg werd veroordeeld tot het betalen van alle gerechtelijke kosten. Vervolgens maakte Wonen Breburg van die gerechtelijke kosten een huurschuld en vorderde ook die. Ik heb die zelfs betaald, maar later ook weer teruggekregen. En toen kwam de afrekening van Essent…”
“In 2009 kwam ik op een keerpunt. Ik geef toe, ik heb een alcoholverleden, ik was een wrak. Ik kon kiezen tussen hulp zoeken of opgeven. Ik ben toen hulp gaan zoeken bij maatschappelijk werk. Met alleen begeleiding van maatschappelijk werk heb ik in vier jaar tijd mijn schuld teruggebracht van €10.000,- naar €3.400,- nu. Van 14 schuldeisers ben ik nu terug naar twee schuldeisers. Ik zet nooit de verwarming aan, zodat ik in juli geld terugkrijg dat ik weer kan gebruiken voor aflossingen.”
“Ik heb er bewust voor gekozen om niet in de schuldhulpverlening te gaan. Ik heb de schuld door omstandigheden gemaakt en ik los het zelf op. Het nadeel van schuldhulpverlening vind ik, dat je je schuld na drie jaar krijgt kwijtgescholden. Daar leer je niks van. Bovendien moet je het eerst halfjaar in de schuldhulpverlening gaan bewijzen dat je het kunt volhouden, waarna je opnieuw moet beginnen met regelingen treffen en afbetalen. Nou, dat deed ik toch al zelf, dus waarom zou ik een halfjaar wachten? Ook moeten in de schuldhulpverlening alle schuldeisers meewerken en ik heb al begrepen dat dit zelden ook lukt. En ten slotte wordt je onder curatele gesteld en heb je zelf helemaal geen sturing meer. Alleen met Essent kon ik geen regeling treffen, die willen alleen samenwerken met de officiële schuldhulpverlening.”
“Regelmatig stuur ik een overzicht in Excel naar maatschappelijk werk, die kijken mee met de vooruitgang en geven advies. Daar heb ik veel aan. Als er geen rare dingen meer gebeuren ben ik in december 2014 schuldenvrij. Verder doe ik alles op eigen kracht. Heel bewust heb ik overal een machtiging voor ingevuld, behalve voor T-Mobile. Ik woon alleen en als me iets overkomt, hoop ik dat iemand komt kijken als ik drie maanden de rekening niet heb betaald…”
Sinds 2011 woon ik hier en heb het naar mijn zin. Ik kom weinig buiten, dus als ik mensen op straat zie, voel ik me niet zo alleen. Ook heb ik nu fantastische buren. Toen ik afgelopen november in het ziekenhuis moest worden opgenomen, heb ik hen mijn sleutels gegeven en hebben zij voor mijn katten gezorgd. Soms krijg ik eten van de buren. Ze slepen me er echt doorheen. Met Kerst heb ik geschreven naar RTL Boulevard, die hadden een kerstpakkettenactie. Ze zijn met Kerst niet langs geweest, maar hebben mijn buren wel een Kerstpakket gestuurd. Zo kon ik iets voor hen terugdoen.
“Waar ik echt van baal is, dat wanneer ik eens hulp aan de gemeente vraag, krijg ik nul op het rekest. Tot 2011 had ik recht op langdurigheidstoeslag, aangezien ik onder minder dan 120% van het minimumniveau zit. In dat jaar werd dat teruggebracht naar 110% en nu krijg ik niks meer, ik heb maandelijks vier tientjes teveel! Maar de gemeente kijkt niet naar de schuld, alleen naar wat er binnenkomt. Ze zouden eens naar mensen moeten kijken en niet alleen naar de cijfers. Vrijwilligersorganisatie Contour bijvoorbeeld. Die zoeken schuldenmaatjes, maar wél met een HBO-opleiding! Ik heb een leven lang praktijkervaring, maar ik ben niet welkom. En dat is nota bene vrijwilligerswerk!”
“Om dezelfde reden krijg ik ook geen kwijtschelding meer van gemeentelijke belasting. Maar hun rekenprogramma klopt niet. Als ik het met www.berekenjerecht.nl uitreken, heb ik hier wel recht op, maar de gemeente houdt stug vast aan het eigen gelijk. Ik heb €1.012,- WAO per maand exclusief de zorg- en huurtoeslag en daarvan gaat €941,- naar vaste lasten en aflossingen. Ik heb nu een aanvraag lopen bij het Ondersteuningsfonds, dat is mijn laatste strohalm. Ongeveer eens in de twee weken haal ik brood bij Pater Poels, maar ik wil geen profiteur zijn, andere mensen hebben het ook nodig. Ik zou me genant voelen om elke week te gaan.”
“Het grootste probleem is de bureaucratie. Ze zouden de schuldhulpverlening bij maatschappelijk werk moeten onderbrengen, want als je schulden hebt, heb je vaak ook andere problemen en zij kijken wel naar de mens. Het zou een goed idee zijn als er een centrale plek zou komen, noem het geen loket, waar één persoon de hulpvraag van iemand coördineert, want nu werkt alles langs elkaar heen. Het is logisch dat wanneer je gebruik moet maken van de Voedselbank, dat je dan ook in aanmerking voor kwijtschelding van gemeentelijke belasting komt.”
“Je bent betrokken geweest bij de oprichting van de KinderAdviesRaad Tilburg, hoe is dat gegaan? Leon: “Ik ben inderdaad mede-oprichter van KART, hoewel de Twern er nu mooi weer mee speelt. Het was een cadeau voor Pater Poels, die 80 jaar werd. De Twern adverteerde in het Reeshof Journaal en daar ben ik op in gegaan en ik werd uitgenodigd voor een gesprek. Daarop heb ik samen met iemand van de Twern een beleid ontwikkeld voor de kinderraad, met 2 à 6 kinderen tussen de 12 en 16 jaar. De PR van de Twern vond het geen haalbaar plan op zo’n korte termijn, maar in april 2010 is KART toch gestart en het ging goed.”
“In die tijd liep ik bij de Voedselbank en het viel me op dat kinderen met Kerst niks extra’s kregen, alleen de ouders. Ik heb toen samen met collega’s een heleboel mensen en bedrijven aangeschreven en enkelen reageerden positief en het kerstpakket voor de kinderen kwam er. Daarop kreeg ik telefoon van het Jeugdjournaal, die wilden een rapportage maken bij het uitdelen. Maar dat vond ik geen goed idee, die kinderen moet je niet in beeld brengen, daar krijgen ze op school last van. Dus ik stelde voor dat ze ‘s avonds het inpakken zouden filmen. Maar het Jeugdjournaal wilde niet ‘s avonds filmen, want dan was het de volgende dag geen nieuws meer.”
“Daarna kwam er een landelijke prijsvraag om een participatieplan voor kinderen in armoede en sociale uitsluiting. Op verzoek van de gemeente Tilburg heb ik namens de KART zo’n plan geschreven. De concurrentie kwam van Den Haag, Amsterdam en Rotterdam en die prijsvraag hebben we gewonnen! Dat leverde €12.500,- op voor KART en het plan is ook uitgevoerd. Bij de Voedselbank is nu elk jaar een Sinterklaasmiddag en een kerstpakket voor de kinderen. We liepen gewoon bij winkeliers binnen om cadeaus te vragen voor die kinderen, dat werkte goed. Mijn kracht is dat ik kan knokken voor een ander.”
“Na twee jaar was het geld op bij de Twern. Er zou een stichting opgericht gaan worden met een hele organisatie erop. In die tijd was er een jeugdlid die zich behoorlijk misdroeg. Om De Twern en KART te beschermen heb ik die persoon buiten gezet, maar vervolgens werd De Twern boos op mij, ik had dat niet mogen doen van de Twern. Sindsdien ben ik gestopt met vrijwilligerswerk bij de Twern. Ik vindt het nog steeds jammer dat het allemaal zo gelopen is en doet me nog steeds pijn, ik had namelijk nog graag iets willen betekenen voor kinderen in armoede.
“Ik heb nog wel een advies. Hou op met die meedoenregeling, want met €70,- kan iemand in armoede nog steeds geen voetbalclub met een contributie van €300,- per jaar betalen. Laat elk kind één sport kiezen, die de gemeente dan rechtstreeks aan de club betaalt, dat is goed voor kinderen.”
Visies uit de stad
Dit is het achtste interview in een reeks van 13 over visies uit de stad, over de stad. Volgende week: René Scherpenisse, directeur van Tiwos, over wonen en wijken.
Eerder verschenen:
- Frank Reestman: “Het Postkantoor is een sociale factor in een wijk”
- Niek van den Broek: “Als iets in Tilburg lukt, lukt het overal!”
- Luuk Koelman: “Echt nieuws gaat over duiding van het nieuws”
- Frank van Boxtel over Regiotaxi: “Welkom bij de fraudeurs met honkbalknuppels!”
- Gerard Otten: “Tilburg is onvoorspelbaar mooi!”
Rob Keijzer, projectontwikkelaar: “De crisis heeft mijn beroep totaal veranderd”
- Paul van Kemenade: “Creativiteit laat zich nooit inbinden”
1 reactie
Voeg die van jou toe →Jammer dat er geen hoor-wederhoor wordt toegepast! Bij goede journalistiek worden feiten nagetrokken.