De schaarste in woningen is inmiddels voor bijna iedereen een probleem; alleen de heel rijke mensen kunnen nog moeiteloos een woning kopen, als er één vrijkomt. Een situatie waarin het voor beleggers aantrekkelijk is om woningen op te kopen en voor een flinke winst te verhuren of door te verkopen. Deze situatie drijft de prijzen alleen maar meer op, waardoor mensen met een minder dikke portemonnee nog moeilijker een woning kunnen kopen of huren. Laat staan mensen met een laag inkomen.
De overheid – zowel de gemeente als de landelijke overheid – is verantwoordelijk voor voldoende woningen, maar bezit deze zelf niet. Daardoor kan de overheid niks doen aan de prijs. En maatregelen om mensen te helpen met de financiering van een woning heeft als gevolg dat huizen alleen maar nóg duurder worden. En de tijd dat gemeenten zelf woningen bouwden voor, en verhuurden aan burgers, ligt inmiddels ver achter ons.
Voor de gemeente is het wel mogelijk om een verordening op te stellen waarin regels voor wonen staan. Een Huisvestingsverordening. Daardoor is het al sinds september 2020 niet meer toegestaan om woningen op te splitsen en per kamer te verhuren, met gezamenlijke keuken en sanitair voor de verschillende huurders. Dat is jammer voor studenten die een kamer zoeken, maar goed nieuws voor wie als starter met een niet al te hoog inkomen een huis wil kopen of huren.
In juli 2021 heeft de Eerste Kamer een nieuwe wet goedgekeurd waarmee de gemeente kan voorkomen dat huizen worden opgekocht door beleggers, om mee te speculeren of tegen extreme prijzen te verhuren. Het was al mogelijk om bij nieuwbouw op te leggen dat degene die het huis koopt er ook zelf moet gaan wonen. Het is nieuw dat deze bescherming er nu ook komt voor al bestaande woningen. Met deze nieuwe regels moet in het vervolg worden voorkomen dat starters en woningzoekenden met middeninkomens door beleggers worden verdrongen uit de woningmarkt.
Er zijn wel een paar uitzonderingen. Een huis kopen om te verhuren aan familie blijft wel toegestaan, zodat bijvoorbeeld ouders nog steeds een huis of appartement kunnen kopen voor hun kind.
Tilburg is verre van de eerste stad om met deze maatregelen te beginnen. In meerdere steden, waaronder Den Haag en Amsterdam, zijn inmiddels regels ingevoerd voor zelfbewoningsplicht bij koop. En de maatregel begint zijn eerste vruchten af te werpen.
Inmiddels zijn de eerste berichten opgetekend over vastgoedbeleggers die met de handen in het haar zitten, omdat ze panden hebben opgekocht om op te splitsen voor kamerverhuur of doorverkoop, terwijl het inmiddels niet meer mag. Als deze trend, waarvan de eerste signalen nu zichtbaar worden, zal doorzetten, zou dat kunnen betekenen dat op den duur de prijzen van alle woningen weer wat gaan dalen. En dat is nou juist het doel van deze – tijdelijke – wetgeving.