Jean-Paul Korst heeft een enorme passie: het weer. Behalve op zijn eigen weerblog, is hij weerman voor onder andere het weekblad Groot Eindhoven en Radio MagnifiQue.
De oorsprong van Pinksteren ligt in de Mozaïsche wetten die aan het volk Israël gegeven waren na hun exodus uit Egypte. In het Bijbelboek Leviticus staat dat op de vijftigste dag, op de dag na de zevende sabbat vanaf Pesach nieuwe offers voor God moest worden gebracht, als een soort afsluiting van Pesach. Het feest werd ook wel het ‘wekenfeest’ genoemd. Er moesten ‘eerstelingen’ van de graanoogst en het vee worden geofferd en er moest een samenkomst worden gehouden en niemand mocht zijn gewone werk doen.
In het christendom werd het wekenfeest ‘Pinksteren’ genoemd, naar het Griekse woord ‘pentekostos’ (=vijftigste). Tijdens het pinksterfeest wordt herdacht dat de Heilige Geest, de derde persoon van de drie-eenheid, neerdaalde uit de hemel op de apostelen. De Heilige Geest openbaarde zich zichtbaar als vuur en hoorbaar als wind. Pinksteren valt altijd op de 7e zondag na Pasen.
Als we kijken naar het weer dan heeft Pinksteren de beste weercijfers van alle feestdagen. Dit jaar wordt het een droge en meest zonnige Pinksteren bij kwikstanden van rond de 25 graden. Op eerste Pinksterdag is er veel sluierbewolking, maar dat mag de pret niet drukken. Een dag later bepalen zonneschijn en wolkenvelden het weerbeeld. Het blijf droog.
Vorig jaar (12-13 juni) hadden deze feestdagen twee gezichten. Op eerste Pinksterdag begonnen we nog zonnig dat langzaam overging in sluierbewolking. In de nacht gevolgd door regen. Op tweede Pinksterdag daarentegen was het meest bewolkt. Verspreid viel in het land viel er overdag wat lichte regen en op sommige plaatsen was het zelfs helemaal droog gebleven zoals in Berkel-Enschot. In de avond viel daar echter een bui. De kwikstanden lagen op niveau met op beide dagen een graad of 21.
De jaren 2010 en 2009 hadden één van de mooiste Pinksteren. In Tilburg werd het op beide dagen (23-24 mei 2010) zomers met 26,7°C bij volop zonneschijn. Drie jaar geleden (31 mei–1 juni) was het erg zonnig en deze liet de temperatuur eveneens naar zomerse waarden gaan. Op eerste Pinksterdag werd het in 2009 in Berkel-Enschot 25,2°C en een dag later werd het nog warmer met ruim 28 graden. Wel ontstond in de middag een onweersbui, maar neerslag leverde dat niet op. Ook in 2008 was Pinksteren om door een ringetje te halen met gemiddeld 27 graden in Tilburg. Heel anders dan in 2007 toen het grijze Pinksteren waren op 27 en 28 mei. Het was meest bewolkt weer, waaruit later op tweede Pinksterdag wat lichte regen viel. Was het op zondag nog een graad of 20, de dag erop werd het slechts 16 graden. Ook een sombere Pinksteren hadden we in 2001, die ronduit slecht was met buien, veel wind en bijzonder lage temperaturen. Berkel-Enschot noteerde toen op eerste Pinksterdag (3 juni) een maximum van 14,2°C en De Bilt 13,0°C. Daarmee was het voor het KNMI de koudste eerste Pinksterdag sinds 1937 (16 mei) toen 12,6°C als maximum werd genoteerd. De laagste temperatuur voor die feestdag was 11,6°C op 31 mei 1936.
Zon en warmte overheersen echter gewoonlijk met Pinksteren, waarvan de uiterste data vanaf 10 mei tot en met 13 juni liggen. In 2008 viel deze op 11 mei en de uiterste datum van 13 juni hebben we in 1943 gehad. Gemiddeld is deze periode de zonnigste van het jaar met dagelijks zo’n 7 à 8 uur zon (soms bijna 15 uur) en een middagtemperatuur van 15 à 16 graden aan zee tot 18 à 20 graden in het binnenland.
Uiteraard kan het weer van jaar tot jaar behoorlijk verschillen, maar de kans op warm weer is in het algemeen tamelijk groot: op 49 eerste Pinksterdagen werd het in De Bilt sinds 1901 warmer dan 20 graden, waarvan er 17 zomers waren met temperaturen van 25 graden of hoger. Op slechts 16 Pinksterdagen was het overdag kouder dan 15 graden. In 2003 begon Pinksteren zomers met 25,4°C in De Bilt en 25,7°C in Tilburg, en eindigde met ruim 20 graden op tweede Pinksterdag. Voor wat betreft het weertype waren het twee totaal verschillende dagen. Op 1e Pinksterdag waren er talrijke regen- en onweersbuien die afgewisseld werden door flinke opklaringen. Een dag later was het half tot licht bewolkt en bleef het droog en met ruim 13 uur zon was het een heerlijke dag, maar iets lagere temperaturen.
De laatste tropische Pinksteren met meer dan 30 graden hadden we in ons land in 1985, toen op 26 en 27 mei temperaturen zijn gemeten van 27 tot 31 graden. Ook in 1979 was eerste Pinksterdag op sommige plaatsen tropisch warm, maar zowel in dat jaar als in 1985 ontaardde de warmte in onweer met plaatselijk tientallen millimeters regen. In 2003 passeerde op eerste Pinksterdag (8 juni) een bijzonder actieve buienlijn met onweer en zelfs windhozen. Ook op Pinksteren 2004 (30 mei) leidde het warme weer met zomerse temperaturen in het oosten tot hevige buien, waarbij plaatselijk meer dan 30 mm viel. Zeer warm weer is voor deze tijd van het jaar nog vrij uitzonderlijk en leidt gemakkelijk tot onweer.
Volledig verregende Pinksterdagen zijn echter ook uitzonderlijk. De laatste keer gebeurde dat in 1990, toen het op 3 juni langdurig regende en er gemiddeld over het gehele land meer dan 10 millimeter viel. De natste eerste Pinksterdag in De Bilt was die van 20 mei 1945 toen er 23 mm werd opgevangen. De laatste keer dat er meer dan 10 mm werd gemeten bij het KNMI was in 2007: op 27 mei viel toen 18 mm.
De waarschijnlijk slechtste Pinksteren uit de geschiedenis beleefde ons land in 1860 toen een zware storm met windstoten van meer dan 120 kilometer km/u op 26 en 27 mei enorme schade aanrichtte. In Utrecht werden windsnelheden
gemeten van 115 km/u en in Vlissingen waaide het nog harder met 151 km/u. Het gevolg was dat een deel van de Scheveningse vloot verloren ging. In die tijd bestond er nog geen weersverwachting en was zo’n storm een ramp. Die beruchte Pinksterstorm bracht toenmalig KNMI-directeur Buys Ballot op de gedachte om stormwaarschuwingen te geven, waardoor Nederland als één van de eerste landen een stormwaarschuwingsdienst kreeg.
