Vrijheid

Diegene die de het nieuws onlangs gevolgd heeft, heeft kunnen zien en horen dat er nogal een discussie is rondom de dodenherdenking. Degenen die ons een beetje kennen hebben gemerkt dat we ons kwaad maken. Heel kwaad zelfs! Vorige week wierp de zoon van het gruwel-echtpaar Rost van Tonningen zich op om te spreken op de dodenherdenking van 4 mei in Culemborg.

Opmerkelijk? Ja! Slim? Uhm… Nee… Moedig? Ja!

Al snel kwamen er vanuit de Joodse hoek begrijpelijke en emotionele reacties.

Toch, toen we de discussies verder volgden bemerkten we een stijgende verbazing, een stijgende irritatie zelfs.

Duitsers zijn wél welkom bij de dodenherdenking, maar (klein-)kinderen van NSB-ers niet.

4 mei is in de afgelopen 65 jaar veel meer geworden dan het herdenken van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog alleen. Toch hoorde je in de commentaren dat enkele rabbijnen het vooral richting het herdenken van Joodse oorlogsslachtoffers wilden draaien. Vanuit hun oogpunt niet onterecht. Zes miljoen Joden werden stelselmatig vernietigd omdat zij waren wie zij waren. Verreweg de meeste oorlogsslachtoffers van een monsterlijk regime.

Maar waren deze onschuldige mensen de enige slachtoffers? Hebben andere slachtoffers van nazi-Duitsland geen recht op herdenken?

De Tweede Wereldoorlog is überhaupt, aan zowel onze moederskant als aan onze vaderskant, bepalend geweest voor ons bestaan! Zonder de oorlog waren gebroeders er simpelweg niet geweest. De vader van onze moeder was immers een (voor ons) onbekende Canadese soldaat.

De vader van onze vader, Onze opa, een prachtkerel en verreweg de leukste man die we ooit ontmoet hebben, was een overlevende van een concentratiekamp. Was hij Joods? Nee, opa was geen Joodse man. De ware toedracht waarom hij werd gedeporteerd, blijft onduidelijk. Hoogstwaarschijnlijk heeft opa een vals goud klokje verkocht aan de verkeerde persoon. Zo’n man was onze opa dan weer wel. We zullen het nooit weten, er werd nadien niet over gesproken.

Het zal onwaarschijnlijk zijn wat voor gruweldaden deze man tijdens zijn verblijf heeft moeten aanschouwen. Dit maakt hem geen oorlogsslachtoffer? Mogen wij hem niet herdenken?

Mogen wij onze Ome Wim niet herdenken? Ome Wim die als hospik van het Nederlandse leger vast heeft gezeten in een Jappenkamp? Eenmaal thuis van zijn ellende dacht hij als held ontvangen te worden. Niets bleek minder waar, onze (toenmalige) regering trok zijn handen van onze veteranen af en hij werd beschimpt door medeburgers.

Maakt dit hem geen oorlogsslachtoffer? Mogen wij hem niet herdenken?

4 mei is in de afgelopen jaren het herdenkingsmoment geworden van alle oorlogsslachtoffers, van alle oorlogen overal ter wereld.

Het is aan u, de lezer, om te bepalen wie u herdenkt. Dat is uw goed recht. Als u ons vraagt wie Broedertwist herdenkt?

Wij herdenken de 6 miljoen uitgeroeide Joden.

Maar wij herdenken ook die andere medelanders, zigeuners, homoseksuelen en andersdenkenden die dezelfde behandeling kregen.

Wij herdenken ook onze jongens die in Albanië, Korea, Indonesië, Libanon, Congo, Cambodja, het voormalig Joegoslavië, Irak en Afghanistan hebben gestreden voor vrijheid en daar de ultieme prijs voor hebben betaald.

Persoonlijk herdenk ik Wachtmeester der 1e klasse Jeroen Severs in het bijzonder, helaas ben je niet samen met je kameraden naar huis gekomen. Iets wat we vooraf met z’n allen hebben afgesproken.

Wij herdenken die onbekende Canadese soldaat!

Wij herdenken de Poolse, Amerikaanse, Britse soldaten die ons de kans en het recht hebben gegeven te foeteren op onze huidige politieke leiders.

Wij herdenken ook duizenden onschuldig gevallen Palestijnen.

En wij denken aan de nazaten van NSB-ers die publiekelijk afstand hebben genomen van het verwerpelijke gedachtegoed van hun (groot-)ouders. Erfzonde bestaat immers niet in het Jodendom. Net zo min dat er in onze ogen sprake is van alleenrecht op herdenken.

Dit is het moment om te verbroederen! In onze liefdevolle herinnering:

C.J. Aandewiel 1910-1984