Het College van B&W (Burgemeester en Wethouders) heeft besloten om alleen nog Wob-verzoeken in behandeling te nemen die per brief zijn ingediend. Alle Wob-verzoeken die per fax, e-mail, telefoon, internet of dergelijke worden ingediend, worden vanaf heden afgewezen. Dit besluit is genomen om het toenemende misbruik van deze wet tegen te gaan. In andere gemeenten, die deze maatregel eerder hebben ingevoerd, is het aantal Wob-verzoeken afgenomen tot 60%, terwijl ook is gebleken dat mensen die serieus een verzoek willen indienen het geen probleem blijken te vinden om dit per brief te doen.
Op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) heeft iedereen het recht om bij de overheid documenten op te vragen over bestuurlijke aangelegenheden. Als een dergelijk verzoek wordt gedaan gaat dit naar de vakafdeling, waar de gevraagde documenten worden bewaard. Deze beoordeelt het verzoek en werkt het verder af. De afdeling Juridische Zaken is beschikbaar om te adviseren als er juridische vragen rijzen over een verzoek.
De bedoeling van de wet is om de burgers meer zicht te geven op de besluitvorming bij de overheid en de overheid transparanter te laten functioneren. Met dit doel is het College van B&W (Burgemeester en Wethouders) het eens en zij wil daar niks aan afdoen. In het verleden leverde de verwerking van WOB-verzoeken geen problemen op. Het ging om maximaal een tiental verzoeken per jaar.
Het gebruik van de Wob heeft met name de laatste twee jaar echter een enorme vlucht genomen. Naast de nog steeds binnenkomende serieuze verzoeken is er een stroom op gang gekomen van oneigenlijke verzoeken. Dit is in een stroomversnelling geraakt door de aandacht die hieraan is besteed in de media. Bijvoorbeeld in een kort artikel in Metro van januari 2014, waarin enkele niet-serieuze Wob-verzoeken zijn opgesomd die de gemeente Gilze-Rijen ontvangen heeft.
Deze oneigenlijke verzoeken hebben niet ten doel om informatie te krijgen, maar om de overheid op kosten te jagen, dan wel er zelf aan te verdienen. Dit laatste is een gevolg van het feit, dat in de Wob een relatief korte beslistermijn – vier weken – is opgenomen. Wordt deze termijn overschreden en wordt ook niet tijdig op een ingebrekestelling gereageerd dan is de overheid (gemeente, provincie, rijk etc.) een dwangsom verschuldigd van maximaal € 1.260,-.
Dit gegeven leidt niet alleen tot een stroom van oneigenlijke verzoeken, maar ook worden deze verzoeken vaak ‘verborgen’ in uitgebreide stukken tekst om de kans te maken dat deze door de overheid gemist worden en daarmee de kans op een dwangsom zo groot mogelijk te maken. Het gevolg hiervan is tot nu toe niet dat er vaak dwangsommen zijn betaald, maar wel dat er veel ambtelijke capaciteit verloren gaat aan het opzoeken van documenten, waar de verzoeker in het geheel niet in geïnteresseerd is. Het afdoen van dit soort verzoeken met een standaardbrief is niet mogelijk.
Onderstaand het aantal ontvangen verzoeken over de laatste drie jaar en het aantal dat daarvan als misbruik kan worden bestempeld. Dat laatste is uiteraard arbitrair. Het college heeft alleen die verzoeken als misbruik bestempeld die zonneklaar in die categorie vallen.
Minister van Binnenlandse Zaken, Ronald Plasterk is al langere tijd bezig om de Wob zodanig te wijzigen, dat gemeenten geen dwangsom meer hoeven te betalen bij het overschrijden van de termijn. Echter, deze aanpassing lijkt nog lang op zich te laten wachten en het Tilburgse College wil sneller iets doen aan het toenemende misbruik.
