De weersverwachting voor het komende weekeinde: einde nazomer in zicht. Op zaterdag is er nog niets aan de hand. De zon straalt de hele dag, waarbij de temperatuur oploopt naar de 24 graden. Op zondag zien we de eerste wolken verschijnen die in de avond kunnen uitgroeien tot (onweers)buien. Met maximaal 21 tot 22 graden is het al minder warm. De astronomische herfst is dan inmiddels begonnen en dat merken we vooral na het weekeinde. Regelmatig vallen er buien en de temperaturen denderen achteruit tot 13 graden op het einde van de week.
Het weerbeeld dat we de afgelopen dagen zagen noemen we vanaf september een nazomer. Tussen begin september en half november daalt de gemiddelde middagtemperatuur in De Bilt van ongeveer 20 graden naar 9 graden. Toch zijn er ook in deze tijd nog regelmatig periodes die volledig aan de zomer doen denken. Die opleving van de zomer is zo karakteristiek dat de nazomerperiodes in verschillende landen eigen namen hebben gekregen.
Rond de periode van half september heet een nazomer in ons land het Lambertuszomertje en op het einde van de herfstmaand heet dat het St. Michielszomertje. Is er een nazomer begin oktober dan heet dat een Kranenzomer en rond 11 oktober het Sint Gummaruszomertje. Kijken we naar de maand november dan noemen we een nazomer in België en Nederland ook wel St. Maartenszomer. Een meer algemene naam voor een periode met mooi najaarsweer wordt ook wel oudewijvenzomer genoemd, maar over de datering van dit begrip bestaat verwarring. Volgens oude gezegden mag alleen warmte rond 8 november zo worden genoemd, maar volgens klimatologen gaat het om warme dagen rond 25 september.
Oorspronkelijk komt het begrip uit de Noorse mythologie, waarin noodlotsgodinnen wevend of spinnend werden afgebeeld. Later werd het toegeschreven aan oude breiende vrouwen en aan veldspinnen die bij rustig nazomerweer lange draden spinnen. Vorig jaar hadden we supernazomer weer. Het werd de op één na warmste september ooit, een hittegolf van 3 t/m 12 september en op 2 oktober steeg de temperatuur in Berkel-Enschot nog naar 26 graden.
Op donderdag liep de temperatuur op naar ruim 24 graden, waarbij de zon de hele dag heeft geschenen. Het was genieten geblazen en doen we al vanaf dinsdag. Ook vandaag en zaterdag houdt het prachtige nazomerweer aan. Oorzaak is een hogedrukgebied dat zich uitstrekt vanaf Groenland tot aan Rusland. Deze zorgt voor een noordoostelijke stroming met aanvoer van die warme en ook droge lucht. We krijgen deze vrijdag een kopie van de donderdag: zonovergoten en kwikstanden die zelfs richting de zomerse waarde van 25 graden gaan. Heerlijk!
In het weekeinde begint de nazomer op haar einde te lopen. Op zaterdag is er nog niets aan de hand en blijft het met 24 graden zeer warm voor de tijd van het jaar. Opnieuw schijnt de zon van ’s morgenvroeg tot ’s avonds laat. Wel zien we in de loop van de dag wat sluierwolken verschijnen en dat duidt erop dat er ander weer aankomt.
Daarbij draait de wind van oost naar zuid. Op zondag zien we dan ook meer wolken en kan het ook niet meer zo warm worden en blijft de thermometer op 21 tot 22 graden steken. In de middag ontstaan steeds meer stapelwolken die in de avond uit gaan groeien tot buien die met onweer gepaard kunnen gaan. Inmiddels is dan de astronomische herfst van start gegaan en het weerbeeld draait dan ook helemaal om.
Vanaf maandag komen we in een zuidwestelijke stroming terecht en is het een komen en gaan van buien en halen we de 20 graden niet meer. Op maandag kunnen dat nog buien zijn met donder en bliksem en blijft het kwik op een graad of 17 steken. Op dinsdag valt een enkele bui, maar vanaf woensdag neemt de intensiteit steeds meer toe. Vooral op donderdag kan er een bak met regen vallen en neemt de wind toe. Met 13 graden is het gewoon koud voor de tijd van het jaar. De herfst laat zich dan van de andere kant zien.