Gezamenlijk, tijd, ruimte, verbinden, experiment, vernieuwing, ondernemen, cultuur, samenwerking, versnippering, rauw.
Tijdens de brainstormdag voor de Spoorzone waren dit de meest gehoorde en opgeschreven woorden. De gelegenheid om een hele dag van 7.00 uur tot 23.00 uur samen na te denken over de Spoorzone is een initiatief van Gerard Korthout die sinds anderhalf jaar Bleyemakerij de Boemel tot een succes maakt.
Hoewel de begin- en eindtijd wat wenkbrauwen doet fronzen, bleek het concept van deze dag uitstekend te werken, want gedurende deze 16 uur wisten ongeveer 150 mensen een uurtje of meer vrij te maken om aan te schuiven aan de centrale tafel. In de gehele ruimte lagen grote vellen papier klaar, voorzien van een vraag of thema, waarop gedurende de dag steeds meer ideeën, opmerkingen en vragen door bezoekers werden opgeschreven.
Ondertussen werd aan de centrale tafel het gesprek gevoerd, steeds door vijf tot tien bezoekers en aldoor kwamen nieuwe mensen binnen terwijl anderen juist weer vertrokken. Hierdoor liep het gesprek de gehele dag door, terwijl de deelnemers steeds wisselden. Het voordeel van deze vorm was, dat mensen steeds in een niet al te grote groep met elkaar in gesprek waren waarbij er tijd en gelegenheid was om naar elkaar te luisteren en op elkaar in te gaan. Vanzelfsprekend en heel ontspannen.
Onder de circa 150 deelnemers waren ondernemers, buurtbewoners, mensen van maatschappelijke instellingen, kortom: allemaal mensen met zeer diverse achtergrond, waaruit mag blijken dat mensen uit de hele stad begaan zijn met de Spoorzone en zich betrokken voelen.
Veel besproken waren onderwerpen zoals: ruimte om te experimenteren, behoefte om te verbinden en met elkaar samen te werken en de behoefte aan zo min mogelijk regeldrift van de gemeente. Tegelijkertijd was ook de vraag om een centrale persoon die een vorm van regie vormt. Iemand die onafhankelijk is, zonder eigen belang, maar met waardering en goede naam in de stad, die als een soort gebiedsmanager enerzijds de gebruikers en bezoekers kan ondersteunen en anderzijds de juiste ingang bij de gemeente weet te vinden.
Ook buurtbewoners die deze dag naar de Boemel kwamen, bleken behoefte te hebben aan een dergelijk contactpersoon. Bovendien wensten deze meer spreiding van evenementen, zodat zij niet week na week worden geconfronteerd met lawaai. De vraag hierbij rees dan ook, waarom het nodig was om bestaande evenementen, zoals bijvoorbeeld Tilburg Ten Miles, uit het centrum en naar de Spoorzone te halen. Liever zagen zij dat er in de Spoorzone veel meer kleinschalige en vooral nieuwe evenementen werden gehouden.
Ten slotte werden ook enkele vragen gesteld, waarop nog niemand van de deelnemers een antwoord wist te geven: Wie heeft bij de gemeente de regie? Wie bepaalt wat er wel en niet gebeurt in de Spoorzone? Wat is de rol en taak van stichting Mundial als beheerder van de Spoorzone? Waarom zijn de huren zo hoog en wie krijgt de opbrengst? En wie heeft er commerciële, financiële belangen in de Spoorzone?
5 reacties
Voeg die van jou toe →Genoeg input voor creatieve vervolgsessies. Ieder zijn ding: Laat de gemeente/overheden (daar zit o.a. geld en eigendom) zich focussen op een korte en lange termijnvisie, afgestemd op ontwikkelingen elders in de binnenstad (winkelgebied, Piushaven). Zet vanuit deze visie ‘mogelijkmakers’ aan tafel die de realisatie kunnen faciliteren en waarmaken van goeie creatieve ideeën. (Be)denken, Kiezen, Doen: Strategissche visie (Bedenken) en tactisch beleid (Kiezen) koppelen aan uitvoering en realisatie (Doen). Zet dit op vanuit realistische planning, benodigde en beschikbare financiele middelen en heldere uitvoeringskaders. En zorg vooral dat de creatievelingen de noodzakelijke ruimte krijgen waarbij de mogelijkmakers toezien op doorpakken en voortgang in de realisatie van het totaalplaatje.
Waarom maken alle particuliere belanghebbende en initiatief nemers in de Spoorzone niet een vuist naar de gemeente Tilburg door een coöperatie op te richten ?
Eén van de puurste ‘open space’ bijeenkomsten die ik afgelopen jaren heb meegemaakt. 13 januari: Brainstorm over de Spoorzone. Waardevolle gesprekken en oprecht interessante ontmoetingen, op ooghoogte, als in de kroeg. Da’s eigenlijk het mooiste dat kan gebeuren als mensen zich zorgen maken over ontwikkelingen. Veel beter in ieder geval dan roepen dat ergens een piemel in moet
wink-emoticon
Nee, zoals het nu loopt laat de stad heel wat stedelijk ontwikkelingspotentieel liggen. Wilsversnippering, onzinnige overhead, een te weinig kritische Gemeenteraad, onvermogen, onduidelijkheid en te weinig transparantie helpen kansen om zeep. Je kunt het ook als groeiproces beschouwen.
Ik heb heel wat jaartjes als business facilitator gewerkt, zowel in het publieke als in het semi-publieke en private domein. Ik ga graag voor die laatste optie: we zitten in een vruchtbare fase van een groeiproces/ontdekkingsreis met die prachtige Tilburgse Spoorzone. Compliment daarom aan Gerard Korthout, de ondernemer achter De Boemel, met zijn initiatief en zijn vakmanschap in de organisatie en het loslaten: er is inderdaad veel te winnen. En willen we als stad écht aan kwaliteit winnen, dan moeten we ook deze fase goed doorlopen. Heroriëntatie op de realiteit. Besef dat rollen nog veel beter op elkaar afgestemd kunnen. Ruimte. Tempo. Een blik in de spiegel. Zo’n dag was het. Veel praktijkervaringen en ondernemersleed, een stortvloed aan ideeën en hier en daar een stokpaardje.
Er is werk aan de winkel. De betrokkenen in de Spoorzone moeten zichzelf allereerst beter leren organiseren en laten zien dat ze regie kunnen nemen, of toelaten. Maar een wethouder die belooft even langs te komen moet dat natuurlijk óók doen. En het is gek dat geen enkele ambtenaar komt luisteren of uitleg geven. Hoe zat dat ook alweer met de veranderende rol van de overheid, de samenwerking met partners in de stad, het luisteren naar wat er leeft, de Gemeente 2020, bestuurlijke vernieuwing? De afspiegeling had sowieso beter gekund: waar is de jonge generatie? Wel goed dat ik ook heel wat buurtbewoners heb gezien. En veel betrokkenheid. En heel veel echte ervaring in het tot bloei brengen van initiatieven met bewezen maatschappelijke meerwaarde. Zonde om te laten liggen.
De bittere essentie is dat het dialoogproces tussen alle spelers vlot aan volwassenheid moet gaan winnen. Anders blijft de (dure) winst van de Spoorzone-ontwikkeling beperkt tot een fysiek-ruimtelijke en verkeerstechnische bijdrage, een helaas veelgemaakte paradigmablunder. Dat op dat terrein afgelopen jaren keihard gewerkt is en goed werk is geleverd, mag overigens ook gezegd. Maar genoeg is het niet. Dat alléén levert namelijk nog geen bijdrage aan duurzame economische ontwikkeling, leefbaarheid, maatschappelijke innovatie en geborgenheid in de stadsjungle. Nu moet er getrokken worden aan coalitievorming: om samen iets echt moois voor elkaar te boksen en om momentum uiteindelijk het echte werk te laten doen: cultureel-maatschappelijke ontwikkeldynamiek, participatie, integratie, netwerkdiffusie en bestuurlijk leiderschap. Maak van een olietanker eens een sneeuwbal…
Voorjaar 2015 organiseerde het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties samen met de stad Utrecht een aardig werksymposium over de omgang met dit soort stedelijke ontwikkelingsuitdagingen. Wie even googelt, vindt vast food for thougt…
Spoorzone een gebied met ongekende mogelijkheden. Jammer dat onze gemeente Tilburg deze mening niet unaniem deelt. Er na de aankoop door gemeente Tilburg ambitieuze masterplan gemaakt voor deze voormalige NS werkplaats en het van Gend & Loos terrein. Helaas gooide de crisis roet in het eten en moest het roer radicaal om. Het moet creatief, innovatief anders worden. Een moderne broedplaats worden van tijdelijke invullingen en initiatieven in combinatie met permanente activiteiten. Hiervoor werd Walas aangetrokken.
Het bedrijf WALAS Concepts ging namens de gemeente Tilburg nieuwe activiteiten ontwikkelen in de Tilburgse Spoorzone. Dat is de ambitie die beide partijen op 24 april 2013 vastlegden in een intentieovereenkomst. Het gaat hierbij om het tijdelijk gebruik van de voormalige Verensmederij en een aantal panden daar omheen. De voormalige NS Werkplaats vormt het hart van de Spoorzone. De gemeente Tilburg wil hier met bijzondere tijdelijke activiteiten succesvol aansluiting met de binnenstad realiseren. Dat gebeurt in fases, want niet alle plannen kunnen in één keer worden gerealiseerd. De delen van het gebied waar de komende 5 tot 10 jaar geen bouwplannen voor zijn, komen hiermee geleidelijk tot bloei. Dit vergroot de levendigheid en bekendheid van het gebied en biedt ruimte voor experimenten en innovatie.
Echter na anderhalf jaar trok de gemeente Tilburg hier de stekker al uit en mocht Mundial het voortouw nemen. Veel creatieve ondernemers kwamen zagen, verloren en moesten soms weer noodgedwongen vertrekken.
Met als resultaat nog steeds een grotendeels verlaten gebied doods gebied. Ik zou zeggen gemiste kansen te over. Helaas vermoed ik dat bij de gemeente Tilburg de angst regeert en dat daadwerkelijk keuzes niet durven te worden gemaakt om hier een bloeiend hart van de nieuwe innovatieve duurzame economie van te maken. Misschien is er wel een gebrek aan visie of zijn ze bang dat er te weinig financiële middelen terug gaan vloeien in de gemeentekas. Een tip soms mag je lef tonen en verlies pakken om dat weleens de de oorzaak zou kunnen zijn dat dit gebied zich niet door kan ontwikkelen tot creatieve hotspot.
Ik snap best dat keuzes maken in de politiek en ambtenarij een moeilijk item is in een tijd van neergang. Echter soms helpt het wel om het vliegwiel weer aan te jagen door niet alles in financieel opzicht af te wegen. Laat sociale waarde maar eens meewegen als er echt creatieve en innovatieve ideeën en initiatieven van onderop mogen ontstaan zonder dat er meteen met eurotekens en geldbuideltjes wordt gerekend.
Kortom gemeente Tilburg toon lef en geef de burgerij een kans om dit gebied samen met ondernemers, bottom-up te ontwikkelen i.p.v. jullie top down benadering.
Ik kan me goed vinden in deze compacte samenvatting van Paula Anguita.
We hebben het over een tamelijk groot gebied, waarin tal van grote en kleinere gebouwen zijn gesitueerd. Gebouwen van historisch belang, maar ook gebouwen die betrekkelijk weinig historische waarde hebben. Willen we het gebied – met de historische bebouwing- als geheel zien? Als een gebied dat één uitstraling en betekenis krijgt? Wat mij betreft is dat niet nodig. Ik zie de voormalige NS werkplaats meer als een gebied waar oud en nieuw bij elkaar komen. Niet alleen een culturele smeltkroes, maar een gebied waarin cultuur, wonen, leven en werken elkaar tegenkomen en profijt hebben van elkaar.
Dat vergt wel een langere termijn visie van gemeente en belanghebbenden.
Nadat Fontys en andere partijen zich hebben teruggetrokken, dient zich de vraag aan hoe het gebied zich op langere termijn zou kunnen ontwikkelen. En die vraag is niet simpel. Het betreft immers een groot terrein met grote en kleinere gebouwen die ofwel afgebroken of voorbereid moeten worden op een nieuwe toekomst.
Laten we er van uitgaan dat de langere termijn visie er een is van grotendeels behoud van de gebouwen en infrastructuur en voor een kleiner deel van sloop voor nieuwbouw.
De winst voor zo’n situatie kan enerzijds bestaan uit het verwerven van inkomsten uit nieuwbouw en herbestemming van industrieel erfgoed tot lofts en appartementen. Anderzijds kan de herbestemming van het bestaand complex aan gebouwen een boost betekenen in de richting van een culturele ontmoetingstrum en Ontmoetingscentrum.
plek, waarin plaats is voor dingen als Bibliotheek, Kenniscentrum, Jeugdhonk, Muziekcentrum en ontmoetingscentrum.
Boven al zou het een levendige plek moeten worden, waar alle uren van de dag geleefd, gewerkt, beleefd en vertoefd wordt.
Als je mij vraagt wat nodig zou zijn om zoiets te realiseren?
1) Inzicht in de verwachtingen, intentieverklaringen, afspraken en overeenkomsten die tot op de dag van vandaag zijn gesloten tussen Gemeente Tilburg, NS en aanverwanten, Onderwijsinstellingen, Bouwmaatschappijen en Vastgoed ontwikkelaars.
2) Een 12 jaars visie van de Gemeente Tilburg op de ontwikkeling van de Spoorzone.
3) Inzicht in de afspraken rondom exploitatie van het Spoorzone gebied met Mundial en andere partijen.
4) Inzicht in de stedebouwkundige plannen m.b.t. de Spoorzone.
5) Inzicht in de plannen en vraagstukken m.b.t. infrastructurele en gebouwelijke ontwikkeling van de Spoorzone.
6) Inzicht in de toekomstige ontwikkelingen in de Spoorzone over de komende 12 jaar.