Het Tilburg Akkoord is acht jaar geleden in het leven geroepen voor tien jaar, van 2009 tot en met 2019 en is een middel om de leefbaarheid en de sociale binding te verbeteren in de vijf Tilburgse impulswijken: Trouwlaan – Uitvindersbuurt, Groeseind – Hoefstraat, Kruidenbuurt, Stokhasselt en Groenewoud.
Op 3 februari 2009 werd het Akkoord afgesloten tussen de gemeente Tilburg en de drie woningcorporaties Wonen Breburg, Tiwos en TBV Wonen. Deze vier partijen hebben daarmee afgesproken om gedurende tien jaar een bedrag van €9 miljoen beschikbaar te stellen voor projecten die door bewoners – eventueel samen met organisaties – worden gestart en waarvoor een financiële bijdrage nodig is. Het gaat hierbij om projecten die bedoeld zijn voor scholing, werk en armoedebestrijding in de vijf impulswijken.
Na de eerste vijf jaar (2009 – 2014) werd besloten om een ’tussenevaluatie’ te houden: eens te bekijken hoe het gaat met het Tilburg Akkoord, welke projecten er uit voortgekomen zijn en of deze geholpen hebben om de leefbaarheid en sociale binding in de impulswijken te verbeteren, en uiteraard om te leren of de drie belangrijkste doelen dichterbij zijn gekomen.
Het onderzoek heeft bijna een jaar geduurd – doordat er veel mensen om hun feedback is gevraagd – en lag maandag 22 februari 2016 ter bespreking op tafel van de raadscommissie Sociale Stijging.Deze bespreking leverde een kort en fel debat op tussen Orkun Baytemir, raadslid namens PvdA en Mohamed Azzougarh, commissielid namens VoorTilburg.
De PvdA is van begin af aan een warm voorstander geweest van het Tilburg Akkoord. Mohamed Azzougarh daarentegen vindt het een mislukking, omdat de doelen niet zijn bereikt en volgens hem ook niet gehaald worden “als je er nog vijf jaar aan plakt. Er zijn teveel partners bij betrokken en daardoor heeft niemand de verantwoordelijkheid voor het geheel.” Was één van zijn argumenten. Hierop kreeg hij repliek van Orkun Baytemir: “Wat is uw alternatief? We roepen altijd dat we op zoek moeten naar partners in de stad, nu doen we dat en is het niet goed.”
Mohamed Azzougarh ging op die vraag niet in maar had nog een tweede argument: “Dit is een van de speeltjes van Jan Hamming. We zijn niet voor het tevreden stellen van clubjes.” Orkun Baytemir, met bijval van Joris Bengevoord (GroenLinks) merkte fijntjes op dat Mohamed Azzougarh in die tijd zelf raadslid was namens de PvdA en dat het wel bijzonder is dat een voormalig PvdA-raadslid nu van het Tilburg Akkoord af wil.
Een ander punt van de discussie was, of in de toekomst het Tilburg Akkoord – of een eventuele opvolger hiervan – alleen voor de vijf impulswijken moest worden ingezet, of ook voor andere wijken beschikbaar moet zijn. Immers, ook in andere Tilburgse wijken wonen mensen die in de doelgroepen zitten waarvoor het Tilburg Akkoord is bedoeld.
Roel Lauwerier (VVD) en Rein Valk (CDA) wilden vooral wat meer uitleg bij de projecten en de kosten en resultaten ervan, in plaats van alleen een lijst met 40 projecten en de bijbehorende bedragen tot 1 oktober 2015. “Een ruilwinkel in zuid voor €97.740 en een ruilwinkel in noord voor €261.455, is dat proportioneel en waar is het geld ingestoken?” was één van de concrete vragen waarop wethouder Hans Kokke (nog) geen antwoord had.
Tussenstand van het Tilburg Akkoord
De drie hoofddoelen van het Tilburg Akkoord zijn:
- Jongeren doen het goed op school en halen een diploma (scholing),
- Inwoners leven boven de armoedegrens (inkomen),
- Elk huishouden heeft een kostwinner (werk)
Het versterken van de burgerkracht staat centraal bij de aanpak vanuit het Tilburg Akkoord en juist burgers worden daarom uitgenodigd om initiatieven te bedenken en uit te voeren die een bijdrage leveren aan de drie hierboven genoemde hoofddoelstellingen.
Het Tilburg Akkoord zet in op projecten die een positieve bijdrage kunnen leveren, maar pretendeert niet dat hiermee ook meetbaar in cijfers een effect te merken zal zijn, omdat ook veel andere ontwikkelingen hun invloed hebben. Bijvoorbeeld: de werkloosheid wordt niet vanzelf minder door het Tilburg Akkoord als tegelijkertijd veel mensen hun baan verliezen als gevolg van de tegenvallende economie. Wel kunnen projecten die door het Tilburg Akkoord worden ondersteund, helpen om mensen (weer) actief te laten meedoen in de samenleving.
De middelen uit het Tilburg Akkoord hebben er voor gezorgd dat creatieve ideeën vanuit de wijkbewoners gerealiseerd werden en daardoor een kleine of iets grotere bijdrage hebben geleverd aan de doelen. Er zijn sinds 2009 en tot nu toe (begin 2015) met hulp van het Tilburg Akkoord 40 projecten gerealiseerd die er op een andere manier niet zouden zijn geweest. Het fonds functioneert duidelijk als smeerolie bij vernieuwende plannen om iets te doen aan het verminderen van armoede, het vinden van werk en het verbeteren van scholing.
Een ander positief punt dat genoemd kan worden is, dat de projecten een experimenteel karakter (mogen) hebben, waardoor vernieuwing ontstaat en ervaringen met anderen gedeeld kunnen worden.
De samenwerkingen die door het Tilburg Akkoord inmiddels zijn ontstaan, zijn een belangrijk voordeel gebleken. De lijnen zijn korter geworden tussen initiatiefnemers, instellingen en de gemeente en mensen weten elkaar veel beter te vinden.
Er zijn ook kritische punten. Het Tilburg Akkoord is vrijwel uitsluitend bekend in het sociale domein; de sociaal-maatschappelijke instellingen, en veel minder bij ondernemers. En initiatiefnemers denken vaak niet, of te laat, aan een mogelijke rol vanuit bijvoorbeeld het bedrijfsleven. Over de verduurzaming van projecten en de opgedane kennis wordt nauwelijks en vaak te laat nagedacht. Daarmee is het risico groot dat goede initiatieven verloren gaan en dat opgedane kennis en vaardigheden niet benut worden door anderen.
Meer lezen: De resultaten van de Wijkimpuls over 2014 en de tussentijdse evaluatie van het Tilburg Akkoord 2015.
