Maandagavond 2 november 2015 vergadert de gemeenteraad over het raadgevend referendum dat door inwoners van Tilburg is aangevraagd over de verbouwing van het Stadhuis (Stadskantoor 1) en de omgeving. In jargon: ‘de integrale gebiedsontwikkeling van de omgeving Stadhuisplein inclusief het stedenbouwkundig plan en het beeldkwaliteitsplan’. Voor dit plan is in 2010 een budget van €74 miljoen gereserveerd.
In het raadsvoorstel dat deze avond op tafel ligt is voorgerekend wat de kosten en financiële gevolgen zouden kunnen zijn van dit referendum. ‘Zouden kunnen’, veel hiervan is namelijk gebaseerd op schatting en waarschijnlijkheid. Eén kostenpost is in ieder geval wel zeker, namelijk dat het referendum zelf €260.000 kost, wat ook terug te vinden is in de Begroting 2016. Echter, omdat het college in 2016 geen verkiezingen verwacht, is er voor het komende jaar geen budget hiervoor gereserveerd.
De communicatie over het referendum wordt geschat op €150.000. Dit bedrag is gebaseerd op de uitgaven aan communicatie bij het referendum over de Mall in 2009. Wat de werkelijke kosten zijn is nog niet duidelijk.
Citaat uit het raadsvoorstel: “In het projectbudget van €74 miljoen is een post prijsstijgingen opgenomen. Dit budget (€ 3 miljoen) is gebaseerd op de doorlooptijd en de verwachte prijsstijgingen per jaar. De economie trekt aan, dus ook de bouwprijzen (bijvoorbeeld materiaal en arbeidsloon) stijgen extra hard en de doorlooptijd neemt toe. De gemiddelde prijsstijging in de bouw over het afgelopen jaar was ongeveer 5%. Op een budget van €74 miljoen betekent een halfjaar vertraging een te verwachten extra kostenpost van € 1,85 miljoen.
Aan deze redenering valt te twijfelen. Ten eerste: in het totale budget zit al een reservering voor prijsstijging van 3 miljoen euro, waardoor dit bedrag niet per definitie aan het project wordt uitgegeven, maar alleen als dit nodig mocht blijken. De geschatte 5% prijsstijging per jaar moet dan berekend worden over €71 miljoen, wat uitkomt op € 1.775.000,-. en niet op € 1.850.000,- zoals in het raadsvoorstel staat.
Ten tweede. Het college gaat uit van een prijsstijging van 5% in de bouwsector omdat dit het afgelopen jaar ook zo was. Echter, het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) laat een heel ander beeld zien. Sinds 2010 zijn de gemiddelde prijzen in de bouw flink gedaald, met 20 procent-punt in 2015 ten opzichte van 2010. Met alleen een kleine opleving in 2014 van 3 procent-punt. Een plotselinge prijsstijging van 5% ligt dan niet in de lijn der verwachtingen als de statistieken van het CBS als leidraad worden genomen. In tegendeel, als deze statistieken worden gevolgd kunnen de bouwkosten in het komende halfjaar dalen met 2%, wat juist een voordeel zou opleveren van ruim €1,4 miljoen.
De vereniging Bouwend Nederland bevestigt het beeld van het CBS en laat zien dat de prijsstijging op het vlak van kantoorgebouwen slechts 3% is sinds 2012.
Ten slotte schat het college in dat er extra kosten zullen worden gemaakt voor de architect en adviseurs. Deze kosten zijn te verwachten in het geval dat het referendum uitwijst dat het ontwerp overnieuw moet worden gedaan en ook andere beslissingen opnieuw moeten worden genomen. Dit zou € 400.000 extra kosten, gebaseerd op een halfjaar vertraging dat eerder werd opgelopen, toen de raad eerst een cultuur-historisch onderzoek eiste.
Er is een kans dat de betrokken bedrijven Multi Vastgoed, Syntrus Achmea en Primark zullen afhaken doordat zij nu langer in onzekerheid blijven. Aan de andere kant; tot op heden is voor wat betreft Primark nog nooit zeker geweest of deze modeketen daadwerkelijk zich in Tilburg wil vestigen, althans niet voor de inwoners van Tilburg. Daarom is een mogelijk afhaken van Primark, áls die al van plan was om in Tilburg een winkel te openen, niet rechtstreeks te wijten aan het al dan niet houden van een referendum.
