Juryrapport Culturele Hoofdstad Eindhoven: teveel top-down en te weinig innovatief

bidbook eindhoven
Bidbook 2018Eindhoven – foto via Sica.nl op Facebook

Op 6 september dit jaar werd bekend, dat Eindhoven – en daarmee BrabantStad – de race om de titel ‘Culturele Hoofdstad van 2018’ heeft verloren. Het juryrapport met de motivering werd vervolgens pas in januari 2014 verwacht, maar is nu reeds gepubliceerd via de website Sica.nl. De kern is, dat Eindhoven (want de andere vier steden, Tilburg, Breda, Helmond en Den Bosch, zijn niet in het plan meegenomen) teveel een top-down benadering heeft laten zien en te weinig innovatief is om de titel ‘Culturele Hoofdstad van Europa’ waar te maken.

De jury oordeelt over Eindhoven

(Vertaald uit het juryrapport dat in het Engels is geschreven)

De kern van de Eindhovense benadering is het begrip “Proeftuinen”, die zouden fungeren als creatieve laboratoria, die op basis van een ‘multiple helix’-model alle verschillende belanghebbenden zouden verenigen, waaronder de kunstsector, het bedrijfsleven, de wetenschap en de burgers, en deze zouden voldoende ruimte bieden voor experimenten en voor de generatie van culturele en maatschappelijke innovatie. Het Proeftuin-concept werd geïllustreerd door een korte presentatie over het ‘Proeftuin Experience Centre’: een centrale plek om de methode, het proces en de resultaten van de Proeftuinen te bezoeken. De door de Proeftuinen voortgebrachte projecten zouden ongeveer een derde van het totale programma dragen, een aanzienlijk deel.

Het panel prees de combinatie van kunst , design, technologie en wetenschap, zoals gepresenteerd door Eindhoven. Het panel was ook zeer positief onder de indruk van het hoge niveau van betrokkenheid die de stad, de kennisinstellingen en het bedrijfsleven aan willen gaan met de kunst- en cultuursector. Het was ook duidelijk voor het panel dat het bidbook een uitstekend resultaat was van de de enorme inspanningen en investeringen die over de afgelopen jaren in de regio zijn gedaan, en het was duidelijk geworteld in de lange-termijnontwikkeling en strategie van de stad.

Hoewel het panel het Proeftuin-concept prees als een zeer interessante, experimentele methode met een hoog creatief gehalte, was de jury ook van mening dat de manier waarop innovatieve resultaten gepresenteerd zouden worden, namelijk op basis van een echt innovatieve benadering, niet overtuigend genoeg was voorgelegd, niet in het bid-book noch tijdens de hoorzitting. De indruk van het panel was, dat de Proeftuinen niet zo verkennend zouden zijn als men zou kunnen verwachten, vanwege de eenzijdige aanpak waarin geen ruimte is voor het onverwachte. Het bleef ook onduidelijk hoe de kwaliteit en de samenhang van de projecten zouden worden bereikt. Het panel was dan ook sceptisch over het vermogen van de Proeftuin-methode om de verwachtingen waar te maken.

De “Stad en burgers” dimensie van het Eindhovense aanbod, die in grote mate was verbonden de Proeftuin-methode, was niet zo overtuigend als men zou kunnen wensen. Het panel erkende dat het programma grotendeels was gericht op professionele innovatie, vooral in design, maar ook dat het ontbrak aan een, in de bevolking van de stad gewortelde bottom-up aanpak.

De Europese dimensie was voor het panel onderbelicht. De link tussen innovatie en de Europese samenhang werd niet voldoende duidelijk en er was geen sterke verwijzing in het programma naar andere Europese steden of regio’s die voor dezelfde uitdagingen staan als Eindhoven op dit moment. Het panel heeft de indruk gekregen dat Eindhoven zich eerder wil profileren als wereldstad, dan als Europese stad. Hoewel wel duidelijk was gemaakt wat Europa kan leren van Eindhoven, dat zich gepresenteerd heeft als test-stad, had ook de wederkerigheid meer gemarkeerd moeten worden.

Alles bij elkaar genomen; hoewel het programma, afgezien van de Proeftuinen, van hoge kwaliteit is, vond de jury dat het niet het meest innovatieve was, dat Eindhoven had kunnen laten zien en dat het daarom de titel Culturele Hoofdstad van Europa niet waarmaakt.

Dit bestuurlijke drama wordt erg gemakkelijk in het ronde archief gestopt! De gehele organisatorische opzet incl. honorering en het opportunistisch politiek spel was een volkomen fiasco! De lerende gemeentelijke organisatie heeft het lesmateriaal wederom niet nodig! Weer zo’n misser!

Geef een reactie