Toch zeker bijna twee decennia heb ik er met een schuin oog naar gekeken, naar hedendaagse kunst. Als je me in Rome, Parijs of Madrid neerplantte, kon ik daar dagen zwelgen in de oude klassieken. Ik raakte bevangen door het gevoel teruggeworpen te zijn in de tijd. Nieuwerwetse zaken waren aan mij niet besteed: wat moest ik met conceptuele kunst? Blijkbaar was ik niet in staat om er een bepaald gedachtegoed uit te destilleren, laat staan de persoonlijke ontwikkeling van de kunstenaar te herkennen.
Intussen ben ik bijna veertig en helemaal ‘om’. En ik ben met een inhaalslag bezig. De Oude Warande is tot en met 25 september van dit jaar omgetoverd tot Lustwarande ’11. Het grondplan van dit 17e eeuwse barokke bos leent zich prima voor de inrichting van een openluchtmuseum. Het eerste kwadrant was een heel mooie aftrap, ik heb mijn ogen uitgekeken. De aanschaf van de programmagids is wel een must; voor een tientje heb je een prima gedocumenteerd overzicht. De bezoekers die niet zo’n boekje hadden, konden vrij interpreteren en deden dat dus ook volop. Genoeg stof voor een artikel, het was hilarisch zo af en toe.
Lara Favaretto (Italië) heeft vijf betonnen sculpturen in het bos geplaatst, aan weerszijden van een pad. Goed zoeken is het advies, er moeten wel wat struiken en bomen omzeild worden. Elke sculptuur draagt de afdruk van een menselijk lichaam. Die afwezigheid van het lichaam suggereert de aanwezigheid van een ruïne. Favaretto noemt haar machines en sculpturen ‘Macchine del divertimento’, vermaakmachines. Het publiek liet zich dan ook uitstekend vermaken, de betonnen blokken werden aan alle kanten betast en opgevuld met diverse lichaamsdelen. Het edele zitvlak van een enkeling transformeerde de kunst tot een w.c.-pot. ‘Ik kan naar het toilet!’ riep een dame.
Een stukje verderop werd mijn aandacht getrokken naar een houten huis. Splinternieuw, het zaagsel lag nog overal in de rondte. Ik kon het houtaroma nog ruiken. Het was verder doodstil in het bos. Was dit kunst, of was dit een jeugdhonk van de plaatselijke scouting? Het boekje bood uitkomst: Sandro Setola (NL) heeft het hout van net gekapte bomen uit de Oude Warande gebruikt voor de bouw van dit huis. Het had geen openingen en dat gaf een vervreemdend effect. Setola heeft dat ook bedoeld, hij wil hiermee benadrukken dat de mens zich vervreemdt van zijn medemens. Ik vond het niet bijzonder mooi, maar het idee sprak me erg aan. Toen ik daar wat stond te mijmeren, werd ik opgeschrikt door ferm geklop aan de andere kant van het huis. Ik sprong een meter de lucht in van de schrik en dacht even dat er door Setola een geluidseffect was toegevoegd, ‘Knock on wood’ of zoiets dergelijks. Maar nee, het was een bezoeker die het huis nader aan het inspecteren was. Het gaf een extra dimensie aan mijn kunstbeleving, dat kan ik u wel verzekeren.
De klapper van dit kwadrant was voor mij de beeldengroep van Ursch Fischer (Zwitserland). De bezoeker moet wel goed kijken, want alle sculpturen zijn gemaakt van ongebakken natuurklei. Ze lijken bijna helemaal opgeslokt te worden door hun natuurlijke omgeving. Fischer wil de zelfvernietiging vrij spel geven. Ik ben hier bijna een uur blijven staan, want ik ontdekte steeds meer grote en kleine sculpturen. Een poes, een konijn, een uil, een schildpad, verbrokkelde resten van wat eens een figuratief kunstwerk was… alles wordt blootgesteld aan de elementen en erodeert. Wie hier nog iets van wil zien, moet haast maken. De regen van de afgelopen week zal het proces alleen maar versneld hebben. Toevallige passanten op de fiets waren oprecht verontwaardigd: ‘Hier zijn vandalen aan het werk geweest. Die draak is gewoon vernield, er is bijna niets van over!’ Zij hadden geen programmagids. Het was ook mogelijk dat Siegfried de drakendoder hier had huisgehouden. Binnen de schone kunsten is alles mogelijk.
Het werd tijd om naar huis te gaan. Met een spijtig gevoel ben ik huiswaarts gekeerd, in de wetenschap dat Lustwarande `11 nog tot eind september te bezoeken is. In eerste instantie wilde ik al mijn ervaringen rondom deze internationale expositie in één artikel verslaan, maar dat is onbegonnen werk. Het doet ook geen recht aan dit geweldige initiatief, dat een aanrader is voor iedereen in Tilburg en daarbuiten. Het tweede, derde en vierde kwadrant staan nog op de rol. Een fijne vakantieklus!
Lustwarande ’11 wordt mogelijk gemaakt door de Fundament Foundation, waarin diverse kunstenaars en instellingen verenigd zijn. Voor meer info: www.fundamentfoundation.nl
Recente reacties