Bij wijze van nagedachtenis aan de slachtoffers van vlucht MH17, onder wie hoogleraar Willem Witteveen, maar ook om te beginnen met de noodzakelijke reflectie op deze vliegramp, wijdt hoogleraar Gabriël van den Brink de mastercursus Bestuur en maatschappij van Tilburg University dit najaar aan gevolgen ervan. De colleges worden gegeven door in totaal elf docenten, onder wie enkele gastdocenten en zijn gratis toegankelijk voor iedereen die daarvoor belangstelling heeft.
De ramp met vlucht MH17 in de Oekraïne heeft in Nederland uiteenlopende reacties opgeroepen. Uiteraard reacties van gevoelsmatige aard. Het verdriet bij nabestaanden, het medeleven van vele Nederlanders en de verontwaardiging over het gesol met stoffelijke resten waren even intens als massaal. Daarnaast waren er reacties van politieke en strategische aard. Het Westen zoekt naar middelen om Rusland onder druk te zetten en sommigen ontwaren al een nieuwe taak voor de NAVO en haar bondgenoten. En natuurlijk dienen zich talloze reacties in de traditionele en de sociale media aan. Hebben wetenschappers daar nog iets aan toe te voegen?
De wetenschappelijke houding vereist dat we proberen méér te doen dan het behandelen van diverse dimensies die voor de betekenis van deze ramp relevant zijn. We moet ook een centraal idee of vermoeden hebben dat in de collegereeks kan worden getoetst. Initiatiefnemer Gabriel van den Brink stelt de vraag of deze ramp in Nederland tot een terugkeer van Grote Politiek leidt. Dat betekent een keerpunt ten opzichte van de voorbije periode toen het politieke handelen steeds ‘kleiner’ werd en wel in die zin dat het zwaartepunt van de staat naar afzonderlijke burgers ging, dat de betekenis van politiek handelen de meeste burgers ontging, dat processen op Europees of geopolitiek vlak veel mensen koud lieten en dat de morele vragen van het samenleven niet langer in politieke termen werden gesteld. Aan deze tendens komt wellicht een eind door deze ramp en de gevolgen die ze op termijn heeft.
De mastercursus zal de morele, rechtsstatelijke en politieke gevolgen van de neergeschoten vlucht behandelen. Andere docenten zullen uiteenlopende onderwerpen behandelen, zoals de veiligheid in de luchtvaart, hedendaagse rouwverwerking, de verslaglegging van de ramp in de media, en de gevolgen voor de publieke opinie. Het volledige cursusprogramma staat online.
Gezien de bijzondere betekenis van de ramp voor Tilburg University, maar ook als gebaar aan de samenleving, worden de colleges vanaf vrijdag 5 september opengesteld voor belangstellenden als toehoorder. De colleges worden gegeven op masterniveau. Deze houdt in dat de docent gedurende 1 uur aan het woord is. Na een korte onderbreking voor koffie en dergelijke is er een half uur de tijd voor het stellen van vragen en gedachtewisseling. De vragen worden voorbereid door studenten die zich reeds voor dit college hadden ingeschreven. Aanmelden is voor toehoorders verplicht en kan vanaf begin september via deze webpagina.
