Je kunt het participatiesamenleving noemen, of doe-democratie, of gewoon een bezuiniging. De overheid trekt zich terug op de traditionele verzorgingsstaatterreinen en vraagt van burgers om meer met elkaar zelf te doen. Prima ontwikkeling, bewoners willen dat ook, stelt het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA). Maar één ding: geef ze dan ook rechten om zaken goed te regelen. Buurtrechten.
Burgers kunnen en willen veel zelf doen, omdat ze voorzieningen overeind willen houden, zegt Ties de Ruijter, directeur van het LSA. Het is niet alleen door die terugtredende overheid, het is ook een autonome beweging van onderop om wonen, welzijn, zorg en energievoorziening zelf te willen organiseren, meent hij. ‘Die twee tendensen vallen samen, waardoor er meer ruimte voor bewoners komt. Die ruimte moet je echter wel invullen. De overheid kan niet zeggen: het is je burgerplicht, zoek het maar uit.’
Het LSA pleit voor de invoering van buurtrechten, om burgerparticipatie juridisch en financieel in te bedden. De organisatie is daarover in gesprek met het ministerie van Binnenlandse Zaken en met diverse Tweede Kamerleden. Het LSA hoopt op een landelijke wet – nieuw, of een aanvulling in de Gemeentewet – die gemeenten verplicht om een verordening voor buurtrechten aan te nemen. ‘Gemeenten kunnen dan in overleg met bewoners hun buurtrechten zelf invulling geven.’ Ruim twintig gemeenteraden hebben al een motie aangenomen om iets met buurtrechten te doen.
Het LSA ondersteunt in Arnhem, Emmen, Leeuwarden en Hengelo bewoners die in bewonersbedrijven welzijnstaken van de gemeente overnemen. In de Hengelose aandachtswijk Berflo Es draait sinds januari een bewonersbedrijf met inmiddels zestig vrijwilligers en een betaalde zakelijk leider. Winst wordt er nog niet gemaakt, wel omzet. Uit de achthonderd kilo aardappels bijvoorbeeld, die op dit moment uit de buurtmoestuin wordt geoogst voor een lokaal restaurant, zegt Geert Walgemoed, voorzitter van de stichting Bewonersbedrijf Berflo Es.
Wat kan een gemeente doen om een bewonersbedrijf te helpen? In Berflo Es zouden ze graag geld krijgen om hun gebouw duurzaam op te knappen. Maar echt onmisbaar is ondersteuning door ambtenaren, zegt Walgemoed. ‘Op het gemeentehuis zitten specialisten fondsenwerving, waar wij veel van kunnen leren. En een projectleider groen, zelf ook wijkbewoner, is bij ons vrijwillig adviseur. Maar ook corporaties en zorginstellingen vragen wij mee te denken. Kom niet met regels en bezwaren, maar probeer bewoners met raad en daad terzijde te staan. Met buurtrechten zouden we dat streven stevig kunnen verankeren.’
1 reactie
Voeg die van jou toe →Als buurtrechten gelijk zijn aan buurtautonomie dan is het acceptabel. Rechten en plichten zijn er voor het individu en de overheid moet daar op toezien. Sinds jaar en dag heeft de overheid, lees politiek, veel zaken dichtgeregeld c.q. gebureaucratiseerd. Het prijsgeven van autonomie doet politiek zeer en daarom de voortdurende aarzeling in deze sfeer.