‘Right to Challenge’ houdt in dat een groep burgers, of leden van bijvoorbeeld wijk- en dorpsraden, verenigingen of vrijwilligersorganisaties, die menen een publieke dienst zelf beter te kunnen organiseren, het recht heeft om de gemeente ‘uit te dagen’. In november 2014 kwam commissielid Ernst van Wely (CDA) met een voorstel om dit ook in Tilburg te gaan toepassen.
Het College van B&W (Burgemeester en Wethouders) heeft inmiddels haar huiswerk gedaan en komt nu met een plan om de uitdaging aan te gaan. Gemeente Tilburg zet hierbij zo breed mogelijk in, wat inhoudt dat burgers op bijna alle fronten de gemeente mogen uitdagen om taken overnemen en beter te doen, behalve op taken waarbij dit wettelijk verboden is, zoals bijvoorbeeld strafvervolging en de organisatie en inzet van hulpdiensten.
En niet alleen individuele inwoners, maar ook zzp’ers, maatschappelijk ondernemers of samenwerkingsverbanden krijgen het recht om diensten en taken van de gemeente over te nemen. Daarbij kan gedacht worden aan de zorg, de toeleiding naar werk of de groenvoorziening.
Elk voorstel dat binnenkomt wordt getoetst op ‘wenselijkheid’ door een kleine beoordelingscommissie van deskundige ambtenaren die verstand hebben van het onderwerp waar de uitdaging mee te maken heeft, waarbij de initiatiefnemer de kans krijgt om zijn of haar voorstel te presenteren.
De commissie beoordeelt of het voorstel voldoet aan de voorwaarden en moet snel en helder communiceren met de indieners. Ook ‘nee’ kan een antwoord zijn voor uitdagers, maar die nee moet dan wel duidelijk onderbouwd zijn. Een voorstel van uitdagers die aan de voorwaarden voldoet, wordt voorgelegd aan het College die hierover een besluit neemt.
Voorwaarden zijn, dat het voorstel beter is dan de huidige uitvoering van de taak door de gemeente, waarbij beter niet per se betekent dat het alleen goedkoper is, maar dat het ook waardevoller is voor de samenleving: bijvoorbeeld het betrekken en in actie brengen van mensen. Een buurt kan de taak op zich nemen om een plein waaraan zij wonen te onderhouden en de gemeente uitdagen dat zij dit mogen overnemen. Mogelijk dat de buurt dit niet alleen goedkoper kan, maar dat ook de sociale samenhang in de buurt hierdoor groeit en de kwaliteit van het onderhoud verbetert.
De belangrijkste uitdaging voor de gemeente zelf, is heldere communicatie over de Right to Challenge. Zo wil de gemeente dat de burgers bepalen op welk vlak zij de gemeente willen uitdagen, voorbeelden die zij gaat aandragen zullen slechts bedoeld zijn om mensen te inspireren. Daarnaast wil de gemeente inzicht geven in de kosten van taken die zij heeft, zodat burgers geïnspireerd kunnen worden om met een alternatief te komen.
In sommige gevallen heeft de gemeente al meerjarige contracten met professionele aanbieders, waardoor het op dat moment niet mogelijk is om een taak over te dragen aan burgers die met een voorstel komen. En daarbij zullen burgers doorgaans geen rekening houden met aanbestedingsprocedures. Een initiatief van burgers mag niet worden doodgeslagen doordat de gemeente al een contract heeft afgesloten met een professional. Een oplossing hiervoor zou kunnen zijn om een aanbestedingskalender te publiceren op de gemeentelijke website, zodat burgers weten wat het beste moment is om met een voorstel te komen.
Uitdagers mogen beslist niet verstrikt raken in bureaucratische rompslomp. Om dit te voorkomen krijgt elke (groep) burger(s) met een geaccepteerde uitdaging een vaste ambtenaar als contactpersoon, die mee kijkt, mee denkt, informeert over de verwachtingen van de gemeente of waar nodigde rek en ruimte in regels zoekt om een initiatief verder te laten ontwikkelen.
Meer informatie: www.righttochallenge.nl
Recente reacties