Een aantal gemeenten experimenteert met integrale en inclusieve kindcentra (IKC’s). In februari 2017 gingen de proeftuinen kindcentra van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) officieel van start in Tilburg, ‘s-Hertogenbosch, Zaanstad en regio Noord-Groningen. In de Toekomst willen gemeenten in Nederland voor kinderen van 0 tot 12 jaar, integrale kindcentra waarin kinderopvang, peuterspeelzaal en basisonderwijs samenkomen op één plek.
Deze proeftuinen zijn kindcentra waar verbindingen worden gelegd tussen onderwijs, opvang en jeugdhulp, jeugdgezondheidszorg, sport en cultuur en onderwijshuisvesting. Daarbij is ook een sluitende verbinding tussen jeugdhulp en passend onderwijs van belang. De VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) vervult hierin een sturende rol.
De proeftuinen in de vier gemeenten zijn gestart om een duidelijk beeld te krijgen van de kansen en knelpunten voor een integraal en inclusief kindcentrum. De keuze van de proefgemeenten is gebaseerd op spreiding over Nederland, de fase waarin het integraal kindcentrum zich bevindt en de maatschappelijke opgave van de gemeente. De proefgemeenten delen hun ervaringen met elkaar en met de VNG.
De vier proefgemeente hanteren alle een verschillende aanpakken voor de ontwikkeling van een integraal kindcentrum. In de ene gemeente zijn onderwijs en opvang in één gebouw gehuisvest en was dit ook een voorwaarde. In een andere gemeente gaat het om verbinding tussen verschillende partijen, en is het gebouw geen dwingende voorwaarde. En dit is nog maar één verschil in aanpak.
- Voorzichtige conclusie: zoveel gemeenten, zoveel verschillen plannen van aanpak en samenwerkingsvormen. En nog niemand heeft dé oplossing gevonden.
- Ook de rol van de gemeente in de proeftuinen wordt onderzocht. De gemeenten zien hun maatschappelijke opgave in het sociaal domein en beseffen dat het kindcentrum een belangrijk middel is om dit doel te bereiken.
Het verschil in aanpak leidt er toe dat elke gemeente zich verdiept in een of meer aspecten van het proces. De ene gemeente heeft ervaring met de mogelijkheden van de GGD-inspectie, de andere onderzoekt de wet op de onderwijshuisvesting. Alle kennis wordt in de proeftuinen met elkaar gedeeld.
- Samen met de VNG wordt onderzocht welke kennis aanwezig is om een integraal en inclusief kindcentrum te realiseren. Zo verzamelt de VNG kennis over de mogelijkheden binnen het wettelijk kader.
- We vragen ook anderen om hun kennis te delen: gemeenten, ministeries, KC2020 en organisaties zoals de PO-raad, Sociaal Werk Nederland en de brancheorganisatie kinderopvang.
Tegen welke knelpunten in wet- en regelgeving lopen gemeenten en scholen aan? Wat niet binnen het wettelijk kader past, vraagt om een wetswijziging. IKC’s mogen straks niet alleen afhankelijk zijn van enthousiaste mensen, die de grenzen opzoeken en er zelfs overheen durven stappen!
Het belangrijkste is dat de proeftuinen laten zien dat een inclusief en integraal kindcentrum goed is voor een passend aanbod voor alle kinderen, zodat zij later goed functioneren in de samenleving.
Meer informatie VNG-dossier Integrale kindcentra
