Voor de Tweede Kamerverkiezingen, die 12 september in Nederland werden gehouden, stond Eelco Keij als nummer 25 op de lijst van D66 en wel met een bijzondere missie: hij maakt zich sterk voor mensen met een dubbele nationaliteit, mensen die naast het Nederlands paspoort ook een paspoort van een ander land hebben. We hebben bij zijn ouderlijk huis in Berkel-Enschot afgesproken voor een interview.
Eelco is geboren in Tilburg en getogen in Berkel-Enschot als jongste in een gezin van vier kinderen. Na zijn eindexamen bij 2College Cobbenhagen heeft hij rechten en Spaans gestudeerd in Nijmegen en daarna nog een jaar in Spanje en een jaar in Polen.Vervolgens liep hij stage bij de Europese Commissie, waarna hij aan de slag ging voor Bert Koenders, destijds in 2003 Kamerlid voor de PvdA. Hierna werkte hij als lobbyist tussen de Tweede Kamer en non-profit organisaties als het Rode Kruis. Eelco: “Met lobbywerk is het altijd geven en nemen en als je 60% bereikt van wat je had willen bereiken moet je tevreden zijn, zo werkt dat.”
In 2006, toen hij zijn vrouw leerde kennen, besloot Eelco alles in Nederland achter te laten en in New York te gaan wonen en in 2011 kreeg hij de Amerikaanse nationaliteit, terwijl hij zijn Nederlandse paspoort mocht houden. “Kijk, vier paspoorten” hij laat de boekjes trots zien, “mijn zoontje heeft er ook twee.” Dankzij zijn uitgebreide buitenland-ervaring kon Eelco meteen aan de slag bij de Verenigde Naties (VN) in New York, waar hij zich bezig ging houden met fondsenwerving en het relatiebeheer met landen die donateur zijn van de VN. Na een half jaar kwam Eelco in de staf van Ad Melkert, die in januari 2006 de tweede man werd bij de UNDP, het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties. (Wikipedia) Eelco: “Zowel Bert Koenders als Ad Melkert zijn bijzonder intelligente mensen, een uitdaging om daarvoor te werken.”
Eelco vervolgt: “Ik heb nu dus twee nationaliteiten, Amerikaans en Nederlands. Anderhalf jaar geleden ontdekte ik dat maar weinig Nederlanders dit mogen. De hoofdregel is, dat je je Nederlandse nationaliteit verliest als je een andere nationaliteit aanneemt. Daar zijn enkele uitzonderingen op en de belangrijkste daarvan is een huwelijk met iemand van die nationaliteit die jij ook later aanneemt, zoals in mijn geval dus.” Naar schatting wonen er tussen de 600.000 en 1.200.000 Nederlanders in het buitenland, maar het exacte aantal is niet bekend. Eelco: “In ieder geval wonen er 500.000 kiesgerechtigde Nederlanders in het buitenland, toch goed voor zes tot acht Kamerzetels.
“In maart 2011 kwam me te oren dat er een wetsvoorstel bij het kabinet lag dat het houden van twee paspoorten moest beperken. Dit voorstel kwam eigenlijk uit de koker van de PVV en had vooral als doel om Turken en Marokkanen hun oorspronkelijke nationaliteit af te kunnen pakken op het moment dat zij Nederlander werden. Nu zijn er in de wereld nog 19 landen waar het bij de wet onmogelijk is om de nationaliteit op te geven en één daarvan is Marokko. In Turkije kan het wel, maar is het erg ingewikkeld en moet dat worden afgekocht. Het wetsvoorstel was dus eigenlijk bedoeld voor buitenlanders in Nederland en bovendien grotendeels symbolisch, want juist Marokkanen kónden er helemaal niet door geraakt worden. Je kunt je afvragen welk probleem je er mee oplost, want mensen gaan niet beter integreren doordat je hun nationaliteit afneemt.”
“Ik ben lid van Worldconnectors, een vereniging van Nederlanders die in het buitenland wonen en regelmatig bijeenkomsten organiseren met debatten over internationale vraagstukken. Mij werd vorig jaar gevraagd om een debat te organiseren in New York en ik had eigenlijk geen idee waarover het zou moeten gaan. Door het aankomende wetsvoorstel over dubbele paspoorten in Nederland kreeg ik het idee om dat onderwerp dan maar op de agenda te zetten. Het debat werd gehouden op 18 oktober vorig jaar en het onderwerp bleek een doos van Pandora te zijn! Boris Dittrich (voormalig politiek leider en Tweede Kamerlid voor D66) was dagvoorzitter en een advocaat in Amsterdam, gespecialiseerd in nationaliteitenrecht, kwam overgevlogen om mensen te informeren over het wetsvoorstel. De zaal was afgeladen vol. Zelfs mensen die normaal gesproken nauwelijks naar Nederlandse bijeenkomsten kwamen, kwamen dit keer ook kijken. Het bleek voor heel veel mensen te spelen. En ook het NRC en de Wereldomroep besteedden er aandacht aan.”
“Deze enorme belangstelling was de aanleiding om een petitie online te zetten op de daarvoor opgerichte website Nederlanderblijven.nl en handtekeningen te verzamelen tegen het wetsvoorstel. We willen bereiken dat de hoofdregel wordt afgeschaft en dat je altijd je Nederlandse paspoort mag houden. Na één week waren het er 1.000, toen 2.000… het liep storm en binnen de korste keren had ik 5.000 handtekeningen van Nederlanders uit de hele wereld en overal kwamen de reacties vandaan, vaak ook met hele persoonlijke en bijzondere verhalen. En van mensen van alle leeftijden en achtergronden, zelfs CEO’s van grote bedrijven als Shell en Unilever en ook in het buitenland wonende VVD-ers tekenden, tegen het standpunt van hun eigen partij in. En ineens dook alle pers er op. Dus toen D66 een landelijk congres hield, heb ik alle 5.000 handtekeningen uitgeprint, meegenomen en aan de landelijk voorzitter aangeboden. Daarmee omarmde D66 als eerste partij dit onderwerp. Inmiddels zijn er al ruim 25.000 handtekeningen binnen.
“Uiteindelijk werd de vrijdag vóórdat het Catshuisoverleg begon, het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd voor behandeling, maar daarvan is het nooit gekomen, want enkele weken later viel de regering. Het wetsvoorstel moest dienen als ‘wisselgeld’ om de PVV tevreden te houden en van Joram van Klaveren, toen Kamerlid voor de PVV, was het een symbolische wet om ‘Henk en Ingrid’ tevreden te houden.Het stomme is dat de PVV best wist dat dit wetsvoorstel eigenlijk geen nut had voor hun doelgroepen en alleen Nederlanders in het buitenland zou treffen, maar ze wilden toch doorzetten.”
Heb je enig idee hoeveel mensen in Tilburg twee paspoorten hebben? Of hoeveel Tilburgers in het buitenland wonen met twee nationaliteiten? Eelco: “Ik ben daar wel benieuwd naar, want volgens mij wordt dat niet bijgehouden. Ik wil graag een keer iets goeds, iets positiefs organiseren in Tilburg voor en met mensen met een dubbele nationaliteit. Maar dit zit nog echt in de idee-fase en ik ben op zoek naar mensen die mee willen brainstormen.
Hierover zal ik onder andere contact met wethouder Berend de Vries zoeken, die ook van D66 is. Het zou goed zijn als die groep meer bekendheid krijgt op een positieve manier en de economische meerwaarde van ook deze Tilburgers gewoon onderkend wordt.”