Jean-Paul Korst heeft een enorme passie: het weer. Behalve op zijn eigen weerblog, is hij weerman voor onder andere het weekblad Groot Eindhoven en Radio MagnifiQue. En nu ook voor Tilburgers.nl.
We zitten nu in rustig en droog weer en dat kwam goed tot uiting afgelopen dinsdag toen het de gehele dag mistig was. Maar dat was de dagen ervoor wel anders. Onstuimigheid en kletsnatte dagen bepaalden toen het weerbeeld. Vooral dat laatste was erg opvallend. Vanaf 11 november begon het te regenen en de dagen erna was er geen houden meer aan. Tot en met de 14e viel er vooral in Limburg heel veel regen. Hoensbroek en Maastricht kwamen met neerslagcijfers van rond de 100 millimeter, een hoeveelheid die op een willekeurige plek in Nederland eens in de honderd jaar kan worden verwacht. Normaal valt er in een novembermaand in totaal 76 mm en nu dus in drie tot vier dagen tijd.
Ons eigen Brabant kon er ook wat en die haalde gemiddeld tussen de 60 en 80 mm uit de regenmeter. Uitschieter was Maarheeze met 97 mm, gevolgd door Leende (82), Esbeek en Gemert (80), St. Anthonis (79), Eersel (78), Gilze-Rijen (76), Ginneken (72), Tilburg en Bergen op Zoom (70), Berkel-Enschot (69), Oudenbosch en Oosterhout (67), Steenbergen en Chaam (66), Giersbergen (65), Mill (64), Eindhoven, Nuland en Deurne (62) en tenslotte Oirschot en Capelle met ieder 61 mm aan neerslag.
De grote hoeveelheid neerslag werd veroorzaakt door een front dat langdurig stil lag boven het zuiden van het land. Soms schoof deze naar België, maar kwam de volgende dag alweer terug. Vandaar ook dat bij onze zuiderburen de meeste overlast werd veroorzaakt. In ons land bleef het beperkt tot Limburg. Deze overlast werd nog eens verergerd door de hoogteverschillen in deze provincie, waardoor het water snel naar de laagst gelegen plekken stroomde. Hierdoor ontstonden lokaal modderstromen en stonden wegen blank. Een andere factor was het natte weer van de afgelopen tijd, waardoor de bodem al verzadigd was van water. Bovendien heeft de Maas zeer veel water vanuit het eveneens getroffen België moeten afvoeren en steeg het peil snel.
Het is de tweede keer dit jaar dat er in Nederland op regionale schaal wateroverlast is. Rond 26 augustus werd vooral de Achterhoek getroffen. Lievelde registreerde toen 138 mm in 24 uur. Dat was de op twee na hoogste etmaalsom die ooit in Nederland is gemeten. In België was de situatie door de hevige neerslag vooral kritiek in de provincies Vlaams- en Waals-Brabant en Henegouwen. Overstromingen hebben daar afgelopen weekend drie levens geëist. In een aantal plaatsen moesten inwoners geëvacueerd worden omdat rivieren, beken en kanalen buiten hun oevers traden.
Uit de statistieken van het KNMI blijkt dat een willekeurige plek in ons land eens in de 100 jaar binnen 24 uur een hoeveelheid krijgt van minstens 73 tot 90 mm en binnen 48 uur minstens 86 tot 105 mm. Ook voor geringere hoeveelheden is de herhalingstijd bepaald. Een willekeurige plaats in ons land krijgt gemiddeld vijf keer per jaar minstens 20 en 24 mm binnen een etmaal. Een etmaalsom van minstens 26 tot 32 mm komt ongeveer twee keer per jaar voor en eens per tien jaar valt er minstens 50 tot 62 mm op een dag.
De meeste neerslag valt jaarlijks gemiddeld rond Vaals (Zuid-Limburg) en op de Veluwe bij Apeldoorn. De kans op zware buien is daar dan ook iets groter dan elders. Ook delen van de provincies Zuid-Holland, Noord-Holland en Utrecht maken meer kans op zware buien met veel neerslag in korte tijd. De jaarsom van de neerslag is hier echter nauwelijks hoger dan in andere delen van het land. In ons land valt namelijk jaarlijks gemiddeld 800 mm neerslag. Die hoeveelheid valt vrij gelijkmatig verspreid over het hele jaar al zijn er regionaal wel seizoensgebonden verschillen. In het voorjaar is de kuststrook door het koudere zeewater droger dan het opwarmende binnenland. In de zomer is het binnenland het warmst en ontstaan daar de zwaarste buien. In de herfst is het zeewater warmer dan het snel afkoelende binnenland, waardoor de kuststrook juist natter is dan het binnenland. In de winter zijn de verschillen minder groot.
Tijdens de buien kan in korte tijd veel regen vallen. Het KNMI spreekt van een wolkbreuk bij 25 millimeter of meer millimeter in een uur, en/of minstens 10 millimeter in 5 minuten. Een willekeurige plaats in ons land krijgt gemiddeld eens per tien jaar een wolkbreuk. Naast deze kortdurende intensieve neerslag, wordt het aantal dagen bijgehouden waarop tenminste één officieel neerslagstation 50 millimeter of meer in een etmaal meet. Dat worden dagen met zware neerslag genoemd. Zulke natte dagen komen in Nederland gemiddeld eens in de zeven tot tien jaar voor. De laatste jaren neemt dit aantal toe. Het regent in zomermaanden minder lang dan in de winter. In de winter kan langdurig (mot)regen vallen, die in een uur weinig oplevert maar over een langer tijdvak nog een behoorlijke hoeveelheid achterlaat. In de zomer valt de neerslag vooral in de vorm van buien. Dat hangt samen met de warmte en daarmee de grotere onstabiliteit van de atmosfeer. De intensiteit van de neerslag varieert dus per seizoen.
In Nederland is de jaarlijkse neerslag vanaf 1906 toegenomen met 18 procent. Dit komt vooral voor rekening van de winter en de herfst met in beide seizoenen 26 procent meer neerslag. De toename wordt deels veroorzaakt doordat warmere lucht in het opgewarmde klimaat meer waterdamp kan opnemen. Bovendien waait de wind vaker uit het vochtige westen wat ook een rol speelt in de toename.
Bron: KNMI en Jean-Paul Korst, 17 november 2010
Recente reacties