De coöperatieve vereniging Energiefabriek013 is bij veel Tilburgers bekend van de grote energieprojecten. Voorbeelden hiervan zijn de zonnepanelen in het Spoorpark en de windmolens op de Spinder in Tilburg Noord. Voortvarende projecten die duurzame energie in Tilburg een flinke duw in de goede richting hebben gegeven. Terwijl de gemeente Tilburg en de politiek aan het nadenken zijn over de energietransitie, zijn het de inwoners die het goede voorbeeld geven door te laten zien hoe het kan.
Democratie
Ondertussen hebben veel inwoners steeds meer behoefte om te kunnen meepraten en meebeslissen over veranderingen in hun wijk, buurt, dorp of stad. Meer democratie dan eens in de vier jaar naar de stembus en gehoord worden. De vraag is hoe je dit goed kunt organiseren, zodat niet alleen de mensen gehoord worden die de weg naar ‘de politiek’ weten te vinden, maar ook de mensen die niet zo’n luide stem hebben.
Een burgerberaad is één van de manieren om democratische besluiten mogelijk te maken.
Frustrerend
Eén van de belangrijkste voorwaarden voor een succesvol burgerberaad is, dat het om een onderwerp gaat waarover nog geen besluiten zijn genomen. Dit is belangrijk, want weinig dingen zijn zo frustrerend voor inwoners als ze ergens over mogen meepraten, terwijl de belangrijkste besluiten al genomen zijn en niet meer kunnen worden veranderd. Voor wat betreft de energietransitie is er inmiddels al heel veel besloten.
Tilburg heeft de laatste jaren al tal van beleidsnota’s gemaakt. En ook de Rijksoverheid doet een duit in het zakje met wetten en regels. Bovendien zijn ook de technische mogelijkheden inmiddels wel bekend.
Eerlijke energietransitie
Toch ziet het stadsbestuur ook andere mogelijke vragen om aan een burgerberaad voor te leggen. Er is bijvoorbeeld nog weinig nagedacht over een sociaalrechtvaardige energietransitie. Dat is een energietransitie waarbij eerlijk wordt omgegaan met de gevolgen en kosten voor alle groepen in de samenleving. Het doel is om iedereen toegang te geven tot schone energie en te zorgen dat de lasten en voordelen eerlijk verdeeld worden, vooral voor mensen met een lager inkomen of kwetsbare groepen die vaak harder worden geraakt door hogere energiekosten of veranderingen in de energievoorziening. Het betekent dat de energietransitie zo wordt georganiseerd dat iedereen kan profiteren en dat de nadelen niet alleen bij een bepaalde groep terechtkomen.
Het thema van een eerlijke energietransitie is zowel maatschappelijk als politiek van groot belang en voldoet daarmee aan één van de eisen uit het Afwegingskader. Een burgerberaad over deze eerlijke energietransitie kan helpen om meer mensen betrokken te maken, wat nodig is om de energietransitie te laten slagen. Andere manieren om inwoners te betrekken kunnen hier ook aan bijdragen.
Een burgerberaad vraagt veel werk en tijd en kost ongeveer €200.000. Hierin zijn nog geen kosten meegenomen voor de ambtenaren die eraan werken (ook ongeveer € 200.000) en de uitvoering van de adviezen. Daarnaast kost het maken van een plan voor het burgerberaad €10.000. Omdat er geen geld beschikbaar is binnen het budget van de energietransitie, moet de gemeenteraad beslissen of ze extra geld vrijmaken of het benodigde bedrag halen uit het Fonds Inwonersparticipatie of het Klimaatfonds.
Hierover zal de gemeenteraad in december 2024 het debat voeren en een besluit nemen.
Recente reacties