Februari is de laatste wintermaand, maar heeft eigenlijk geen winterweer opgeleverd.
De eerste twee dagen zagen we nog sneeuw en in de eerste helft van de maand had soms lichte vorst.
Maar wat ons vooral bij zal blijven is het lenteweer daarna, wat resulteerde in acht lentedagen, vier officiële dagrecords en een derde plaats van zonnigste sprokkelmaanden ooit.
Temperatuur
Met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 6,1°C in De Bilt, tegen normaal 3,3°C, eindigde februari op de negende plaats van warmste februarimaanden sinds 1901. De eerste dagen van de maand waren het koudst met in de nacht op veel plaatsen lichte vorst en overdag enkele graden boven nul.
Op de eerste februaridag bleef het kwik in Leeuwarden, Eelde en Nieuw Beerta echter net onder het vriespunt steken, waardoor op deze stations de enige ijsdag van
deze maand werd geteld. In De Bilt kwam het dus niet tot een ijsdag, waar twee ijsdagen normaal zijn in februari.
Op 3 februari werd met -4,5°C in Herwijnen de laagste minimumtemperatuur van deze maand gemeten. Vanaf de 4e werd geleidelijk zachtere lucht aangevoerd. Na de eerste tien dagen brak er een periode aan van zonnig en droog weer, waarbij het overdag geleidelijk zachter werd en in de nachten juist kouder.
Vanaf Valentijnsdag stegen de maximumtemperaturen tot ruim boven de 10 graden, lokaal zelfs boven de 15, terwijl het landinwaarts in de nacht vaak licht vroor. Het grossierde vervolgens in vroege lentedagen. In Maastricht was de eerste lokale lentedag met een maxima van 15 graden of meer op 14 februari een feit. Daarmee was het ook de warmste Warmetruiendag ooit gemeten. Vervolgens werd het in De Bilt de warmste 16 februari ooit gemeten met 13,3°C en op de 18e werd het dagrecord geëvenaard met 14,6°C.
Vanaf de 23e brak er opnieuw een droge en zonnige periode aan die zou duren tot de laatste dag van de maand. Het lenteweer nam hierdoor nog extremere vormen aan. Het verschil tussen de nacht- en dagtemperatuur was, met soms meer dan 20 graden verschil, uitzonderlijk groot en de middagtemperaturen lagen vanaf 23 februari steeds in de dubbele cijfers en vanaf de 25e landinwaarts op veel plaatsen zelfs (ruim) boven de 15 graden. In De Bilt werd op de 25e met 18,3°C het record van zowel de hoogste februari- als wintertemperatuur verbroken met een hele graad verschil. Het vorige record stamde uit 28 februari 1959. De volgende dag werd dit record alweer verbroken en steeg het kwik tot 18,9°C en werd het tevens de warmste 26e februari ooit.
En ja hoor, een dag later noteerde De Bilt opnieuw een nieuw dagrecord met 18,3°C. Kortom, in totaal werden in deze sprokkelmaand in De Bilt dus vier dagrecords officieel gebroken en één geëvenaard. In Arcen werd op 27 februari met 20,5°C de hoogste maximumtemperatuur bereikt, waarmee ook het februari- en winterrecord voor alle stations is verbroken. Het is voor februari en het winterseizoen pas voor de derde keer sinds 1900 dat dit een warme dag opleverde. Oost-Maarland registreerde in 1990 al een warme dag met een temperatuur van 20,4°C en Winterswijk en Epen noteerden op 26 februari 1900 respectievelijk 20,3°C en 20,0°C. Door de grote dagelijkse gang kwam het in de nachten opnieuw op uitgebreide schaal tot lichte vorst, waarmee februari in De Bilt uiteindelijk 9 vorstdagen opleverde, tegen 13 vorstdagen normaal. Negen KNMI-stations telden meer dan 10 vorstdagen en de meeste had Ell met 16 vorstdagen.
Midden-Brabant had ook een zeer zachte februari. Zo noteerde Gilze-Rijen een gemiddelde etmaaltemperatuur van 6,3°C en in Tilburg en Berkel-Enschot was dat 6,9°C. Deze was verdeeld over 11,9°C als gemiddelde middagtemperatuur en in de nacht was het 1,9°C gemiddeld. Dat het zo warm werd kwam vooral door de laatste week, waarbij in Berkel-Enschot drie warme dagen van minstens 20 graden werden genoteerd. Sinds de oprichting van het station in 1998 is dit in zowel februari als de winter nog nooit voorgekomen. De warmste dag daar was 26 februari toen het 20,8°C werd. De andere dagen waren 25 en 27 februari met respectievelijk 20,1°C en 20,3°C. In heel onze provincie werden in deze maand maar liefst zes warmterecords gevestigd. En dat gebeurde op 15, 17, 18, 25, 26 en 27 februari. Daarbij werd het op de 27e het warmst met 19,9°C op het KNMI-station in Eindhoven. En dat laatste is nu het officiële februari- en winterrecord van Brabant. Maar ondanks de hoge temperaturen, waren de nachten koud. In Berkel-Enschot had het op 7 dagen gevroren, waarbij 15 februari de laagste minimumtemperatuur had met -1,7°C.
Neerslag
Februari was vrij droog met 45 mm gemiddeld over het land tegen 55 mm normaal. Vrijwel alle neerslag viel in de eerste tien dagen van de maand, waarbij met 70 tot ruim 80 mm de meeste neerslag viel in een strook over Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland. In het uiterste noorden was het met 30 tot 40 mm duidelijk droger. Rondom Tilburg werd 49 mm opgevangen tegen 59 normaal. Daar viel op twaalf dagen neerslag, waarvan twee dagen met sneeuw. Tenslotte werden er nog twee dagen met mist en nevel genoteerd.
De maand begon winters met in de ochtend van 1 februari in een groot deel van het land enkele centimeters sneeuw (Berkel-Enschot 2 cm), wat op veel plaatsen tot een kortdurend sneeuwdek leidde. Een dag later viel er vooral in het (noord)oosten nog wat winterse neerslag, maar smolt de sneeuw uiteindelijk overal weg.
Vanaf de 4e kwamen we geleidelijk onder invloed van depressies. Dit was het begin van een vrij natte wisselvallige periode tot en met 10 februari. Op 6 februari en in de nacht naar 7 februari zorgde een actieve depressie voor circa 20 mm regen in een strook van Zuid-Holland naar Overijssel. Bij het passeren van een volgende actieve frontale golf viel er op 10 februari in het midden en zuiden van het land op veel plaatsen 20 tot 30 mm. In Berkel-Enschot viel 27 mm en zoveel neerslag is daar op een februaridag nog nooit gevallen. In Gilze-Rijen viel 25 mm, maar dat leverde echter geen dagrecord op, want dat staat daar op 32 mm uit 2005. Er stond die dagen ook vrij veel wind, met zowel op 7 als 9 februari windstoten tot 90 km/u aan de kust. Van 18 tot en met 22 februari passeerden er enkele zwakke fronten, waardoor het overwegend bewolkt bleef en er plaatselijk 1 á 2 mm regen viel.
Zonneschijn
Februari gaat met een landelijk gemiddelde van 139 zonuren, tegen 85 normaal, als zeer zonnig in de boeken. De eerste tien dagen waren erg somber, maar vanaf 11 februari was het overwegend zonnig met veel wolkeloze dagen. De meeste zon in deze maand was er in het westen van het land met 140 tot 150 zonuren, het minst zonnig was het in het noordoosten en oosten met 110-120 zonuren.
De Bilt is met 137 zonuren goed voor een derde plek in de lijst met zonnigste februarimaanden. Berkel-Enschot had in totaal nog 140 zonuren en dan te bedenken dat op 10 februari de teller nog maar op 16 uren stond. In totaal werden er deze maand acht zonloze dagen geteld, tegen normaal zeven. Maar de uitschieter waren het aantal zeer zonnige dagen: 11 tegen 3 normaal. En daarvan scheen de zon op tien dagen het maximaal aantal zonuren. Vorig jaar was de sprokkelmaand met 162 zonuren gemiddeld over het land de zonnigste februarimaand ooit waargenomen sinds het begin van de metingen. De Bilt noteerde toen 159 uren zonneschijn.
Bron: KNMI, Weeronline en Jean-Paul Korst
4 maart 2019
