Wereld Armoededag

Gastbijdrage van Perry Janssen


Het leven van een werkeloze armoedzaaier gaat niet vaak gepaard met de tijd om zelf even rustig na te kunnen denken over je toekomst.

Mailtjes en oproepen van je contactpersoon, doelmatigheidsconsulente, trajectbegeleider, Leergeld, belastingdienst, Werk & Inkomen, toeslagen, inkomstenverklaringen, bijzondere bijstand, meedoenregeling, speeddates, vertrouwensexperiment, tegenprestatie leveren, solliciteren, Voedselbank, Goederenbank, ondersteuningsfonds, het membership van een community die iets met je “empowerment” wil doen, etc. etc., het vreet werkelijk tijd.

Hele volksstammen worden gemobiliseerd en ingezet om “de armen” te leren omgaan met het “hongergevoel” en vertellen dat er een mooie “maakbare” toekomst wacht. Tijd om je trots even aan de kant te zetten.

Er worden “communities” opgezet die onder het mom van “verzachting” en gebruik makend van vele hippe Engelse trefwoorden de ongefortuneerden het gevoel moeten gaan geven dat ze deel uitmaken van een hele fijne gelukkige (en grote) familie … en dit voor langere tijd. Even je ellende vergeten bij een geluksmomentje.

Het overgrote deel van de werkenden in deze armoede-industrie heeft het er maar druk mee, en de leidinggevenden hebben natuurlijk recht op een “echte en passende beloning”.

Ondertussen wordt er “aan de onderkant” door de “gevestigde orde” weinig vooruitgang geboekt, en dat wordt pijnlijk zichtbaar bij de non-conforme ongesubsidieerde instellingen en organisaties waar de rijen langer worden. De mensen weten de weg naar deze organisaties goed te vinden zonder daarover te zijn benaderd. Zou in dit geval “vertrouwen” met “vertrouwen” worden beloond ?

Vandaar dat er door reguliere instanties steeds weer gezocht wordt naar nieuwe initiatieven en ideeën; die komen dan ook regelmatig op ons af en worden steevast gepresenteerd als initiatieven “uit de stad”. “De stad” bestaat dan uit vele gezichten, behalve die van de doelgroep. Tegelijkertijd belanden mooie oorspronkelijke en originele ideeën van burgers en buurten op het bureau van professionals die er niet voor schromen om zich het oorspronkelijke gedachtegoed “eigen” te maken en het als dusdanig te presenteren.

De “strijd” tegen armoede wordt ook steeds vaker via de (social) media gevoerd, er wordt steeds meer een beroep gedaan op hulp, bijdrages, sponsoring, reclame maken … “klanten winnen” om het bestaansrecht te verzekeren…

Er zijn nog burgers die rustig nadenken, armoede is van alle tijden, onoplosbaar en verrekte oneerlijk.
De hongerige wil eten.
De werkeloze wil werk.
De dakloze wil een dak.
De eenzame wil gezelschap.
De ongelukkige wil geluk.
Het zou al een mooi (en dankbaar) begin zijn om hier aan te gaan werken zonder loze kreten, zonder valse beloften, zonder eigenbelang. Ben eerlijk en hou het overzichtelijk en simpel.

Veel mensen, ook binnen de hulpverlenende organisaties, zien door de bomen het bos niet meer en beleidsmakers en leidinggevenden zien het aanplanten van nog meer bomen als een oplossing.

Misschien is het tijd om even pas op de plaats te maken en de balans op te maken van decennialang ineffectief armoedebeleid waarbinnen men zich nog steeds afvraagt hoe de doelgroep in kaart moet worden gebracht. Wie zijn het, waar wonen ze, wat is het probleem en wat kunnen we doen ? Vragen die nog steeds aan vele vergadertafels en brainstormsessies terugkomen.

Besef dat armoede één van de belangrijkste oorzaken is van heel veel ellende: honger, schulden, (ondermijnende) criminaliteit, zwart werken, drugshandel, heling, schoolverzuim, etc. Het ontwricht delen van de maatschappij en mondt uit in een “paralelle samenleving en economie” waarbinnen gefrustreerde buurtbewoners voor elkaar zorgen en geen vertrouwen meer hebben in de overheid.

Je hoeft geen universitaire opleiding te hebben genoten om te zien dat er nooit meer voor iedereen werk zal zijn, dat “smart industries” met hun robotisering, digitalisering en automatisering veel laag opgeleiden de werkeloosheid (en dus de armoede) in zal drukken, dat voor een groot deel van de bijstandsgerechtigden een “onoplosbare” situatie is ontstaan, dat “participeren” als tegenprestatie voor de ontvangen uitkering in de praktijk verlies van (betaalde) banen en oneerlijke concurrentie betekent. We zien dat er voor arbeidsintensief en zwaar fysiek werk steeds meer buitenlandse arbeidskrachten verschijnen (want er zouden geen geschikte mensen in de bijstand zitten …).

Ook zien we dat organisaties drijven op steeds meer vrijwilligers en dat de animo en het budget om mensen betaald werk aan te bieden nog altijd bijzonder klein zijn. Het bestuur en het management zijn vrijwel altijd verzekerd van een mooie carrière en toekomst. En als het even niet lekker loopt … dan ben je toe aan een “nieuwe uitdaging” (en die blijken er steeds voldoende te zijn).

Ben ik te somber of ben ik te idealistisch ?
De tijd zal het leren, net zoals ik.
Als nieuwbakken “politicus” kijk ik nog iedere dag met verbazing en verwondering om me heen.

Hoe kan het dat één van de rijkste landen ter wereld, een land met een redelijk hoog opleidingsniveau, een land met een gerenommeerde handelsgeest, een land dat de naam heeft solidair, gastvrij en tolerant te zijn, hoe kan het dat een hele “industrietak” er niet in slaagt om kwetsbare mensen een waardig bestaan te bieden ?

Misschien dat we met één agenda en niet met een dubbele agenda moeten gaan werken ?

Geef een reactie