In het Jaarverslag 2015 beschrijft de gemeente Tilburg wat zij in 2015 van plan was, wat zij werkelijk heeft gedaan, wat de resultaten hiervan zijn én wat het gekost heeft.
Lees ook: Financieel jaarverslag van Tilburg in 2015.
In 2015 zijn drie grote taken die voorheen door de Rijksoverheid werden uitgevoerd, op het bord van de gemeente komen te liggen. Taken waar de gemeente weinig ervaring mee heeft en bovendien minder geld aan te besteden kreeg dan het Rijk vroeger. De Participatiewet (sociale uitkeringen), de zorg (wmo / awbz) en de Jeugdzorg. Deze veranderingen worden de drie transities (3 D’s) genoemd en de gemeente Tilburg vindt zelf dat de invoering goed is verlopen en dat niemand ’tussen wal en schip’ terecht is gekomen.
Vluchtelingen
Ook nieuw in 2015 was de komst van een groot aantal vluchtelingen die een veilig onderdak zoeken en waarvoor de gemeente – verplicht door de Rijksoverheid – verantwoordelijk is. De gemeente Tilburg vindt het belangrijk dat deze nieuwe inwoners zich welkom voelen. Zij wil deze mensen de kans geven om hun talenten te ontwikkelen en mee te doen zoveel als mogelijk is, met een vangnet voor wie dat niet kan. Hier zit nog wel vaak landelijke regelgeving in de weg zit en de gevolgen – financieel en qua benodigdheden zijn nog niet te overzien. In de tweede helft van 2016 zal het College van B&W (Burgemeester en Wethouders) met een plan van aanpak komen en die eerst gaan bespreken met inwoners en organisaties in Tilburg.
Participerende overheid
De term ‘participerende overheid’ werd als een van de eersten gebruikt door gemeentesecretaris Gabrielle Haanen bij de nieuwjaarsborrel voor het ambtelijk personeel in januari 2015. Het betekent: organisaties en/of een inwoners gaan iets doen en de gemeente mag meedoen, om te ondersteunen en te faciliteren.
Voor de gemeente Tilburg is deze omkering van rollen een ingewikkelde klus. Met wie moet je samenwerken en met wie moet je contacten onderhouden? De gemeente vindt zichzelf een lerende organisatie die nu nog niet goed weet wat haar rol is en welke dingen ze wel en niet moet doen.
“Het is een zoektocht waarbij we enerzijds moeten leren loslaten om anderen het roer te gunnen. Anderzijds moeten we juist verbinding zoeken om initiatieven een stapje verder te helpen. We blijven hierin leren. Leren om, zonder de opgaven van de stad uit het oog te verliezen, open te staan voor nieuwe ideeën en initiatieven. Met “Dat kan ik beter” (‘Right to Challenge’ – red.) hebben we een stap gezet om partijen in de stad de ruimte te geven taken van ons over te nemen. Het leren op dit gebied is belangrijk voor de toekomst en past bij het Social Innovation imago van onze regio.” aldus het jaarverslag 2015 (pagina 93).
Dit onderwerp lijkt de gemoederen flink bezig te houden, want minimaal drie keer wordt hierover in het Jaarverslag 2015 geschreven. Subsidies voor initiatieven, trainingen voor leidinggevenden en medewerkers van de gemeente, bijeenkomsten, workshops, seminars, conferenties en oefening in de praktijk zijn ingezet, opdat iedereen bij de gemeente Tilburg leert hoe er met burgerinitiatieven moet worden omgegaan.
Werkgelegenheid en uitkeringen
Op het terrein van arbeidsmarkt heeft Tilburg in 2015 landelijk de aandacht getrokken met initiatieven zoals onder meer: de Startersbeurs, alternatief beschut (het Tilburgs Alternatief), het Ondernemersakkoord en de Meestersbeurs.
In navolging van de succesvolle Startersbeurs heeft de gemeente Tilburg in 2015 voor oudere werkzoekenden (50+) de Meestersbeurs gelanceerd. Het instrument, bedoeld om de kansen op de arbeidsmarkt voor ouderen te vergroten, heeft in 2015 slechts tot tien plaatsingen bij werkgevers geleid in de regio Midden-Brabant. Dit heeft in twee gevallen tot een regulier dienstverband geleid.
Ondanks alle projecten en trajecten die door de gemeente zijn ingezet, groeit het aantal mensen dat afhankelijk is van een uitkering volgens de Participatiewet, nog steeds. En volgens de kerngegevens (zie afbeelding hier onder) hebben slechts 100 mensen meer – in vergelijking met 2014 – een betaalde baan gevonden. Officiële werkloosheidscijfers geven vaak een gunstiger beeld dan de werkelijkheid, omdat enerzijds alleen de werklozen worden geteld die daadwerkelijk een baan zoeken en anderzijds iedereen die minimaal 1 uur per week betaald werk heeft, als werkende wordt geteld. Maar als je zou uitgaan van deze cijfers en van de groep 20 tot en met 64 jaar (133.211 mensen) en dit vergelijkt met het aantal werkzame personen (108.100), zou je uitkomen op een werkloosheid van 19%.
Het aantal bijstandsgerechtigden in Tilburg vertoont sinds januari 2013 over het geheel genomen een stijgende lijn. Eind december 2015 waren er 345 bijstandsgerechtigden meer dan eind 2014. Met deze cijfers scoort Tilburg slechter dan andere gemeenten met ongeveer hetzelfde aantal inwoners.
Volgens de gemeente Tilburg komt dit voor een deel doordat meer mensen vanuit de WW (Werkloosheidswet) in de bijstand terecht komen. De WW wordt uitgevoerd door het landelijke UWV in plaats van de de gemeentelijke Sociale Dienst (Werk & Inkomen) en dit zou dan betekenen dat de Rijksoverheid faalt in het helpen van mensen naar betaald werk. Voor een ander deel zou de stijging te verklaren zijn doordat vanwege de betere economische vooruitzichten, steeds meer mensen zich weer laten inschrijven als werkzoekende. Dat heeft direct effect op het geregistreerde aantal werkzoekenden. Maar dit verklaart niet de stijging van het aantal mensen in de Participatiewet, want inschrijven als werkzoekende alleen geeft nog geen recht op een bijstandsuitkering.
Maatschappelijke Ondersteuning
Het doel van ‘maatschappelijke ondersteuning’ is ervoor zorgen dat mensen zelfstandig kunnen zijn en blijven (vergroten zelfredzaamheid) en dat mensen kunnen meedoen in de samenleving (participatie).
Mensen die in 2014 recht hadden op een voorziening op basis van de oude Wmo (wet maatschappelijke ondersteuning), behielden die na invoering van de nieuwe Wmo (op 1 januari 2015). Daarnaast zijn bijna al deze inwoners gesproken voor een nieuwe Wmo-indicatie, om te kijken of ze op grond van de nieuwe Wmo ook nog aanspraak kunnen maken op een voorziening. Deze gesprekken zijn gevoerd door de Toegang of door een zorgaanbieder, waarbij is uitgegaan van de resultaten voor de inwoner.
Het wmo-beleid, dat ‘Vitaliteit en Veerkracht 2011-2015’ heet, wordt niet vernieuwd. Ondanks de nieuwe manier van werken en het afsluiten van resultaatgerichte contracten met twaalf zorgaanbieders, is de zo gewenste vernieuwing (innovatie) uitgebleven.
Volgens de gemeente Tilburg komt dit, doordat in de uitvoering veel problemen de kop opstaken, die eerst moesten worden opgelost. Zo waren er in 2015 grote problemen met de betaling van het PGB (persoonsgebonden budget) aan zorgaanbieders, die grotendeels te wijten waren aan een haperend betalingssysteem bij de Sociale VerzekeringsBank (SVB). Het oplossen van deze problemen heeft in 2015 prioriteit gekregen boven de inzet op verbetering en innovatie.
Stedelijke ontwikkeling en grondexploitatie
De ontwikkeling Piushaven loopt volgens de gemeente Tilburg goed, behalve het gedeelte ‘Spinaker’, waar vroeger de wasserij Lips heeft gestaan en nu Stadstuinderij Piushaven voor veel leven zorgt. Voor de Spinaker zijn nog geen nieuwbouwplannen gemaakt.
Voor de Spoorzone zou het ontwerp van de fietsenstallingen aan zowel de noord- als zuidkant van het NS-station, inmiddels klaar moeten zijn, maar dit is niet gehaald omdat een onderzoek nog loopt. Hetzelfde geldt voor het ontwerp van het nieuwe busstation, doordat in Tilburion de onteigening van één woning nog niet is gelukt.
Citymarketing
Het doel van citymarketing is de toename van het aantal en de verhoging van de bestedingen van bezoekers. In 2015 is het aantal bezoekers en hun bestedingen geteld, zodat de komende jaren goed kan worden bijgehouden of alle moeite ook het gewenste effect heeft.
De gemeente Tilburg wil dat bezoekers langer verblijven in onze stad. Er wordt extra geld ingezet voor citymarketing om het aantal bezoekers aan en investeringen in Tilburg te laten toenemen. In 2015 heeft de nieuw opgerichte, externe citymarketing-organisatie opdracht gekregen om Tilburg in de periode 2015 – 2018 samen met partners in de stad beter te laten zien en te promoten.
Verkoop bedrijventerreinen
“Ondernemers zorgen voor banen, maar de overheid moet de juiste randvoorwaarden creëren, zoals het beschikbaar stellen van voldoende hectares bedrijventerrein.” aldus het jaarverslag 2015 (pagina 50).
In 2015 zijn 1,02 hectare verkocht, wat wil zeggen dat de akte gepasseerd is bij de notaris. Aanvullend zijn ook succesvolle voorbereidingen getroffen voor de verkoop van in totaal 19 hectare bedrijventerrein op Vossenberg West II. De formele verkoopaktes passeren in 2016 en 2017 bij de notaris. Daarmee is bedrijventerrein Vossenberg West II bijna vol. Een aantal resterende kleine kavels op dit terrein heeft de gemeente Tilburg samengevoegd tot één kavel van 14 hectare. Er blijft een aanhoudende vraag naar grote kavels vanuit de (logistieke) markt. Dit heeft onder meer te maken met de gunstige ligging van Tilburg.
Wilhelminakanaal
De uitvoering van de eerste fase van de verbreding en verdieping van het Wilhelminakanaal en de aanleg van de sluis is in volle gang. De nieuwe sluis III is bijna klaar, de noordoever is grotendeels afgegraven en het kanaal is op diepte gebracht. De afronding van de werkzaamheden was voorzien voor medio 2016, maar in de loop van 2015 werd duidelijk dat de geplande verdieping van het Wilhelminakanaal een grotere grondwaterdaling met zich mee zou brengen dan op basis van onderzoeken uit 2010 was berekend. Omdat deze grondwaterdaling in de Reeshof en Vossenberg gepaard zou kunnen gaan met zettingen (= verzakking) in de ondergrond en daarmee gevolgen zou hebben op verzakkingen van gebouwen, is er voor gekozen om hiervoor eerst een oplossing te zoeken. De afronding van de verbreding van het Wilhelminakanaal is daardoor vertraagd.
Winkels
De gemeente Tilburg maakt zich grote zorgen over de veranderingen op het gebied van winkels. Zij wil daarom werken aan het versterken van de structuur en de aantrekkelijkheid van het kernwinkelgebied in de binnenstad. Tegelijkertijd wil zij zich ook inspannen om winkelvoorzieningen voor dorpen en wijken in stand te houden (zoals het Paletplein) of verder te verbeteren (Wagnerplein, Heijhoef en Koningsoord). De focus ligt op de bestaande winkelvoorzieningen, waarbij de gemeente niet veel ruimte wil geven aan nieuwe locaties.
Leefbaarheid
Terugkijkend op het afgelopen jaar is de gemeente Tilburg tevreden met het resultaat van haar inspanningen op het gebied van leefbaarheid. Het oordeel van de Tilburgers is een belangrijke graadmeter. De Tilburger geeft te kennen de basis (schoon, heel, veilig, groen) in de wijken op orde te vinden. 2015 scoort goed en krijgt een 7,3. Het blijft echter noodzakelijk om de vinger aan de pols te houden. Door het terugschroeven van allerlei onderhoudsbudgetten is de balans broos.
“Deze grote opgaven stellen ons voor nieuwe, onvoorziene uitdagingen. Dat brengt de ambtelijke organisatie geregeld in een spagaat. De toenemende werkdruk in de operatie van alle dag, gevoegd bij de bezuinigingsrondes uit voorgaande jaren, bemoeilijkt soms het werken aan hogere beleidsdoelen. Daar moeten wij alert op zijn. Onze belangrijkste opgave naar de toekomst toe is het zorgen voor de juiste balans.” aldus het Jaarverslag (pagina 69).
Klimaatneutrale stad
Gemeente Tilburg heeft als wens om een klimaatneutrale stad te worden. De hoeveelheid restafval daalt gestaag, de eerste NOM-woningen (Nul Op de Meter) zijn gerealiseerd (door woningstichting Tiwos), het aanbrengen van zonnepanelen op gemeentelijk vastgoed staat in de steigers en de voorbereiding voor plaatsing van windmolens bij de Spinder is gestart. De gemeente vraagt zich hierbij af of zij met deze manier van werken het juiste tempo te pakken heeft om het klimaatneutrale doel voor 2045 te kunnen waarmaken.
Terug naar dé bedoeling
“Bij al onze acties binnen het programma Sociale Stijging proberen we te kijken naar de bedoeling ervan. We willen niet het systeem laten spreken, maar de mens. Deze perspectiefwissel van systeemwereld naar leefwereld is complex; daar zijn we nog lang niet mee klaar. Telkens dienen we ons de vraag te stellen of we de juiste dingen op de juiste manier doen. Dit heeft ons in 2015 houvast gegeven bij onze activiteiten en bij complexe opgaven en dit zal niet anders zijn in de komende jaren.” aldus het Jaarverslag (pagina 14).
Recente reacties