Joris Bengevoord (GroenLinks): “De burgerkracht is gigantisch, en nu moeten we dat goed gaan richten”

In het eerste kwartaal van 2013 interviewden we 13 mensen uit Tilburg over hun visie. In deze ‘13 Visies op de Stad 013’ kwamen bekende en onbekende Tilburgers aan het woord over hun werk en leven en waar zij zoal in de stad tegenaan lopen.
In deze tweede serie van 13 interviews vragen we 13 Tilburgse politici om op deze visies te reageren. Zijzelf kiezen één van de visies en wijzelf kiezen er ook één voor hen uit. Alle 13 zitten nu in de raad en willen graag bij de verkiezingen in maart 2014 weer herkozen worden.

Daags voordat we Joris Bengevoord ontmoeten werd bekend dat hij de nieuwe lijsttrekker van de Tilburgse GroenLinksfractie wordt bij de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart 2014. “Ik heb met verschillende mensen in mijn omgeving erover gepraat en eigenlijk zei iedereen “waarom niet?” en het is goed te combineren met mijn werk als zelfstandige, ik heb geen baas boven me. In 2011 heb ik familiepretpark “De Waarbeek” in Overijssel overgenomen en mijn medewerkers weten dat ze me op maandag niet hoeven te bellen, want dan ben ik er alleen voor de raad.” legt Joris uit.

“De Waarbeek is een pretpark uit 1924 met nostalgische kermisattracties. Zo hebben we de oudste nog werkende, stalen achtbaan van Europa, gebouwd in 1928. Er staan hoge, oude bomen en de nostalgie is de kracht van het park. Sinds ik het park heb overgenomen, zijn de bezoekersaantallen gestegen van 30.000 naar 160.000 per jaar, dus dat loopt erg goed.”

“Ik herken veel in de visie van jou, Roland, want in de Waarbeek werken we veel met Wajongers In het hoogseizoen werken er zeven ‘reguliere’ werknemers voor de stabiele basis, zes Wajongers en die worden aangevuld door stagiares en studenten die de noodzakelijke vernieuwing mogelijk maken.”

Wajong = Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor jonggehandicapten

“Die jongeren in de Wajong hebben hun hele leven alleen maar te horen gekregen wat ze níet kunnen, het is de kunst om uit te zoeken wat ze wél kunnen. Als je dat lukt, heb je goud! Ze komen zelfs een uur te vroeg naar het werk om samen eerst koffie te drinken. Deze mensen kunnen juist wel veel, als je ze maar in hun kracht zet. En elke drie weken gaan we met het hele team een frietje eten en praten we over wat er speelt.”

“De problemen waar Wajongers mee zitten hebben meestal niks te maken met werk, maar meestal met hun privé- of financiële situatie. Bijvoorbeeld: een jongen die al 10 jaar bij De Waarbeek werkte kwam ineens niet meer opdagen. Hij meldde zich ineens ziek, dat had hij nog nooit gedaan. Ik ben naar hem toe gegaan en toen ik aanbelde verstopte hij zich achter de bank. Dat had ik gezien, dus ik belde hem om te zeggen dat ik hem gezien had en dat ik alleen maar even met hem wilde praten. Uiteindelijk hebben we gepraat en bleek dat hij een ‘foute’ vriendin had, die zijn geld erdoor joeg, waardoor hij schulden had. We hebben afgesproken dat hij me belt als hij weer een probleem heeft.”

“Ik ben wel benieuwd, maar maak me ook zorgen, over de aangekondigde herkeuring van Wajongers. Er is nu nog niks bekend over hoe dat zal gaan. Maar we moeten niet te flauw zijn en mensen niet pamperen en doodknuffelen, maar volwaardig behandelen. We zijn een normaal bedrijf. Maar ik ben het niet eens met de VVD, dat zegt dat iedereen zichzelf kan redden. Niet iedereen kan een HBO-opleiding afronden. Sommige mensen blijven onzeker en hebben altijd begeleiding en bevestiging nodig. Ik denk niet dat je kunt stellen dat een bedrijf een vast percentage aan Wajongers of mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst moet hebben, hoewel het een verrijking kan zijn voor elk bedrijf. Maar voor een pretpark zal het aantal toch heel anders liggen dan voor een accountantskantoor.”

“Je moet eerst het vertrouwen winnen van mensen en ze verantwoordelijkheid geven die ze ook aan kunnen. En alle successen benoemen, nadruk leggen op wat mensen wél kunnen. Mensen moeten eerst meetellen om mee te kunnen doen. Er zullen best mensen zijn die niet willen, maar de meesten willen best, als je ze maar in hun kracht zet. Maar nu laten we de meest kwetsbare mensen werk zoeken via het digitale loket van het UWV. Ik snap daar niks van, alsof iemand van 60 die zonder werk komt te zitten, gaat chatten met iemand bij het UWV. Overigens hebben we het wel getroffen met het UWV in Hengelo, waar iemand zit die goed meedenkt en meewerkt. Bij het UWV ben je dus erg afhankelijk van wie er werkt, wij hebben in Hengelo wel geluk wat dat betreft. Werknemers krijgen bij de Waarbeek een contract van 32 uur, maar in de zomer werken ze 40 uur en in de winter maar 24 uur, want het werk dat dan gedaan moet worden is veel minder leuk. Zoiets kun je alleen voor elkaar krijgen als het UWV ook flexibel is. Maar ook professionals kunnen vaak heel weinig voor mensen doen, doordat ze aan heel vel regels gebonden zijn.”

“Volgens de wethouder, Auke Blaauwbroek, ligt het percentage fraudeurs rond de 2 à 3 procent, dus we moeten eens ophouden met te doen alsof iedereen met een uitkering fraudeert, terwijl we het nooit hebben over diefstal en fraude op de werkvloer en de ‘lagen daar boven’, terwijl het dan ook nog om veel grotere bedragen gaat.”

“De fout die de gemeente maakt is, dat ze nog steeds denkt alles op te kunnen lossen met goede regels. Het lijkt op autorijden terwijl de handrem er op zit. Je moet de professionals gewoon de ruimte geven. Natuurlijk moet je wel controleren dat er niet teveel geld wordt uitgegeven, maar ik heb nog nooit een professional ontmoet die dat doet. Dat geldt ook bij de drie transities waar we nu als raad mee bezig zijn: jeugdzorg, WMO en AWBZ worden alle drie gemeentelijke verantwoordelijkheden. Ook professionals moet je in hun kracht zetten, want die kunnen dit heel goed.”

“Hetzelfde geldt rond de discussie over maatschappelijk vastgoed, die nu in de raad wordt gevoerd. We willen wel alles loslaten, maar ook alle controle houden. Of zoals Auke Blaauwbroek zei bij het afscheid van het Huis van de Wereld: “Burgerkracht, maar wel met de gemeente aan het roer.’ Dat werkt natuurlijk niet. Zo brengt het Rijk de jeugdzorg naar de gemeenten, maar maakt het tegelijkertijd haast onmogelijk met regels die daar dwars tegenin gaan. Jouw opmerking over ‘bruto nationaal geluk’ vond ik erg mooi. We geven uiteraard geen blanco cheques, maar we moeten nu van welvaart naar welzijn.”

“Een mens heeft niet zoveel nodig om gelukkig te zijn. Terug naar onze basiswaarde; Bruto Nationaal Geluk en opletten dat grote bedrijven niet alles overnemen zodat de gewone schoenmaker geen kans meer heeft om te overleven.”

“Het interview met John La Haye vond ik erg leuk om te lezen. Ik woon pas 13 jaar in Tilburg en ik had nog nooit gehoord van dat plan om de Piushaven te dempen. Gelukkig is dat niet doorgegaan, het zou erg dom zijn geweest. Ik vind de Piushaven als schakel tussen de Binnenstad en de natuur erg mooi, dat groene karakter moeten we bewaren.”

“Vaak zijn die groenclubjes teveel naar binnen gericht. Maar zoals John La Haye het doet, het combineren van recreatie en natuur, zorgt voor veel meer draagvlak. Natuurlijk zijn er beperkingen doordat er zeldzame planten groeien en dat zal best wel eens wringen, maar zoveel groen hebben we midden in de stad niet. Ik vind het leuk dat er een aantal grote ondernemers zijn die zich betrokken voelen bij de Piushaven en willen meewerken, zoals Wil Versteijnen. Slim ook, dat hij direct contact legt met de bouwers langs de Piushaven om te overleggen. Mensen zoals John zijn sleutelfiguren, daar kom je verder mee. En dat hij de gemeente 800.000 euro heeft bespaard is heel goed natuurlijk, dat moeten we vaker hebben. We moeten met elkaar dealen.”

“Ik ben het ook eens met John La Haye dat je naar oude systemen moet kijken, zoals wind- en waterkracht. Maar ook naar het leerling- meesterssysteem dat Roland noemde. Dat wil nog niet zeggen dat je hetzelfde moet doen, ik zie nog niet gebeuren dat schepen weer door paarden worden getrokken, maar innovatie is óók methoden uit het verleden herwaarderen en vernieuwen, zover het realistisch is. Zelf heb ik een draaimolen met 700 gloeilampen, die ik allemaal heb vervangen door led-lampen met een 12-volt-circuit. De motor draait nog steeds op krachtstroom, maar toch heb ik het energieverbruik met 85% omlaag kunnen brengen.”

“In Duitsland zie je nu kilometers zonnepanelen langs de snelwegen, sinds Duitsland naar aanleiding van de ramp in Fukushima, Japan, de meeste kerncentrales sloot. Maar in Nederland zitten we met schaliegas te modderen. Dat komt natuurlijk ook doordat Nederland een infrastructuur heeft voor gas, terwijl in de ons omringende landen dat veel minder is. Maar je creëert een bult werkgelegenheid als je nu begint om die infrastructuur aan te passen op elektriciteit.”

“Het idee voor een Museumhaven van John La Haye is prima, daar valt zeker iets leuks van te maken. Maar het is niet iets wat we als gemeente moeten doen. Als je zoiets doet, moet je het aan particulieren overlaten, die kunnen dat veel beter. De gemeente moet dan uiteraard niet tegenwerken, maar faciliteren. Niet in de weg gaan zitten, maar het loslaten.”

“Uit beide verhalen, van John La Haye en Roland Samuels, blijkt dat de burgerkracht gigantisch is, en nu moeten we dat goed gaan richten. Middelen slim inzetten en dingen niet méér, maar béter gaan doen. Er is jarenlang fictief geld in de economie gepompt en het is goed dat dit nu niet meer kan.”