In Tilburg is een Mediafonds opgericht, met als doel het bevorderen van de journalistiek in Tilburg om bewoners beter te informeren over wat er speelt in de gemeente. “Ik heb het volste vertrouwen dat we een belangrijke stap zetten in de kwaliteit en duurzame toekomst van onafhankelijke onderzoeksjournalistiek’, aldus wethouder Marcelle Hendrickx (D66, cultuur) eerder deze week bij de start van het fonds. De gemeente vult de pot met 150.000 euro. De komende twee jaar worden daaruit onafhankelijke journalistieke projecten betaald. Journalisten kunnen voorstellen indienen. Jammer alleen dat totstandkoming en uitkomst van het hele fonds niet deugen. De wethouder moet wel bijzonder slecht geïnformeerd zijn door haar volste vertrouwen uit te spreken.
Tilburg is na Leiden de tweede stad in Nederland met een eigen mediafonds. In beide steden is uitdrukkelijk bepaald dat de gemeente afstand dient te houden als het om de inhoud gaat. Bemoeienis van de overheid met onafhankelijke journalistiek, ook als het een positief bedoelde subsidierelatie betreft, ligt zeer gevoelig. In Leiden wordt het geld daarom verdeeld door een breed samengesteld bestuur, waarvan de leden op communicatieve en journalistieke competenties zijn aangezocht. De mediafaculteit van de Leidse universiteit heeft daarbij een monitorende rol.
In Tilburg werd anderhalf jaar geleden voor een andere (innovatieve) opzet gekozen. De gemeente benaderde een breed samengestelde vertegenwoordiging van lokale media om een formule voor het fonds te bedenken. Het resultaat was de formatie van een (wisselende) groep lokale journalisten – werktitel: de Journalistenkamer – die bij aanvragen als deskundig ‘filter’ zou dienen en daarnaast zelf ideeën zou aandragen. Parallel zou een stichting worden opgericht om de gelden formeel te beheren. Voordeel van de Tilburgse variant: unieke samenwerking tussen journalistieke partijen die over hun eigen schaduw willen stappen met als centraal doel voor ogen: meer pluriformiteit en versterking van de lokale journalistiek in de stad.
Het moeilijkste in dit traject bleek het vormen, dan wel vinden van een bestuur. Mensen met bestuurlijke kwaliteiten die in overleg en wederzijds vertrouwen het formele deel van het systeem op zich wilden nemen, gedragen door de Tilburgse media. Of iemand nog mensen wist met bestuurlijke kwaliteiten, vroeg de gemeente, waar intussen al was besloten over een website en logo voor de Journalistenkamer.
Wat vervolgens gebeurde laat zich het best omschrijven als een ordinaire machtsgreep. Voordat eenieder (ambtelijk Tilburg incluis) in de gaten had wat er gebeurde, was de Journalistenkamer als ’niet onafhankelijk’ aan de kant geschoven, werd een adviserend orgaan helemaal niet nodig geacht, had de stichting plots een eigen logo en website en werd op 4 juli een persbericht verstuurd: ’Tilburgs fonds voor journalistieke projecten gaat van start’.
In het persbericht legitimeert het bestuur zich op onnavolgbare wijze: ’een dynamisch netwerk waar een brede selectie van de Tilburgse journalistiek deel van uitmaakt, dacht in de opbouwfase mee’, aldus het bestuur. Een gotspe in het licht van het voorafgaande: eerst help je de Journalistenkamer vakkundig om zeep, om deze vervolgens als dynamisch netwerk te typeren dat jou zo goed geholpen heeft! Uiteraard niet dankzij, maar ondanks voorwerk van de lokale journalistiek heeft het fonds zich gevormd. Waarbij het ‘voorwerk’ bovendien is afgeserveerd. Werk van anderhalf jaar dat bij het oud papier kan. En van innovatie is al helemaal geen sprake meer.
De wethouder toont zich intussen uitermate tevreden. Tevreden over het feit dat het ‘nu (eindelijk) zover is’. Waar nu een bestuur regeert dat volledig de (inhoudelijke) macht heeft bij het uitschrijven van journalistieke calls en het selecteren en beoordelen van inzendingen. Waar men, anders dan in Leiden, in eerste instantie niet op communicatieve competenties, maar op bestuurlijke kwaliteiten is aangezocht. Een bestuur dat door niemand wordt gecontroleerd en ook nog eens zeer breed niet wordt gepruimd. Een bestuur dat kan doen en laten wat het wil en daarover verantwoording aflegt aan de gemeente.
En dan komt het: DE GEMEENTE MAG OVER DIE VERANTWOORDING INHOUDELIJK HELEMAAL GEEN STANDPUNT INNEMEN! Dat staat duidelijk (en terecht) in de gemeentelijke stukken. Een innovatief Tilburgs Mediafonds was de bedoeling? Een ouderwets geldloket is het geworden. De wethouder schenkt haar volste vertrouwen.
Recente reacties