“Jij zat toch altijd bij de raad? Doe je dat niet meer? We zien je niet meer in de raadszaal.” Het is een opmerking met bijbehorende vragen, die ik vaak krijg. En het klopt. Het haastige antwoord is, dat ik sinds Covid19 het gemak van de livestream heb ontdekt, zodat ik tijdens het luisteren nog iets anders kan doen en makkelijker kan schakelen als er weer eens twee vergaderingen tegelijkertijd staan gepland.
Het wat langere antwoord is geworteld in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Tot die verkiezingen was de gemeenteraad anders georganiseerd dan nu.
Op maandag, vergaderdag werd er vergaderd in commissies; van 9.00 uur in de ochtend tot soms 23.00 uur in de avond of nog wel later, als het tegenzat. In de ochtend over economische thema’s of bestuurlijke zaken, zoals veiligheid en hulpdiensten. In de middag over sociale onderwerpen, zoals bijstandsuitkeringen, zorg, onderwijs, wmo en ondersteuning van mensen. Kortom: alles wat mensen nodig hebben voor hun dagelijks leven, dat niet in de winkel te koop is. En in de avond vergaderde de commissie fysiek over bestemmingsplannen en gebiedsontwikkelingen.
Alle raadsleden en commissieleden (mensen die wel op een kieslijst hadden gestaan namens een partij, maar niet in de gemeenteraad zaten) waren verdeeld over de commissies en waren goed op de hoogte van alle ins en outs op hun dossier. En elke commissie had een vaste voorzitter.
En ja: het duurde láng! Juist door kennis en voldoende tijd, werden onderwerpen in de commissies uitgebreid behandeld, met debatten die af en toe flink konden oplopen. Daar was ook alle tijd en ruimte voor. Efficiënt was het absoluut niet, maar effectief wel. Voor- en tegenstanders konden daarna hun verlies of winst goed accepteren zonder wrok of schaamte naar elkaar. En voor politiek verslaggevers was het ook nog leuk om over te schrijven.
Zoals gezegd: het moest efficiënter, want die lange vergaderingen waren zo lastig. Vanaf de verkiezingen en de nieuwe raad in 2018 werd er niet meer in de ochtend vergaderd. Vanaf 15.00 uur in de middag werden er steevast twee vergaderingen tegelijk gepland, zodat iedereen moest kiezen en zijn aandacht moest verdelen. Alles volgen, ging niet meer. Hoogst ongemakkelijk voor kleine partijen, maar ook voor kleinere redacties!
Burgerraadsleden
En de commissies werden afgeschaft en in één moeite door ook de commissieleden. Daarvoor in de plaats werden alle onderwerpen los van elkaar op de twee agenda’s gezet en met een minimum aan tijd. Een half uurtje vragen stellen, een half uurtje ‘debat’ meningen uitwisselen en klaar. Op elkaars meningen ingaan, argumenten uitwisselen en proberen om elkaar van mening te doen veranderen, is er sindsdien niet meer bij.
Met een saillant detail: commissieleden (die geen raadslid waren) kregen per vergadering betaald: €200 per keer. In vergelijking: burgerraadsleden hebben de plaats ingenomen van commissieleden en moeten net als hun collega’s in het oude systeem meedoen aan vergaderingen, maar mogen niet meepraten of meestemmen in de raad. Zij krijgen een vrijwilligersvergoeding van ongeveer €140 per maand, ongeacht het aantal vergaderingen die zij hebben. Het verloop onder burgerraadsleden is dan ook veel groter dan voorheen onder commissieleden, wat ten koste gaat aan ervaring en dossierkennis die niet meer ingezet kunnen worden.
Laatste raadsvergadering
Want zo kan het gebeuren dat op de laatste raadsvergadering van het politieke seizoen Vincents Tekenlokaal niet meteen terug mag naar het paleis, maar pas in september als alle toeristen al tevergeefs op de stoep hebben gestaan. Dat de speciale school voor zieke kinderen naast het ETZ nog maar moet afwachten of er voor deze kinderen een prikkelarme plek zal zijn tijdens de verbouwing. En dat een debat over de nieuwe huisvestingsverordening in de kiem gesmoord wordt want “het Regelement van Orde van de raad staat dat niet toe”, zei burgemeester Theo Weterings. Anders gezegd: de raad heeft regels gemaakt over hoe een raadsvergadering moet verlopen en de burgemeester moet zich daaraan houden. En als daarin geen ruimte is geregeld voor debat, dan kan er geen debat worden gehouden.
Het is allemaal super efficiënt, maar het debat is gesmoord en voor politiek verslaggevers is er nog weinig om over te schrijven.
Met deze teleurstellende boodschap begint het zomerreces en misschien biedt dat de rust en ruimte voor de raad of ze op deze manier wel wil werken. En wellicht biedt het reces ook tijd om eens met Tilburgers in gesprek te gaan en te vragen wat zij hiervan vinden?
Hopelijk gaat de Raad zelf de eigen werkwijze evalueren en komt met tot de conclusie dat het nauwelijks voeren van een dicussie niet bijdraagt aan een kritische blik op dat wat het college en coaltiepartijen graag wil.
als voormalig medewerker van het oude lott snap ik je helemaaL
ik heb toen menig maal bij een raads of commissie vergadering mogen zijn
vroeger wisten de commissie leden alle ins en outs daar heb ik mij toen wel eens over verwonderd
tevens een groot compliment voor hen
zoals je al schrijft is ook het politieke klimaat na 2018 veranderd
geen openheid meer geen discussie want vooral een politieke partij wilde niet
om anderen vooral oppositie partijen de wind uit de zuilen tenemen
met als gevolg het verlies van 2 zeer goede en bedreven wethouders
Hmmm, tsja. In hoeverre is de gemeenteraad nog iets anders dan stemvee van het College, of een podium van volksmenners en baantjesjagers? Nu heeft Paula zeker een punt over de nieuwe opzet die discussies dooddrukt. Maar zit het niet dieper? In een politieke cultuur die steeds oppervlakkiger en inhoudslozer wordt? Hetzij klapper, hetzij schreeuwers. Hoe kan de inhoud terug gebracht worden?
Met 4 jaar ervaring als burgerraadslid heb ik geen ervaring met het eerste systeem van commissies. Toch heb je denk ik en punt over de risico’s die het nieuwe systeem heeft met het loslaten van de commissies en wat dit betekent voor de know how van (burger) raadsleden.
Maar verder kan ik me niet vinden in de toonzetting en boodschap van dit stuk. Je haalt voorbeelden aan die weinig met voorgaande te maken hebben, legt verbanden die er niet zijn en bovendien staan er gewoon onwaarheden in over hoe het proces nu dan wel verloopt.
Laten we de gezonde discussies blijven houden over hoe we ervoor zorgen dat politiek in de gemeenteraad levendig en kwalitatief overeind blijft. Daar hoort kritiek bij en ‘agree to disagree’, maar niet ieder besluit wat niet bevalt te framen naar: het systeem is rot…
Helemaal mee eens Paula. De afgelopen periode mocht ik burgerraadslid zijn, zoals dat nu zo mooi heet. Raadslid? Nee, commissielid, ook niet. Je steekt enorm veel tijd in gedegen voorbereidingen moties, besprekingen, bijeenkomsten in wijken en buurten en voor de idealist moet de waardering dus vooral van de burgers komen.
De opzet van de vergaderingen zijn echter totaal kapot geregeld, spreektijden, wanneer wel of niet over iets gesproken gaat worden en hoeveel partijen dat willen. Voor ons publiek, de burgers waar we het voor doen is er geen touw aan vast te knopen.
Wij de idealisten van een kleine fractie krijgen er omgerekend 75 cent per uur voor uitgekeerd, met dank aan de meerderheid van de raadsleden. Een aan het eind van de 4 jaar een bossie bloemen, Dègge bedankt zèèt, dè witte.
We zijn het vaak oneens -iets dat mag omdat meningen nu eenmaal uiteen lopen- over tal van zaken, maar dit is een gefundeerd stuk waar de Raad zich eens op mag stuk bijten.