Raadslid Claudia Dankers neemt afscheid van CDA Tilburg en gaat verder als raadslid bij de lokale partij Voor Tilburg. Zelf wilde ze deze raadsperiode, tot de verkiezingen op 21 maart 2018, graag bij het CDA afmaken. Echter, het CDA Tilburg zag dat niet zitten.
Claudia Dankers behaalde bij de Tilburgers.nl Politicus van het Jaar verkiezing de zesde plaats en was daarmee het tweede CDA-raadslid. Het CDA Tilburg zette haar echter op de zestiende plaats voor de komende verkiezingen.
Met dit nieuws steekt ook een aloude discussie de kop op. Een discussie die steeds opnieuw wordt gevoerd als een raadslid besluit om afscheid te nemen van de partij waar hij of zij lid van is, om verder te gaan bij een andere partij of om een eigen partij te beginnen. In de recentere politieke geschiedenis van Tilburg zijn enkelen Claudia voorgegaan.
Joost van Puijenbroek nam afscheid van éénmansfractie Trots om zich aan te sluiten bij het CDA. Frans van Aarle verliet de TVP om zijn eigen partij, Lokaal Tilburg, te beginnen. Ron Antens verliet onlangs de SP om tot de verkiezingen verder te gaan als Groep Antens, om zich vanaf maart 2018 aan te sluiten bij GroenLinks.
De discussie die hierbij steevast gevoerd wordt draait om de vraag: “Is dat wel of geen zetelroof?” Het korte antwoord hierop is: “Nee.”
Het Nederlandse politieke systeem is een ‘representatieve democratie’ of ‘parlementaire democratie’. Met andere woorden: we laten ons vertegenwoordigen door gekozen mensen om beslissingen voor ons te nemen, niet door partijen.
Officieel – volgens de Kieswet en de Gemeentewet – wordt elk raadslid op persoonlijke titel gekozen, dus niet namens een kiesvereniging of partij. Het is ook daarom dat elk raadslid persoonlijk de eed of belofte aflegt om ‘zonder last of ruggespraak‘ beslissingen te nemen. De partij is secundair. Ook de partij mag geen last vormen.
In de praktijk van de laatste pakweg 50 jaar merk je daar zelden iets van. Raadsleden van een partij trekken doorgaans gelijk op en vertellen hetzelfde verhaal, stemmen ook hetzelfde. Niet de individuele raadsleden beslissen in onze huidige tijd; de meerderheid binnen de partij waar zij lid van zijn, bepaalt het standpunt en de beslist over elk voorstel dat wordt ingebracht. Ook als individuele raadsleden zelf eigenlijk een heel andere mening hebben dan de meerderheid in hun partij. Dit wordt partijdiscipline genoemd.
Dit ingesleten systeem heet een particratie en is geen vorm van democratie.
Het valt voor het ‘grote publiek’ alleen op als een raadslid uit zijn of haar partij weggaat en toch de zetel in de raad behoudt. Dan reageert iedereen verontwaardigd. Kreten als ‘eigenbelang’ en ‘zetelroof’ vallen dan onmiddellijk in de reacties van lezers. Had je al die tijd gedacht dat je op een partij had gestemd en niet op een persoon, en dan blijkt ineens het tegendeel.
Maar niks is minder waar. Als een gekozen persoon afscheid neemt van zijn of haar partij omdat hij of zij zich niet langer kan vinden in de particratische standpunten, dan is afscheid nemen en doorgaan op eigen titel of bij een andere partij de grootste dienst die hij of zij aan zijn of haar kiezers kan bewijzen. Deze volksvertegenwoordiger doet precies wat hij of zij in de belofte of eed heeft toegezegd.
Er zou pas sprake zijn van zetelroof als de partij de zetel van het raadslid opeist.
Daarom is het bij verkiezingen zeker de moeite waard om als kiezer hier over na te denken. Want in beginsel kies je een persoon om jou te vertegenwoordigen en niet een partij.
* Update zondag 26 november ~ 19.45 uur
Claudia Dankers vertelt: “Ik vind het heel erg jammer wat er is gebeurd en ik wil heel graag deze raadsperiode voor het CDA afmaken. En wat mij betreft doe ik dat ook. Helaas heeft het CDA mij uit de fractie gezet.”
Hierdoor zal Claudia tot 21 maart 2018 als eenling in de raad verder moeten, als ‘Groep Dankers’. Ze zal zich niet nu al bij Voor Tilburg aansluiten, maar pas na de verkiezingen mits ze dan voor deze partij gekozen wordt.
