Vertrouwensexperiment: Open brief van Amsterdam tot Bronckhorst

Op donderdag 27 oktober 2016 zal de commissie ‘Sociale Zaken en Werkgelegenheid‘ van de Tweede Kamer vergaderen over het voorstel om experimenten met de Participatiewet mogelijk te maken. Dit voorstel, een AMvB (Algemene Maatregel van Bestuur) werd op 30 september openbaar.

Het voorstel dat zal worden besproken en mogelijk door de Tweede Kamer zal worden aangenomen, blijkt echter niet uitvoerbaar te zijn.

De reden is dat mensen met een bijstandsuitkering, die aan een experiment – zoals die nu is omschreven in het voorstel – mee zouden doen, nu niet van tevoren kunnen weten waar ze aan beginnen. Immers, het experiment omschrijft drie onderzoeksgroepen, van heel intensief en ‘streng’ tot een (beperkte) vrijlating waarbij mensen die – vrijwillig – deelnemen niet vooraf weten in welke groep zij geplaatst zullen worden.

Het gevolg is enerzijds dat mensen niet mee zullen willen doen aan het experiment, als zij de kans lopen dat zij met een strengere aanpak te maken krijgen.

Anderzijds is de huidige opzet van het experiment wetenschappelijk onmogelijk. De wetenschap kent namelijk een Nederlandse Code Wetenschapsbeoefening
waarin onder meer staat dat deelnemers aan een experiment vooraf moeten weten waaraan ze meedoen en wat ze kunnen verwachten.

Daarom zal een experiment waarin mensen willekeurig in een onderzoeksgroep worden geplaatst wetenschappelijk worden afgekeurd.

Open brief aan de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Deze situatie heeft de wethouders van 11 Nederlandse steden geïnspireerd om een alternatieve AMvB te schrijven, begeleid met een open brief aan staatssecretaris Jetta Klijnsma. Hier volgt de volledige tekst van de brief.

Betreft: Oproep tot aanpassen ‘Tijdelijk besluit experimenten Participatiewet’
25 oktober 2016

Geachte staatssecretaris Klijnsma,

Middels deze brief roepen wij u op de op 30 september jongstleden bij de Kamers aanhangig gemaakte Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) ‘Tijdelijk besluit experimenten Participatiewet’ te herzien. Deze AMvB doet geen recht aan de initiatieven tot experimenten die gemeenten door heel het land al sinds voorjaar 2015 willen nemen, en die gebaseerd zijn op de ervaringen die deze gemeenten in de uitvoering van de Participatiewet opdoen.

In het najaar van 2015 brachten de gemeenten Utrecht, Tilburg, Wageningen en Groningen als eerste hun uitgewerkte experimentplannen bij u in. Deze plannen komen wat betreft vereiste wettelijke ruimte in grote mate overeen met de plannen die andere gemeenten hebben. Artikel 83 van de Participatiewet biedt beperkte maar voldoende ruimte om dergelijke plannen tot uitvoer te brengen. Onze verwachting was dan ook dat op korte termijn met de experimenten gestart zou kunnen worden. In november 2015 riep de Tweede Kamer u bovendien met de motie Voortman c.s. op de benodigde ruimte te bieden, en in januari 2016 stuurden veertien gemeenten u nog een dringende oproep dit spoedig te doen.

De huidige AMvB biedt de benodigde ruimte echter allerminst. Om veelal onduidelijke redenen zijn daarin allerlei extra beperkingen opgelegd. Deze beperkingen gaan niet alleen in tegen de plannen van de gemeenten en maken de experimenten een stuk minder relevant; zij maken deugdelijk wetenschappelijk onderzoek onmogelijk. De betrokken wetenschappers van de universiteiten van Utrecht, Wageningen, Tilburg en Groningen hebben dit in een brief aan de Tweede Kamer van 9 oktober jongstleden benadrukt.

In de Nota van toelichting bij de AMvB stelt u zelf: “De regering vindt het van groot belang dat de experimenten op een wetenschappelijk gefundeerde wijze beleidsrelevante informatie opleveren om de Participatiewet te versterken”.

Ons inziens is dit met de huidige AMvB niet mogelijk. Bijgevoegd vindt u een aangepaste AMvB waarin een aantal van de extra beperkingen zijn weggehaald. Deze AMvB biedt gemeenten de vereiste ruimte om wetenschappelijk verantwoorde experimenten op te zetten en een belangrijke bijdrage te leveren aan het verbeteren van de Participatiewet. Wij roepen u dan ook dringend op deze nieuwe AMvB als uitgangspunt te nemen, en het Tijdelijk besluit experimenten Participatiewet overeenkomstig aan te passen.

Hoogachtend,

Johan Kruithof, wethouder Werk en Inkomen te Apeldoorn
Staf Depla, wethouder Werk en Inkomen te Eindhoven
Arjan Vliegenthart, wethouder Werk, Inkomen en Participatie te Amsterdam
Wim Aalderink, wethouder Arbeidsparticipatie en Inkomensvoorziening te Winterswijk
Kees van Geffen, wethouder Werk, Inkomen en Participatiewet te Oss
Paul Seesing, wethouder Werk en Inkomen te Bronckhorst
Marc Jeucken, wethouder Participatiewet te Geldrop-Mierlo
Frans Langeveld, wethouder Werk, Inkomen en Participatiewet te Doetinchem
Bert Frings, waarnemend wethouder Werk en Inkomen te Nijmegen
Nelleke Vedelaar, wethouder Sociale Zaken en Werkgelegenheid te Zwolle
Rogier Tetteroo, wethouder Sociale Zaken en Werkgelegenheid te Gouda

Oudere berichten in dezelfde categorie:

Prikken zonder afspraak in Tilburg Noord, Zuid en West Het Spoorpark is gebouwd op de schouders van een mislukt burgerinitiatief Coalitie: Zes wethouders en één stadshoogleraar willen meer voor elkaar krijgen Eerste Brief Encounter 10 juli 2022 in Oude Warande