Meer inzet van ervaringsdeskundigen in de Toegangsteams

Fameus, onderdeel van de GGZ (Geestelijke Gezondheids Zorg) en het RIBW (Regionale Instellingen voor Beschermende Woonvormen) willen in de toekomst meer in gaan zetten op ervaringsdeskundigheid in de Tilburgse wijkgerichte Toegangsteams, een onderdeel van de T-Aanpak. Dit is het advies en de conclusie uit de evaluatiebijeenkomst ervaringsdeskundigheid die deze samenwerkingspartners en de gemeente Tilburg op maandag 13 maart 2017 hadden georganiseerd in de koffiekamer van het gemeentehuis.

Om deze inzet van ervaringsdeskundigen te bevorderen werken de Toegangsteams, het RIBW en Fameus al enige tijd nauw samen in de Tilburgse aandachtswijken in Noord, Zuid en West. Deze drie proefprojecten werden onder belangstelling van de raadsleden Nathalie Nijs (GL), Sedi van Loon (D66), Cees van Dijk (LST), wethouder Hans Kokke (SP) en enkele ambtenaren van de gemeente Tilburg afgelopen maandag  geëvalueerd.

De gemeente Tilburg wil dat ouderen, mensen met een verstandelijke beperking, chronisch zieken, gehandicapten of mensen met psychische problemen zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen en anderen kunnen ontmoeten. Als het aankomt op zorg en ondersteuning verwacht de gemeente Tilburg dat u eerst zelf kijkt wat kunt of wat u kunt doen met hulp uit de omgeving. Als blijkt dat er professionele hulp nodig is, dan biedt de Toegangsteams die zo licht en zo dichtbij mogelijk. De Toegang zijn op wijkniveau gestuurde teams. De medewerkers van de Toegang bieden zelf ondersteuning of regelen dat er hulp komt als dat nodig is.

Er zijn verschillende vormen van ervaringsdeskundigheid. Zo zijn er mensen die na hun studie al jarenlang als professional werkervaring hebben opgedaan in bijvoorbeeld de jeugdzorg, psychiatrie, gevangeniswezen en/of verslavingszorg. Daarnaast zijn er ook vrijwillige ervaringsdeskundigen die zelf een moeilijke levensfase hebben weten te overbruggen.

Volgens Jeroen Kwak van Fameus, gespreksleider van de bijeenkomst, is het inzetten van ervaringsdeskundigen geen doel op zich maar gaat het om twee zaken; de visie die er achter zit en de toepassing. Over de visie is Fameus erg duidelijk: Iedereen heeft de mogelijkheid om zijn eigen leven in te richten door te werken aan herstel, ontwikkeling en ontplooiing, rekening houdend met de eigen fysieke, sociale en emotionele uitdagingen. Herstel en positieve gezondheid zijn dan ook de achterliggende gedachten van waaruit bij het inzetten van ervaringsdeskundigen gewerkt zal gaan worden. Deze beide uitgangspunten zouden kunnen bijdragen om het vertrouwen in de eigen kracht te laten toenemen, waardoor de afhankelijkheid van zorg zou kunnen afnemen.

Over het toepassen van deze vormen van ervaringsdeskundigheid zal worden ingezet op kwaliteit, meer samenwerking en opdoen van meer ervaringskennis. Kortom: nieuwe gereedschappen van waarmee gewerkt kan worden binnen de wijkgerichte toegangsteams.

Praktisch vertaald, houdt dit in dat een professional bijvoorbeeld samen met een vrijwillige ervaringsdeskundige op huisbezoek zou kunnen gaan om keukentafelgesprekken te voeren, waarbij een ervaringsdeskundige vaak vanuit een heel andere invalshoek, ‘buiten de lijntjes’ een hulpvraag kan benaderen. Daarnaast kan een gelijkgestemde ervaringsdeskundige vaak veel makkelijker het vertrouwen winnen van een cliënt.

Ook kunnen de ervaringsdeskundigen op deze manier andere inzichten en motivaties verwerven voor zichzelf. Als voorbeeld werd aangehaald dat er zelfs een vrijwillige ervaringsdeskundige een driejarige Hbo-opleiding is gaan volgen.

Op de vraag hoe de inzet van deze vrijwillige ervaringsdeskundigen is geborgd in de Participatiewet en of deze manier van werken geen verdringing oplevert van professionals, was nog geen pasklaar antwoord te geven. Het UWV gaat hier makkelijker me om en is zelfs bereid om eventueel een gedeelte van de opleiding mee te betalen. Echter voor uitkeringsgerechtigden die onder het regime van Werk & Inkomen in de Participatiewet vallen, zou het een stuk moeilijker zijn.  Daarvoor kreeg wethouder Hans Kokke ook direct een winstwaarschuwing mee van raadslid Cees van Dijk om dit maar eens goed te gaan regelen voor de toekomst.