Het sociaal domein omvat alles wat te maken heeft met: kinderopvang en onderwijs, sport, kunsten cultuur, het openbare leven, welzijnswerk, het verenigingsleven, leefbaarheid, het dagelijks contact tussen inwoners, het dagelijks leven.
Sinds januari 2015 zijn de verantwoordelijkheid en de uitvoering van de wmo (maatschappelijke ondersteuning), de jeugdzorg en de Participatiewet (sociale uitkeringen) bij de gemeente komen te liggen. Zaken die voor een groot deel bij het sociaal domein horen.
Dat is enerzijds een financieel verhaal, maar daarnaast ook een praktisch verhaal. Kort door de bocht komt het neer op de vraag: “Hoe kan de gemeente haar inwoners helpen om zoveel mogelijk voor zichzelf en voor elkaar te zorgen?” Want als mensen voor elkaar zorgen en elkaar helpen kost dat minder geld dan wanneer er professionele hulp nodig is. De gemeente Tilburg wil daarvoor beleid maken en het concept met als titel ‘De wijk aan zet‘ werd vrijdag 24 februari 2017 gepubliceerd.
De belangrijkste en grootste partner van de gemeente Tilburg op dit terrein is ContourdeTwern en dat blijft ook zo, als het aan het College ligt. Ondanks een motie (voorstel) van de gemeenteraad om ook ruimte te geven aan andere instellingen. ContourdeTwern neemt al tal van praktische zaken voor haar rekening, zoals onder andere: het wijk- en buurtwerk, het ouderenwerk en de ondersteuning van vrijwilligers, het jongerenwerk, de thuisadministratie, de ondersteuning van mantelzorgers, en het beheer van wijk- en buurtcentra.
Daarnaast beseft de gemeente zich ook dat mensen steeds vaker dingen zelf willen doen, en dat ze daarbij van de gemeente verwachten dat deze hieraan meewerkt en faciliteert waar dat nodig is, zonder leidend te zijn. Inwoners willen volgens het beleidsstuk zelf de touwtjes in handen en beslissingen nemen en vragen van de gemeente om vertrouwen te tonen. Als voorbeeld:
Het pleidooi tijdens de Burgertop Sociaal 013, gehouden in april 2016, voor de introductie van wijk- en buurtbudgetten waarover bewoners zelf kunnen besluiten.
De gemeente verwacht ook van haar partner ContourdeTwern dat zij hierin meegaat en hierop inspeelt.
Column: ik doe een gok
Het bovenstaande schreef ik op 27 februari 2017 nadat ik de nota-in-wording ‘De wijk aan zet‘ meerdere keren had gelezen. Hierna had ik willen opschrijven wat de gemeente Tilburg hiermee van plan is, hoe dit gaat worden uitgevoerd. Echter, ik heb zelden zo’n onduidelijke en warrige nota gelezen als dit en kon het er niet uithalen.
Daarom heb ik vervolgens wat wijze mensen ‘uit het vak’, mensen die in het ‘sociale domein’ werken, gevraagd wat zij ervan vinden. Mensen die het weten kunnen. Maar tot nu toe heb ik niemand getroffen die er chocola van kon maken. De beste reactie: “Zullen we er binnenkort eens over praten?” “Ja, graag.”
Zover is het nog niet gekomen en daarom doe ik een gok.
Het lijkt er in mijn ogen sterk op, dat burgers ‘het zelf moeten doen’, mensen moeten elkaar in buurten en wijken gaan helpen. Graag uit eigen initiatief, maar als dat niet gebeurt – zo lees ik het – moet ContourdeTwern ervoor gaan zorgen dát mensen in wijken en buurten zich gaan organiseren om elkaar te helpen.
Met andere woorden: burgerinitiatieven gaan afdwingen waar die niet vanuit mensen zelf worden gestart. Als deze gissing van mij klopt (en ik hoop van niet) is er iets heel geks aan de hand, want een afgedwongen burgerinitiatief is per definitie geen burgerinitiatief.
Ook de Sociale Raad moet nog iets gaan vinden van de nota en er op verstandige wijze over adviseren aan de gemeente Tilburg. Geen kleinigheid, ook al zitten er zeer wijze mensen in deze raad. Mijn ongevraagde advies aan hen zou zijn: stuur ‘De wijk aan zet’ terug naar de burelen van de gemeente Tilburg met de aanbeveling om dit huiswerk overnieuw te laten doen!
